Οι σοκολατίνες της παρέλασης

sokolatina_in_dce72b2a7ef318abf3ccb35c148aaded

Από το Icookgreek.com

Έβλεπα τις προάλλες ένα σίριαλ όπου ο πρωταγωνιστής, ψυχαναλυτής το επάγγελμα, σε κάποια στιγμή διαπιστώνει ότι αντιθέτως με την κοινή πεποίθηση, η μνήμη των παιδιών δεν ξεθωριάζει, ενώ οι ενήλικες ξεχνάνε πολύ εύκολα. Λογικό ακούγεται –τουλάχιστον από φροϋδικής σκοπιάς.

Το παράξενο είναι όμως το τι ακριβώς θυμόμαστε από την παιδική μας ηλικία, τι τελικά ήταν σημαντικό και κατά πάσα πιθανότητα καθόρισε την προσωπικότητά μας. Εγώ για παράδειγμα, δεν θυμάμαι την πρώτη μέρα στο σχολείο, αλλά ούτε και την τελευταία. Θυμάμαι όμως πολύ καλά, και θα μπορούσα να την περιγράψω σχεδόν με κάθε λεπτομέρεια, τη γλυκιά αγωνία που είχα τα βράδια πριν τις παρελάσεις της 28ης Οκτωβρίου και 25ης Μαρτίου. Ήμουν στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού που δεν έκαναν (και νομίζω ακόμα δεν κάνουν) παρέλαση. Ωστόσο, οι πρόσκοποι (ανεξαρτήτως ηλικίας) έκαναν. Κι εγώ, ως λυκόπουλο (το προσκοπικό σώμα για τα μικρά παιδιά) ήμουν ο μόνος από τους συμμαθητές μου που δεν παρακολουθούσα απλώς τις παρελάσεις, αλλά συμμετείχα κανονικά, κοινωνός ενός προνομίου που αποτελούσε αποκλειστικότητα των μεγαλύτερων.

Η παρέλαση ήταν στιγμή προσωπικής περηφάνιας: ήμουν καλύτερος και (το κυριότερο!) μεγαλύτερος από τους συμμαθητές μου. Γι’ αυτό παρέλαυνα στητός και καμαρωτός, κανονικό παγώνι, μπροστά από τους επισήμους, ήτοι τον δήμαρχο Ηλιούπολης, που ήταν ό,τι πιο επίσημο μάς είχε λάχει στη γειτονιά μας. Τα βράδια λοιπόν πριν την παρέλαση μ’ έπιανε εκείνη η γλυκιά αγωνία, κάπως σαν αυτή των ημερών που προηγούνταν των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Δεν μπορούσα να κλείσω μάτι, πήγαινα όλη νύχτα πάνω-κάτω το σαλόνι, και τσέκαρα συνεχώς τη στολή μου, μην της έλειπε τίποτα- που τι να της έλειπε δηλαδή, αφού η στολή δεν ήταν παρά ένα πουκάμισο, ένα σορτσάκι, ένα ζευγάρι καφέ κάλτσες κι ένα πράσινο τζόκεϊ. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, οι γονείς μου μάλλον είχαν αντιληφθεί εγκαίρως τη βαρύτητα των στιγμών, και δεν παρέμβαιναν, αφήνοντάς με να ζήσω το μύθο μου στις λευκές νύχτες των παραμονών των παρελάσεων.

Ο μύθος είχε την επόμενη μέρα τρεις κορυφώσεις. Η πρώτη ήταν όταν εκεί που ξεροσταλιάζαμε να τελειώσουν η δοξολογία και οι πανηγυρικοί (πολλές φορές με κρύο και βροχή), και ο καλός θεός έβαζε το χεράκι του, και πέρναγε μπροστά κανένας συμμαθητής, απ” αυτούς, που όπως εξήγησα, δε συμμετείχαν, με τους γονείς του. Οπότε εγώ του απηύθυνα έναν συγκαταβατικό χαιρετισμό, πράγμα όχι εύκολο, γιατί είχα γεμίσει τα πνευμόνια μου με αέρα και είχα κορδωθεί σε τέτοιο βαθμό που η ομιλία καθίστατο δυσχερής. Η δεύτερη κορύφωση ήταν κατά τη διάρκεια της παρέλασης, όταν από τα αριστερά πετάγονταν ο πατέρας και η μαμά μου φωνάζοντας «Γιάννη, Γιάννη, εδώ!» και κλικ έβγαινε η φωτογραφία. Τέλος, η τρίτη κορύφωση ελάμβανε χώρα με την επιστροφή στο σπίτι, όπου πάντοτε υπήρχε στο ψυγείο ένα κουτί με πάστες σοκολατίνες. Πάστες δόξης και προσωπικού θριάμβου. Το παράξενο είναι ότι ενώ έχω ξεχάσει πολλά από αυτά που όταν συνέβαιναν τα θεωρούσαν τα σημαντικότερα της ζωής μου (έρωτες, σπουδές, δουλειές), η γεύση από αυτές τις σοκολατίνες επιστρέφει σαν τότε, κάθε φορά που σκέφτομαι τις παρελάσεις.

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Το ξανθό αγγελούδι μάς βγήκε γυφτάκι…

kkkla

Από το left.gr

Τα λεξικά λένε ότι μαύρος δεν είναι μόνο ο σκούρος το χρώμα. Είναι και ο δυστυχισμένος, ο παράνομος, ο κακός, ο αντιδραστικός, ο τρομακτικός. Μαύρη ζωή που κάνουμε εμείς οι μαύροι κλέφτες, μαύρη εργασία, μαύρη αντίδραση, το μέλλον προμηνύεται μαύρο, μαύρη μαυρίλα πλάκωσε, να τους μαυρίσουμε στις κάλπες… Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Η ανάγνωση του λεξικού έκανε αντιρατσιστή τον Malcom X –το είδα στην ταινία του Σπάικ Λι.

Στον αντίποδα του μαύρου, είναι ο λευκός. Λευκός δεν είναι μόνο ο άσπρος το χρώμα, αλλά και ο καθαρός, α άσπιλος, ο αμόλυντος, ο αγαθός, ο ηθικός. Λευκός σαν περιστερά, λευκό ποινικό μητρώο, λευκός ιππότης, εν λευκώ, και βέβαια λευκό αγγελούδι… Ο λευκός είναι καλός σε τέτοιο βαθμό που ο Τζεφιρέλι κάνει το Χριστό του κατάλευκο και γαλανομάτη, πράγμα μάλλον απίθανο, διότι ο θεάνθρωπος γεννήθηκε στην αραπιά, βέρος Μεσανατολίτης.

Στην καθ’ ημάς Ανατολή, ό,τι πιο κοντινό σε μαύρο, είναι ο γύφτος. Ο γύφτος δεν είναι βέβαια ακριβώς μαύρος, αλλά σίγουρα είναι πιο σκούρος από τον μέσο Έλληνα –που, μεταξύ μας, δεν είναι και κατάλευκος. Ο γύφτος επιβαρύνει περαιτέρω τη θέση του γιατί είναι νομάδας ή μένει σε παράγκα, κάνει δουλειές του ποδαριού και κανείς δεν αμφιβάλλει ότι είναι μεγάλος κλεφτοκοτάς. Ο γύφτος είναι λοιπόν διπλά ένοχος: είναι και μαύρος και φτωχός. Γι’ αυτό άμα θες να την πεις σε κάποιον, τινάζεις την πλάτη πίσω, τεντώνεις μπροστά τα χέρια, και φωνάζεις «μα τι γύφτος είσαι ρε παιδάκι μου;».

Τα τελευταία χρόνια τον γύφτο δεν τον φωνάζουμε γύφτο. Βασικά, από μέσα μας πάντα γύφτο τον λέμε, αλλά ένεκα της ΕΕ, του Μούιζνιεκ, και του ΕΣΠΑ που περιμένουμε για να ρεφάρουμε, στις τηλεοράσεις και τα σάιτ τον λέμε Ρομά. Επειδή λοιπόν από μέσα μας ο γύφτος παραμένει πάντοτε γύφτος, η υποψία ότι δύο από δαύτους έκλεψαν ένα δικό μας παιδί, ένα λευκό ξανθό αγγελούδι, είναι αυτονόητα γκραν ταρατατζούμ θέμα. Ειδικά όταν το μόνο θέμα που παίζει είναι τα υποβρύχια, που δεν μπορούμε να το παίξουμε ένεκα που είναι λοβιτούρα των εθνικών δυνάμεων, και οι αίθουσες σύνταξης μοιάζουν με την αυλή του Jack Daniel’s, με τους δαιμόνιους ρεπόρτερ να πετάνε φελλούς στα άδεια βαρέλια, το γκραν θέμα γίνεται ακόμα πιο γκραν. Γκραν κάσα που έλεγε και ο Αυλωνίτης.

Οι γύφτοι κλέβουν τα παιδιά μας! Οι αποδείξεις είναι ατράνταχτες, αφού η ίδια η μανούλα με τον γύφτο μάς απειλούσε όταν δεν τρώγαμε το φαγάκι μας. Βαράνε οι τηλεοράσεις, παρεμβαίνει το Χαμόγελο της Μαριάννας Βαρδινογιάννη, λέει ο καθένας τη μαλακία του, οι γονείς δεν πρόκειται να ξαναφήσουν τα παιδιά τους να βγουν από το facebook, η Χρυσή Αυγή χάνει τη μεγάλη ευκαιρία να κάψει (με αρχαιοελληνικό τρόπο…) δυο-τρεις αραπάδες, ένεκα που είναι απασχολημένη με το να φτιάχνει την υπερασπιστική γραμμή της.

Δυστυχώς, τα θαύματα κρατάνε τρεις ημέρες. Την τέταρτη προέκυψε ότι μάλλον δεν το είχαν αρπάξει, και μάλλον τους βρήκαμε τους κανονικούς γονείς, και μάλλον τώρα πρέπει να συμμαζέψουμε τα ασυμμάζευτα. Το ξανθό αγγελούδι μάς προκύπτει γυφτάκι –μα καλά υπάρχουν λευκοί ξανθοί γύφτοι; Οπότε αρχίζουμε να την κάνουμε με ελαφριά, πλάγια πηδηματάκια. Λίγο τουμπεκί για το επίμαχο, λίγο το νηπιαγωγείο του Τσίπρα, λίγο οι αριστεροί που κινούνται αντεθνικά εναντίον των παρελάσεων, μπορεί και να προκύψει και κανένας Πακιστανός που έκλεψε τον φιλήσυχο Έλληνα. Το μεροκάματο να βγαίνει.

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Αντώνης Καρράς, άνθρωπος μιας άλλης εποχής

karras
Αυτό που δεν γινόταν εύκολα κατανοητό με τον Αντώνη Καρρά ήταν γιατί παρέμενε στο ΠΑΣΟΚ. Αντικονφορμιστής, παρών σε όλους τους αγώνες, και πάνω απ’ όλα έντιμος, τι σχέση θα μπορούσε να έχει με ένα κόμμα που ταυτίστηκε με τη διαφθορά, τον καθεστωτισμό και τον πολιτικό κονφορμισμό; Θα μπορούσε βέβαια να γίνει λόγος για τις αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν ένα πολιτικό πρόσωπο. Η ενότητα και πάλη των αντιφάσεων που λέγανε παλιότερα… Ίσως όμως θα έπρεπε να δούμε διαφορετικά αυτή την παράξενη συνέπεια στην πολιτική στράτευσή του.

Σε μια κουβέντα πριν κάποια χρόνια, ο Καρράς διηγιόταν τη συνάντησή του με κάποιον στρατολόγο του ΕΑΜ στην κατοχική Αθήνα –μάλλον κοινή εμπειρία για τη νεολαία της εποχής. Αυτός που πιθανότατα δεν ήταν κοινός, ήταν ο τρόπος που ο Καρράς αντέκρουσε τα επιχειρήματα του ΕΑΜίτη. Από μια σκοπιά που θα τη λέγαμε σοσιαλδημοκρατική, ο Καρράς αρνήθηκε να ενταχθεί στις εαμικές οργανώσεις. Ένας δεκαεξάχρονος σοσιαλδημοκράτης στην κατοχική Αθήνα, ο οποίος  θέλει πολύ να πολεμήσει τον φασισμό, όχι όμως με τους κομμουνιστές. Δραπετεύει στη Μέση Ανατολή, και στην αγγλοκρατούμενη Παλαιστίνη δηλώνει μεγαλύτερη ηλικία για να θεωρηθεί μάχιμος. Κι εκεί όμως, στο αγγλικό στρατόπεδο, λειτουργεί με τον δικό του τρόπο,  κλέβοντας χειροβομβίδες, πράγμα όχι αστείο, για να τις δώσει στους σιωνιστές που πάλευαν για ένα εβραϊκό κράτος στην Παλαιστίνη. Κάτι  που προκαλεί εντύπωση εκ των υστέρων, γνωρίζοντας τη μακροχρόνια στράτευση του Καρρά στην Παλαιστινιακή υπόθεση. Εκείνη την εποχή όμως δεν είχε συμβεί η εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων και πολλοί προοδευτικοί θεωρούσαν δίκαιο τον αγώνα των σιωνιστών.

Σοσιαλδημοκράτης ή σοσιαλιστής λοιπόν (ας τον πει καθένας όπως θέλει), που δεν διστάζει να πάρει ρίσκα για να πολεμήσει τον φασισμό και να στηρίξει μια υπόθεση που θεωρεί δίκαιη. Σήμερα είναι πολύ δύσκολο να βάλουμε στην ίδια πρόταση δίπλα δίπλα τις λέξεις «σοσιαδημοκρατία», «προσωπικό ρίσκο» και «δίκαιη υπόθεση». Τουλάχιστον, χωρίς η πρώτη να είναι σε αντίθεση με τις υπόλοιπες. Υπήρξε όμως μια εποχή, όπου ορισμένοι σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες πάλευαν με ηρωισμό και ανιδιοτέλεια την τυραννία. Σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες σαν τους ιταλούς αντιφασίστες παρτιζάνους του Giustizia e Libertà (Ελευθερία και Δικαιοσύνη). Σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες που θεωρούσαν τον αγώνα των Παλαιστινίων και των Κούρδων δικιά τους υπόθεση, που εμπνέονταν από τον ξεχασμένο σήμερα, αλλά πολύ σπουδαίο, Αμίλκαρ Καμπράλ. Σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες μιας εποχής όπου οι Σαντινιστάς και το ηρωικό FReTiLIn του Ανατολικού Τιμόρ ανήκαν στη Σοσιαλιστική Διεθνή.

Αυτής της άλλης εποχής άνθρωπος υπήρξε ο Αντώνης Καρράς, που στη δικτατορία έκανε το κρυφό πήγαινε-έλα Ελλάδα-Ιταλία μεταφέροντας αγωνιστές.. Κι ίσως η βαθιά ιδεολογική σοσιαλιστική τοποθέτησή του μπορεί να εξηγήσει γιατί δεν πέρασε ποτέ στην κομμουνιστική ή κομμουνιστογεννή Αριστερά και παρέμεινε ως το τέλος στο ΠΑΣΟΚ. Σε ένα δικό του όμως προσωπικό ΠΑΣΟΚ, που πήγαινε να υπερασπιστεί τον Μπαλάφα και τον Μαζοκόπο• που όταν μπήκε επικεφαλής σε εκείνη την προβληματική της Πάτρας, αρνήθηκε τη διευθυντική λιμουζίνα αφήνοντας άναυδους τους εργαζόμενους• που βρισκόταν στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων του αντιπολεμικού κινήματος και του Δεκέμβρη• ενός προσωπικού ΠΑΣΟΚ, που στην τελευταία πολιτική πράξη του, ακολούθησε τη «ζωηρή» πορεία προς τη Χρυσή Αυγή και δεν έμεινε στη «μετρημένη» συγκέντρωση του Συντάγματος.

Η εποχή του Αντώνη Καρρά έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Στη γενιά που γνώρισε τη σοσιαλδημοκρατία ως νεοφιλελεύθερη κουρελού, είναι έως αδύνατο να εξηγηθεί γιατί άνθρωποι σαν τον Καρρά στρατεύθηκαν σε αυτόν τον χώρο. Και πώς γίνεται ορισμένοι αριστεριστές να χαιρετίζουν με σεβασμό αυτόν τον σύντροφο πασόκο.

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Η αποφυγή του λάθους δεν οδηγεί αυτομάτως στη νίκη

antifasistes630x300Από την Εποχή της 13/10/2013

Στην εκδήλωση του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την εξάρθρωση της Χρυσής Αυγής, ο Δημήτρης Ψαρράς έκανε μια πολύ χρήσιμη παρατήρηση. Συνέκρινε την αμηχανία που παρατηρείται σε ορισμένους  αριστερούς κύκλους, μετά την έναρξη της αστυνομικής επιχείρησης εναντίον της Χρυσής Αυγής, με την αμηχανία που είχαν τις πρώτες μέρες της  Μεταπολίτευσης αρκετοί αριστεροί εκείνης της εποχής, όταν έβλεπαν ότι τη διαδικασία αποχουντοποίησης διηύθυνε η καραμανλική Δεξιά, δηλαδή ακριβώς η παράταξη που άνοιξε το δρόμο στη χούντα. Η αναλογία έγκειται στο ότι και αυτή τη φορά, την επίθεση στο φασιστικό παρακράτος τη διευθύνει μια (ακρο)δεξιά κυβέρνηση, η οποία ήταν αυτή ακριβώς που υπέθαλψε τη ναζιστική Χρυσή Αυγή. Στην προαναφερθείσα αναλογία, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε άλλη μία. Ούτε το ’74 αλλά ούτε και τώρα, τα γεγονότα θα έπαιρναν την τελική τροπή τους, αν δεν είχε διαμορφωθεί στην κοινωνία ένα πλειοψηφικό, και απολύτως ηγεμονικό, δημοκρατικό ρεύμα, που απαίτησε και τελικά επέβαλε κινήσεις με πραγματικό πολιτικό περιεχόμενο, και όχι ανούσιους ελιγμούς.

Απέναντι στο δίπολο «διεύθυνση της εξάρθρωσης της Χρυσής Αυγής από τον Σαμαρά-δημοκρατικός κοινωνικός συσχετισμός», ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να διακρίνει και να ιεραρχήσει το μείζον. Ότι δηλαδή ήταν οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης (ελληνικής και διεθνούς) που έπαιξαν τον μεγαλύτερο ρόλο στο να αναγκαστεί η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει επιτέλους με αποφασιστικότητα τους ναζί. Ο ΣΥΡΙΖΑ είδε ορθά στη σύλληψη των καθαρμάτων την ικανοποίηση, ως ένα βαθμό. του αιτήματος της Αριστεράς και του αντιφασιστικού κινήματος για πάταξη της ναζιστικής εγκληματικής συμμορίας. Επιπλέον, δεν έπεσε στην παγίδα της συμμετοχής σε ένα υποτιθέμενο «συνταγματικό τόξο», σκοπός του οποίου δεν ήταν η αποτελεσματική αντιμετώπιση της φασιστικής απειλής, αλλά η ενσωμάτωση του ΣΥΡΙΖΑ στο μνημονιακό πλαίσιο. Εν ολίγοις, ο ΣΥΡΙΖΑ στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής έχει επιδείξει πολιτική νηφαλιότητα κι έχει αποφύγει το μεγάλο λάθος.

Ωστόσο, η αποφυγή του μεγάλου λάθους αποτρέπει την ήττα και διασφαλίζει τη θέση που έχεις ήδη κατακτήσει, αλλά δεν οδηγεί αυτομάτως στη νίκη. Η νίκη απαιτεί προωθητικό σχέδιο, πρωτοβουλία κινήσεων και ανάληψη ρίσκου. Μέχρι τώρα στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται να αντιμετωπίζει προβλήματα και στα τρία.

1.    Ενώ είναι σαφές ότι διαθέτει επεξεργασμένο σχέδιο άμυνας για να αποφύγει τις παγίδες του αντιπάλου, μοιάζει να μη διαθέτει εξίσου έναν οδικό χάρτη για τις προωθητικές κινήσεις του στα πεδία του δημόσιου διαλόγου, της λειτουργίας των θεσμών και του αντιφασιστικού κινήματοςΠοια ζητήματα πρέπει να ανοίξουν, ποιες αλλαγές πρέπει να προωθηθούν στους νόμους και τους θεσμούς, πώς πρέπει να κινηθεί ο κόσμος στο δρόμο, όλα αυτά είναι ζητήματα που χρήζουν συγκεκριμένων απαντήσεων, και οι οποίες πρέπει να συγκλίνουν σε μια εξαρχής συμφωνημένη κατεύθυνση. Ειδάλλως δεν υπάρχει προωθητικό σχέδιο, αλλά αποσπασματικές κινήσεις.

2.    Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ αντιδρά με ικανοποιητικό τρόπο στα ζητήματα που ανοίγουν, ο ίδιος δεν έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Στο δημόσιο διάλογο η ημερήσια διάταξη τίθεται από τα ΜΜΕ και τους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς της κυβέρνησης, στους θεσμούς η κυβέρνηση κάνει πρώτη τις κινήσεις της, και στο δρόμο οι κινητοποιήσεις σχεδιάζονται και οργανώνονται από τοπικές πρωτοβουλίες και κινηματικές συσπειρώσεις –στις οποίες βέβαια συμμετέχουν πάρα πολλοί συριζαίοι-ες. Από τη μεριά της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεν έχουν αναδειχθεί ζητήματα σχετικά με όσες υποθέσεις ρατσιστικής βίας (που είναι και οι περισσότερες) δεν εμπεριέχονται στον φάκελο Δένδια, το πραγματικό βάθος της ναζιστικής διείσδυσης στην αστυνομία και το στρατό, τις πολιτικές και νομικές ευθύνες όσων δεν έπρατταν το καθήκον τους τόσον καιρό για να σταματήσουν τα εγκλήματα, τον δημοκρατικό έλεγχο της αστυνομίας και της ΕΥΠ, την προστασία των θυμάτων ρατσιστικής βίας. Ζητήματα για τα οποία πρέπει να επιχειρηματολογήσει κανείς, να τα προωθήσει στη βουλή και πάνω απ’ όλα να τα παλέψει στο δρόμο όπου εντέλει διαμορφώνονται οι συσχετισμοί.

3.    Ενώ ορθώς υπογραμμίζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ η ανάγκη μαζικής κινητοποίησης και ρηξικέλευθου πολιτικού προτάγματος για την αναχαίτιση της φασιστικής απειλής και την ανατροπή των μνημονίων, παρατηρούνται δισταγμοί, δυσκαμψίες και φοβικά αντανακλαστικά όταν φτάνει η ώρα της συγκεκριμενοποίησης της γενικής γραμμής. Από τις κινητοποιήσεις της 25ης Σεπτέμβρη όπου η πορεία προς τη Χρυσή Αυγή είχε 10 φορές παραπάνω κόσμο από τη συγκέντρωση στο Σύνταγμα (αποδεικνύοντας ότι η πιο «μετριοπαθής» επιλογή δεν είναι κατ’ ανάγκη η πιο μαζική), έως την υιοθέτηση  στερεότυπων του συντηρητικού πολιτικού λόγου, είναι εμφανής μια τάση αποφυγής του πολιτικού ρίσκου –ή ό,τι τέλος πάντων θεωρείται τέτοιο. Κανείς όμως δεν νικάει στο τέλος επειδή απλά δεν κάνει λάθη, καμιά πορεία προς την ανατροπή δεν είναι ευθύγραμμη και ομαλή. Το ρίσκο αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του πολιτικού παιχνιδιού.

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Ζιλμπέρ Ασκάρ: Δεν είναι εφικτός τώρα ένας συμβιβασμός στη Συρία

arton2585-e559f

Από την Εποχή της 6/10/2013

Ο Ζιλμπέρ Ασκάρ διδάσκει διεθνείς σχέσεις στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου

Γιατί οι ΗΠΑ αποφάσισαν, τελικά, να μην επέμβουν στρατιωτικά στη Συρία;

Γιατί από την αρχή δεν έβλεπαν με ενθουσιασμό την προοπτική της στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία. Δεν ισχύει ο ισχυρισμός ότι έψαχναν ένα πρόσχημα για να βομβαρδίσουν τον Άσαντ. Αν όντως το ήθελαν, θα το είχαν κάνει εδώ και καιρό. Άλλωστε, επανειλημμένα έχουν δηλώσει ότι δεν θέλουν να επέμβουν, όπως και δεν θέλουν την κατάρρευση του καθεστώτος. Από τη στιγμή όμως που ο Ομπάμα είχε δηλώσει ότι το ζήτημα της χρήσης χημικών όπλων αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για τις ΗΠΑ, ήταν αναγκασμένες να κάνουν κάτι. Διακυβευόταν πλέον η αξιοπιστία των ΗΠΑ. Κατά συνέπεια, η Δύση ήταν αναγκασμένη να απειλήσει με στρατιωτική επέμβαση.  Επειδή ακριβώς από την αρχή δεν ήταν ενθουσιώδεις με την προοπτική της στρατιωτικής επέμβασης, οι ΗΠΑ δέχτηκαν με ανακούφιση το ρωσικό σχέδιο συμβιβασμού. Όπως ακριβώς το δέχτηκε και το συριακό καθεστώς.

Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε αυτή την έλλειψη ενθουσιασμού, από τη στιγμή που το καθεστώς Άσαντ είναι ο βασικός σύμμαχος του Ιράν, δηλαδή του κύριου αντίπαλου των ΗΠΑ στην περιοχή, και βασικός υποστηρικτής της Χεζμπολά, δηλαδή ενός από τους κύριους εχθρούς του Ισραήλ;

Θα δείτε ότι ανάλογη στάση κρατάει και το Ισραήλ. Όταν η προοπτική των βομβαρδισμών ήταν ακόμα ανοιχτή, οι New York Times δημοσίευσαν ένα άρθρο που αποτύπωνε τις προσεγγίσεις της ισραηλινής πλευράς. Εκεί οι Ισραηλινοί δήλωναν ότι θα υποστήριζαν τους βομβαρδισμούς, στο βαθμό που δεν θα μεταβαλλόταν ο συσχετισμός δυνάμεων.  Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ δεν θέλουν να πέσει το καθεστώς Άσαντ, γιατί φοβούνται  περισσότερο αυτό που μπορεί να το αντικαταστήσει , απ’ όσο  φοβούνται το ίδιο το καθεστώς.

Φοβούνται τον έλεγχο της Συρίας από τους ισλαμιστές ή φοβούνται οποιοδήποτε καινούργιο καθεστώς;

Φοβούνται ότι το χάος και  αποσταθεροποίηση θα οδηγήσουν στο άγνωστο. Ας αναλογιστούμε ότι τις  τελευταίες δεκαετίες τα πιο ασφαλή σύνορα του Ισραήλ είναι αυτά με τη Συρία. Από αυτή τη σκοπιά, έχουν εμπιστοσύνη στον Άσαντ. Αν καταρρεύσει το καθεστώς, θα βρεθούν αντιμέτωποι με το άγνωστο.  Γι’ αυτό οι ΗΠΑ έχουν υποστηρίξει ότι δεν επιθυμούν την πτώση του καθεστώτος, αλλά ένα συμβιβασμό, όπου ο Άσαντ θα φύγει από την εξουσία, και το καθεστώς, που θα παραμείνει, θα διαπραγματευτεί με μέρος της αντιπολίτευσης.

Πέρα από την ανάγκη για σταθερότητα στη Συρία, θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε τη στάση των ΗΠΑ ως έκφραση μιας ορισμένης απεμπλοκής τους από τη Μέση Ανατολή και επαναπροσανατολισμού τους προς τον Ειρηνικό;

Γνωρίζω αυτή τη θεωρία, αλλά τη θεωρώ εσφαλμένη. Όταν λέμε «Ειρηνικός» εννοούμε «Κίνα». Η Μέση Ανατολή είναι στρατηγικά απαραίτητη στη σχέση των ΗΠΑ με την Κίνα.  Η Κίνα είναι δυνάμει ο πιο απειλητικός αντίπαλος για τις ΗΠΑ. Η αχίλλειος φτέρνα όμως της Κίνας είναι η ενεργειακή εξάρτησή της. Η Κίνα εξαρτάται από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής. Όσο πιο πολύ εξαρτάται η Κίνα από το πετρέλαιό της, τόσο πιο σημαντική θα γίνεται η Μέση Ανατολή για τις ΗΠΑ. Δεν πρόκειται λοιπόν για έναν αμερικάνικο αναπροσανατολισμό. Αυτό που συμβαίνει είναι η υποχώρηση της αμερικάνικης ηγεμονίας. Οι λόγοι αυτής της υποχώρησης είναι πολλοί: η οικονομική κρίση, η άνοδος της Κίνας, καθώς και οι ήττες των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, με κύρια αυτή στο Ιράκ, που κατέληξε σε πραγματική καταστροφή. Στο Αφγανιστάν, μετά από δώδεκα χρόνια πολέμου, αναγκάζονται να διαπραγματευτούν με τους Ταλιμπάν. Οι ΗΠΑ έχουν δυνατότητα να καταστρέφουν χώρες, αλλά δεν μπορούν να τις ελέγξουν. Κατέστρεψαν το Ιράκ, αλλά δεν μπόρεσαν να το ελέγξουν. Τώρα η κυβέρνηση του Ιράκ είναι πιο κοντά στο Ιράν απ’ ότι είναι στις ΗΠΑ.

Πού οφείλεται αυτή η αδυναμία ελέγχου;

Σχετίζεται με την ήττα των ΗΠΑ στο Βιετνάμ. Στο Βιετνάμ οι ΗΠΑ είχαν ακόμα υποχρεωτική στρατιωτική θητεία και μπορούσαν να συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό στρατευμάτων. Με τον πόλεμο στο Βιετνάμ, η στρατιωτική θητεία έγινε αντιδημοφιλής και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να την καταργήσει. Έκτοτε, η θητεία παραμένει αντιδημοφιλής και καμία κυβέρνηση δεν έχει τολμήσει να την επαναφέρει. Αν εξετάσετε τη στρατιωτική εικόνα των ΗΠΑ, θα διαπιστώσετε ότι σήμερα διαθέτουν πολύ μεγαλύτερη δύναμη πυρός απ’ ό,τι την εποχή του Βιετνάμ. Αλλά είναι πολύ πιο αδύναμες σε ό,τι αφορά τον αριθμό των στρατιωτών. Για να ελέγξεις μια χώρα χρειάζεσαι στρατιώτες στο έδαφος. Όταν εισέβαλαν στο Ιράκ, πίστευαν ότι θα μπορούσαν να ελέγξουν τη χώρα μόνο με εκατό χιλιάδες στρατιώτες, πράγμα αδύνατο.

Ποιος πιστεύετε ότι διέπραξε την επίθεση με χημικά όπλα στα προάστια της Δαμασκού; Ήταν ηθελημένη κίνηση του καθεστώτος, προβοκάτσια των αναρτών ή κάποιο λάθος;

Δεν μπορεί να αποκλειστεί η υπόθεση κάποιας δυσλειτουργίας τους καθεστώτος. Από την άλλη, στην περιοχή που έγινε η επίθεση, διεξάγονταν σκληρές μάχες. Οι κυβερνητικές δυνάμεις αντιμετώπιζαν σοβαρές δυσκολίες στην ανακατάληψη αυτού του σημαντικού προαστίου της Δαμασκού. Οπότε μια ηθελημένη ενέργεια δεν θα ήταν ασύμβατη με ένα καθεστώς που δεν έχει ενδοιασμούς. Υπάρχει βέβαια το αντεπιχείρημα της παρουσίας στη Δαμασκό των παρατηρητών του ΟΗΕ. Η απάντηση είναι ότι παρατηρητές του ΟΗΕ βρίσκονται διαρκώς στη Συρία, χωρίς να έχει καμία επίπτωση η παρουσία τους.  Νομίζω λοιπόν ότι απλά ήθελαν να ανακαταλάβουν την περιοχής και πιθανόν δεν υπολόγισαν σωστά τη δόση των χημικών. Υπενθυμίζω  ότι και άλλες φορές είχαν κάνει χρήση χημικών όπλων, δοκιμάζοντας την «κόκκινη γραμμή» του Ομπάμα. Αυτή τη φορά ξεπεράστηκαν τα όρια.

Μετά την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, χιλιάδες παρατηρητές του ΟΗΕ θα επιβλέψουν την καταστροφή των συριακών όπλων. Αυτή η παρουσία στο συριακό έδαφος θα μπορούσε να αποτελέσει το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η απόφαση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης συμφωνίας Κέρι – Λαβρόφ, επόμενο βήμα της οποίας μάλλον θα είναι μια νέα συνδιάσκεψη στη Γενεύη. Από την αρχή οι ΗΠΑ πιέζουν τη Ρωσία για να πιέσει με τη σειρά της τη Συρία με στόχο έναν συμβιβασμό «τύπου Υεμένης», δηλαδή ασφαλής έξοδος του Άσαντ και μετά συμφωνία των αντιμαχόμενων πλευρών. Μέχρι τώρα η Ρωσία δεν ασκούσε αυτή την πίεση.

Γιατί όμως η Ρωσία επιμένει τόσο πολύ στον Άσαντ; Δεν θα μπορούσε να συμπεριλάβει σε έναν συμβιβασμό την απόλυτη διασφάλιση της στρατιωτικής παρουσίας της στη Συρία;

Πρώτον, χρησιμοποιεί τη Συρία ως χαρτί στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Δεύτερον, έχει μετατρέψει  το συριακό ζήτημα σε μέσο για την αναβάθμιση του διεθνούς κύρους της.  Ως ένα ορισμένο σημείο, παρατηρούμε την αποκατάσταση της ρωσικής αξιοπιστίας. Οι Ρώσοι έδρασαν αποτελεσματικά, γνωρίζοντας βέβαια ότι οι Αμερικάνοι δεν προέκριναν τη στρατιωτική επέμβαση.  Αν οι ΗΠΑ ήθελαν όντως να ρίξουν το καθεστώς, η Ρωσία δεν θα μπορούσε να κάνει πολλά.

Πέρα από το διεθνές γεωπολιτικό παιχνίδι, υπάρχει κι η πραγματικότητα στο πεδίο. Ποιοι είναι οι λόγοι της επίθεση των ισλαμιστών στις δυνάμεις του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, καθώς και του ανακοινωθέντος τους ότι δεν εκπροσωπούνται πλέον από το Εθνικό Συριακό Συμβούλιο;

Χωρίς να μπω σε κουραστικές λεπτομέρειες, αυτές οι κινήσεις αποτελούν προληπτικά μέτρα εναντίον ενός ενδεχόμενου συμβιβασμού τύπου Υεμένης.  Στην πραγματικότητα δεν στρέφονται μόνο εναντίον του Συριακού Εθνικού Συμβουλίου, αλλά εναντίο των σχεδίων των ΗΠΑ. Η λογική είναι ότι «εμείς δεν θέλουμε να πάμε στη Γενεύη, το Συμβούλιο αποφάσισε να πάει, οπότε εμείς δηλώνουμε ότι δεν μας εκπροσωπεί. Κανένας δεν θα κάνει συμβιβασμούς με το καθεστώς στο όνομα μας».

Αυτές οι κινήσεις όμως δεν είναι και έκφραση της ισχυροποίησης των ακραίων ισλαμιστών λόγω της μαζικής προσέλευσης των ξένων τζιχαντιστών;

Στη Συρία δρουν δύο οργανώσεις με αναφορά στην Αλ Κάιντα, το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία καθώς και η Αλ Νούσρα. Απ’ όσα έχω ακούσει, δεν νομίζω ότι αυτές οι δύο οργανώσεις διαθέτουν περισσότερους από το 10% των ανταρτών.  Οι ξένοι μαχητές πηγαίνουν στο Ισλαμικό Κράτος, το οποίο όμως δεν υπέγραψε το ανακοινωθέν.  Το ανακοινωθέν υπογράφτηκε από την Αλ Νούσρα, τους σαλαφίτες του Συριακού Ισλαμικού Μετώπου, που ίσως να είναι και το 30% των ανταρτών, και ορισμένες μονάδες ισλαμιστικών τάσεων του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA), οι οποίες δεν ανήκουν στη Μουσουλμανική Αδελφότητα.  Το ότι το υπέγραψαν αυτές οι μονάδες, δείχνει τη ριζοσπαστικοποίηση που συμβαίνει μέσα στις τάξεις του FSA. Το πραγματικό περιεχόμενο του ανακοινωθέντος δεν έχει να κάνει λοιπόν με κάποιο ιδεολογικό διαχωρισμό στη βάση της δημιουργίας ισλαμικού κράτους, αλλά με την απόρριψη της προοπτικής του συμβιβασμού με το καθεστώς.

Υπάρχει κάποια πιθανότητα να τελειώσει ο συριακός εμφύλιος πόλεμος σε ορατό χρονικό διάστημα;

Δεν πιστεύω ότι ένας συμβιβασμού τύπου Υεμένης είναι εφικτός στη Συρία. Στην Υεμένη δεν είχαμε τίποτα που να συγκρίνεται με την αιματοχυσία της Συρίας. Δεδομένης αυτής, καθώς και του χαρακτήρα του καθεστώτος, που στηρίζεται σε μια μειονοτική θρησκευτική ομάδα, είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα συμβιβασμό που θα αφήσει άθικτο τον πυρήνα του καθεστώτος. Νομίζω ότι πολύ πιο πιθανό είναι να δούμε εξελίξεις λόγω της κούρασης της αλεβίτικης κοινότητας, που καταβάλλει βαρύ τίμημα για την υπεράσπιση του Ασαντ, και της οποίας εξαντλούνται οι εφεδρείες Μέχρι την επέμβαση της Χεζμπολά, το καθεστώς έχανε συνεχώς έδαφος. Γι’ αυτό το Ιράν και η Χεζμπολά αναγκάστηκαν να δράσουν, κάτι που δεν είναι προς όφελος της Χεζμπολά, αφού έτσι φθείρεται στρατιωτικά και αποδυναμώνεται πολιτικά στο εσωτερικό του Λιβάνου. Με τη Χεζμπολά στη Συρία, το καθεστώς πέρασε στην αντεπίθεση και ανακατέλαβε εδάφη.  Και αυτό όμως έχει τα όρια του, γιατί και η Χεζμπολά αρχίζει να εξαντλείται και δεν μπορεί να ανανεώσει τις δυνάμεις της. Μπορεί λοιπόν αυτή η κόπωση να οδηγήσει σε διάσπαση του καθεστώτος, με τον Άσαντ και τον σκληρό πυρήνα του καθεστώτος να παραμερίζονται, για να ανοίξει ο δρόμος σε μια συμφωνία με την αντιπολίτευση.

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Οι χρυσαυγίτες νταβατζήδες και οι προστάτες τους

golden

Από το Left.gr 1/10/2013

Κάτι μεταξύ ναζιστικού παραστρατιωτικού μηχανισμού και μαφιόζικης συμμορίας. Αυτή η εικόνα προκύπτει για τη Χρυσή Αυγή με βάσει τις «διαρροές» αστυνομίας, ΕΥΠ και εισαγγελίας. Από τη μια μεριά, ο μίνι ιδιωτικός στρατός του Μιχαλολιάκου και των συν αυτώ, που συστηματικά δολοφονούσε και ξυλοκοπούσε μετανάστες και αντιφασίστες –πάντοτε κάτω από την κάλυψη της δραστηριότητας του «νόμιμου πολιτικού κόμματος». Από την άλλη, οι «δουλίτσες» των χρυσαυγιτών, ήτοι το κάθε μορφής νταβατζιλίκι, που ξεκίναγε από τους εκβιασμούς σε βάρος των μεταναστών μικροπωλητών  κι έφτανε στη σωματεμπορία.  Τίποτα διαφορετικό δηλαδή απ’ όσα κατήγγελλαν καιρό τώρα το αντιφασιστικό κίνημα και η Αριστερά. Τίποτα διαφορετικό από όσα ήξεραν και απέκρυπταν συστηματικά ο κρατικός μηχανισμός και τα συστημικά ΜΜΕ, χρόνια τώρα.

Είναι άλλωστε εγγενές χαρακτηριστικό των φασιστών να συνδυάζουν τα…  υψηλά ιδανικά της  πατρίδας και του «αίματος» (sic) με τον ακόμα πιο υψηλό στόχο της μεγέθυνσης της προσωπικής περιουσίας τους.  Το τερπνόν μετά του ωφελίμου, που θα έλεγαν και οι αρχαίοι (εξ αίματος μάλιστα) πρόγονοι του Λαγού και του Κασιδιάρη. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Γκέρινγκ, στα πρώτα κιόλας χρόνια της εγκαθίδρυσης της ναζιστικής εξουσίας, στον ελεύθερο χρόνο που του άφηνε η εξόντωση των κομμουνιστών κατάφερε να γίνει ο πιο πλούσιος άνθρωπος της Γερμανίας. Αλλά και η δικιά μας χούντα συσσώρευσε οικονομικά σκάνδαλα σε ευθεία αναλογία με την κλιμάκωση των βασανιστηρίων σε βάρος των αντιφρονούντων.

Γνήσια τέκνα, λοιπόν, των ναζί και της χούντας οι χρυσαυγίτες, που αυτή τη στιγμή διώκονται υπό την κατακραυγή της κοινής γνώμης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αναμφίβολα αποτελεί θετική εξέλιξη το ότι οι ναζί εγκληματίες μπορεί επιτέλους να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των πράξεών τους. Ωστόσο, όσα περισσότερα «αποκαλύπτονται», τόσο μεγαλύτερη αποδεικνύεται η ευθύνη του κρατικού μηχανισμού που για χρόνια συγκάλυπτε και υπέθαλπε τη χρυσαυγίτικη τρομοκρατία. Στην πραγματικότητα, όσα διαβάζουμε και ακούμε τις τελευταίες ημέρες δεν αποτελούν «αποκαλύψεις», αλλά δημοσιοποιήσεις στοιχείων που ήταν εδώ και καιρό γνωστά στις Αρχές, όχι μόνο από τις καταγγελίες των αντιφασιστών, αλλά από τις ίδιες τις έρευνες αστυνομίας και ΕΥΠ. Χαρακτηριστικότερη είναι ίσως η μαφιόζικη δραστηριότητα του Λαγού, για την οποία η ΕΥΠ είχε πλήρη φάκελο εδώ κι ένα χρόνο. Οι δικογραφίες ήταν έτοιμες από καιρό, και τώρα απλώς ενεργοποιούνται, κατόπιν κυβερνητικής απόφασης.

Κατά συνέπεια, προκύπτουν δύο μεγάλα καθήκοντα για την Αριστερά και το αντιφασιστικό κίνημα. Από τη μια μεριά δεν πρέπει να σταματήσει ούτε στιγμή η πολιτική πίεση για να τιμωρηθούν οι ναζί εγκληματίες. Είναι απολύτως δικαιολογημένη η καχυποψία απέναντι στους δικαστικούς και αστυνομικούς  μηχανισμούς που για χρόνια εθελοτυφλούσαν μπροστά στο τέρας που γιγαντωνόταν και τώρα πλειοδοτούν σε αντιφασισμό. Εύλογος κι ο φόβος ότι, αν αύριο αλλάξει η πολιτική συγκυρία, οι χρυσαυγίτες θα την σκαπουλάρουν.

Το δεύτερο καθήκον είναι εξίσου σημαντικό με το πρώτο. Όσο σημαντική είναι η τιμωρία των δολοφόνων, άλλο τόσο σημαντική είναι και η διερεύνηση των ευθυνών όσων τους ανέχονταν. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις προφανείς πολιτικές ευθύνες των κυβερνητικών εμπνευστών της θεωρίας των δύο άκρων καθώς και των διαπλεκόμενων χειραγωγών της κοινής γνώμης. Όσοι κρατικοί λειτουργοί είχαν στοιχεία (και όλα δείχνουν ότι είχαν) για την εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής και δεν προέβησαν στις αναγκαίες ενέργειες, έχουν διαπράξει παράβαση καθήκοντος ή ακόμα και το βαρύτερο κακούργημα της υπόθαλψης εγκληματία. Μέσω της εισαγγελικής έρευνας και ίσως μιας κοινοβουλευτικής εξεταστικής των πραγμάτων επιτροπής, πρέπει να μάθουμε ποιοι κρατικοί αξιωματούχοι μπορούσαν να αποτρέψουν τα ναζιστικά εγκλήματα και δεν το έκαναν. Οι προστάτες των ναζί νταβατζήδων πρέπει να πληρώσουν και αυτοί το αντίτιμο των πράξεών τους.

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα