Μουσταφά Μόχι: Το νέο Σύνταγμα διχάζει την Αίγυπτο

Από την Εποχή της 16/12/2012

Η «Συνταγματική Διακήρυξη» που εξέδωσε στις 22 Νοεμβρίου ο ισλαμιστής πρόεδρος Μόρσι προκάλεσε τις θυελλώδεις αντιδράσεις της αιγυπτιακής αντιπολίτευσης. Εκατοντάδες χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους, γραφεία της κυβερνώσας Μουσουλμανικής Αδελφότητας πυρπολήθηκαν, διαδηλωτές συγκρούστηκαν με την αστυνομία. Η κατάσταση οξύνθηκε ακόμα περισσότερο, όταν η Αδελφότητα κάλεσε σε αντι-διαδήλωση μπροστά στο Προεδρικό Μέγαρο, με αποτέλεσμα την αιματηρή σύγκρουση μεταξύ των διαδηλωτών της αντιπολίτευσης και των ισλαμιστών. Και οι δύο πλευρές θρήνησαν νεκρούς.

Η Συνταγματική Διακήρυξη του Μόρσι απαγόρευσε πρώτον την προσφυγή στα δικαστήρια εναντίον των αποφάσεών του και, δεύτερον, την ακύρωση από οποιοδήποτε δικαστήριο της Συνταγματικής Συνέλευσης. Σε αυτήν ακριβώς τη Διακήρυξη, η αντιπολίτευση είδε ένα αποφασιστικό βήμα στην κατεύθυνση εγκαθίδρυσης μιας ισλαμιστικής δικτατορίας. Από τη Συντακτική Συνέλευση που συνέταξε το νέο σχέδιο Συντάγματος της Αιγύπτου, έχουν αποχωρήσει οι εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης και της Κοπτικής Εκκλησίας, θεωρώντας ότι στο νέο καταστατικό χάρτη δεν διασφαλίζονται τα ατομικά δικαιώματα. Το νέο Σύνταγμα τίθεται προς ψήφιση σε δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί στις 15 και 22 Δεκεμβρίου. Η αντιπολίτευση καλεί στην καταψήφισή  του.

Για τις ραγδαίες εξελίξεις στην Αίγυπτο, η Εποχή μίλησε με τον δημοσιογράφο της Egypt Independent και στέλεχος της Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας Μουσταφά Μόχι.

Πρώτα από όλα θα ήθελα να σε ρωτήσω γιατί ο Μόρσι αποφάσισε να προχωρήσει στη «Συνταγματική Διακήρυξη»;

Μετά από την πετυχημένη μεσολάβησή του μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, ο Μόρσι αισθάνθηκε αρκετά δημοφιλής στο εσωτερικό και αρκετά ισχυρός στο εξωτερικό, έχοντας την υποστήριξη των ΗΠΑ. Έτσι αποφάσισε να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο του κράτους. Αν κι είχε καταλήξει σε συμβιβασμό με το στρατό και το Υπουργείο Εσωτερικών (ΣτΣ το οποίο ελέγχει τις δυνάμεις καταστολής), ο Μόρσι εξακολουθούσε να αντιμετωπίζει προβλήματα με το δικαστικό σύστημα, ειδικά με το Συνταγματικό Δικαστήριο. Σκέφτηκε λοιπόν ότι αυτή ήταν η κατάλληλη ώρα για να αποκτήσει τον έλεγχο του δικαστικού συστήματος. Επιπλέον, ο Μόρσι επιθυμεί την ψήφιση του Συντάγματος το συντομότερο δυνατό, χωρίς να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το περιεχόμενό του.  Με την ψήφιση του Συντάγματος επιδιώκει να σταθεροποιήσει την κατάσταση, να τελειώσει με τις διεκδικήσεις των επαναστατών, και να αντιμετωπίσει τα πολύ σοβαρά οικονομικά προβλήματα, προσελκύοντας επενδύσεις κ.λπ. Βέβαια, σε καμιά περίπτωση δεν περίμενε τόσο ισχυρές αντιδράσεις στη Διακήρυξη…

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Μόρσι και η Μουσουλμανική βρίσκονται σε μια κατάσταση μεταξύ σφύρας και άκμονος, δηλαδή μεταξύ του στρατού και του επαναστατικού κινήματος; Έχει μείνει η Αδελφότητα χωρίς πολιτικές συμμαχίες;

Κατά κάποιον τρόπο βρίσκεται στη μέση. Ωστόσο, δεν αντιμετωπίζει προβλήματα με το στρατό, αφού έχει συμβιβαστεί μαζί του. Μπορεί να απέλυσε τον ηγέτη του SCAF (Ανώτατου Συμβουλίου Ενόπλων Δυνάμεων) Χουσεΐν Ταντάουι, αλλά η κατάσταση του στρατού παρέμεινε η ίδια. Ο στρατός εξακολουθεί να μη λογοδοτεί πουθενά και ο προϋπολογισμός του είναι πάντοτε ανεξέλεγκτος. Ο Μόρσι δεν θέλησε να διαλύσει τον παλιό κρατικό μηχανισμό, αλλά να τον ελέγξει και να τον κάνει να δουλέψει για λογαριασμό του. Πάντως, πρέπει να πω ότι, όσο και αν αυτό δεν μ’ ευχαριστεί προσωπικά, στις τωρινές κινητοποιήσεις συμμετέχουν και άνθρωποι του παλιού καθεστώτος.

Η άμεση κινητοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων εναντίον του Μορσι σας εξέπληξε;

Περίμενα βέβαια να εκδηλωθούν λαϊκές αντιδράσεις, αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ μια τόσο μαζική κινητοποίηση, πολύ περισσότερο που ο Μόρσι έχει μόλις πέντε μήνες στον προεδρικό θώκο. Πίστευα ότι θα χρειαζόταν περισσότερος καιρός για να δούμε ένα μαζικό κίνημα που δεν περιορίζεται στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια, αλλά εκτυλίσσεται και στην επαρχία. Ούτε η αντιπολίτευση ούτε η Αδελφότητα περίμεναν τόσο έντονες αντιδράσεις.

Σε τι διαφέρει αυτή η κινητοποίηση από όσες ζήσατε το προηγούμενο διάστημα;

Η σύνθεση του κόσμου που κατεβαίνει στο δρόμο, αποτελεί έναν παράξενο συνδυασμό. Ειδικά στο Κάιρο, δεν συμμετέχει μόνο η επαναστατικό νεολαία, αλλά και η μεσαία τάξη. Πρόκειται για ανθρώπους που συμμετέχουν σε διαδήλωση ίσως για πρώτη φορά στη ζωής τους και δεν θέλουν να παλέψουν μόνο για τη δημοκρατία. Εξίσου σημαντικό ζήτημα γι’ αυτούς αποτελεί η υπεράσπιση του τρόπου ζωής τους, τον οποίον αισθάνονται να απειλεί το ισλαμιστικό πολιτικό σχέδιο.

Πιστεύετε ότι το Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας που έχουν οικοδομήσει οι δυνάμεις της αριστερής και φιλελεύθερης αντιπολίτευσης, θα έχει διάρκεια στο χρόνο και θα συγκροτήσει έναν καινούργιο πόλο στην αιγυπτιακή πολιτική ζωή;

Σε αυτήν τη συμμαχία μπορείς να βρεις ανθρώπους σαν τον Ελ Μπαραντέι, τον οποίο θα μπορούσες να χαρακτηρίσεις σοσιαλδημοκράτη, τον αριστερό νασερικό Χαμντίν Σαμπάχι, και τον Αμρ Μούσα, οποίος διατέλεσε για δέκα χρόνια υπουργός Εξωτερικών του Μουμπάρακ. Κοιτώντας λοιπόν τη σύνθεσή της, καταλαβαίνουμε ότι δύσκολα θα κρατήσει για πολύ καιρό. Όσο πλησιάζουμε στις βουλευτικές εκλογές, θα γίνεται όλο και πιο δύσκολα να διατηρηθεί ενωμένο το Μέτωπο, γιατί οι απόψεις αποκλίνουν τόσο σε ό,τι αφορά τη δημοκρατία όσο και την κοινωνική δικαιοσύνη. Ήδη υπάρχουν φωνές στο εσωτερικό των δυνάμεων της αντιπολίτευσης που απορρίπτουν τη συμμαχία με ανθρώπους του παλιού καθεστώτος όπως ο Μούσα ή με παραδοσιακούς φθαρμένους πολιτικούς του κόμματος Ουάφντ. Επομένως το Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας είναι ισχυρό τώρα λόγω της συγκυρίας, αλλά εκτιμώ ότι δεν έχει πολύ μέλλον.

Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος σχετικά με το νέο Σύνταγμα;

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσα, η διαφορά δεν θα είναι πάνων από μία ή δύο μονάδες. Η Αίγυπτος είναι μια διχασμένη χώρα σε ό,τι αφορά το Σύνταγμα.

Θα ήταν πιθανή μια επέμβαση του στρατού με πρόσχημα το τερματισμό της βίας μεταξύ των διαδηλωτών;

Ο στρατός φοβάται να κάνει κάτι τέτοιο. Ο στρατός θυμάται τη μεγάλη λαϊκή αντίσταση που αντιμετώπισε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης από το SCAF. Αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται διατεθειμένος να μπει σε ανάλογη περιπέτεια.

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης