Από την Εποχή

Οι πρώτες πραγματικά πολυκομματικές και σχετικά ελεύθερες προεδρικές εκλογές στην Αίγυπτο έκρυβαν μια δυσάρεστη έκπληξη για τους υποστηρικτές της δημοκρατικής επανάστασης. Τα ανεπίσημα αποτελέσματα δείχνουν ότι το ζευγάρι που θα αναμετρηθεί στο δεύτερο γύρο θα είναι από τη μια μεριά ο υποψήφιος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας Μοχάμεντ Μούρσι και από την άλλη, ο τελευταίος πρωθυπουργός του Μουμπάρακ, Άχμεντ Σαφίκ. Δηλαδή, οι Αιγύπτιοι και οι Αιγύπτιες θα έχουν να διαλέξουν στις 16 και 17 Ιουνίου μεταξύ ενός πολύ συντηρητικού ισλαμιστή κι ενός εκπροσώπου του «παλιού καθεστώτος». Ενώ λοιπόν ήταν η επανάσταση της 25^ης Γενάρη 2011 που άνοιξε το δρόμο για να διεξαχθούν για πρώτη φορά πολυκομματικές εκλογές (έστω και κάτω από στρατιωτική διακυβέρνηση), οι επαναστάτες δεν θα εκπροσωπηθούν στο δεύτερο γύρο και θα πρέπει να επιλέξουν το «λιγότερο κακό» -με πιο πιθανή επιλογή τον Μούρσι.

Αναλυτικά τα (ανεπίσημα) αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών της Αιγύπτου έχουν ως εξής:

1. Μοχάμεντ Μούρσι (Μουσουλμανική Αδελφότητα): 5.553.097 ψήφοι (25,30%)
2. Άχμεντ Σαφίκ (καθεστώς Μουμπάρακ): 5.210.978 ψήφοι (23,74%)
3. Χαμντίν Σαμπάχι (αριστερός νασερικός, υποστηρικτής της επανάστασης): 4.739.983 ψήφοι (21,60%)
4. Αμπντέλ Μονεΐμ Αμπούλ Φοτούχ (μετριοπαθής ισλαμιστής, υποστηρικτής της επανάστασης): 3.936264 ψήφοι (17,93%)
5. Αμρ Μούσα (στέλεχος του παλιού καθεστώτος, που δεν ταυτίζεται όμως μ’ αυτό): 2.407.837 ψήφοι (10,97%).

Η συμμετοχή σύμφωνα με το σάιτ της εφημερίδας «Ahram» έφτασε το 43,2%. Οι παραβιάσεις της εκλογικής νομοθεσίας, τις οποίες διέπραξαν διάφοροι υποψήφιοι, δεν φαίνεται να έπαιξαν βαρύνοντα ρόλο στη διαμόρφωση του αποτελέσματος. Βεβαίως, πάντοτε πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι η εξουσία παραμένει στα χέρια του SCAF (Ανώτατου Συμβουλίου Ενόπλων Δυνάμεων) και ότι η χώρα δεν έχει ακόμα Σύνταγμα.

Διαβάζοντας προσεκτικά το αποτέλεσμα

 

Αν και με μια πρώτη ματιά το αποτέλεσμα φαίνεται συντριπτικό για την Αιγυπτιακή επανάσταση, αν το εξετάσουμε πιο προσεκτικά, η εικόνα αλλάζει. Οι δύο υποψήφιοι που υποστήριξαν σταθερά τις κινητοποιήσεις της Ταχρίρ, δηλαδή οι Σαμπάχι και Φοτούχ, παίρνουν μαζί περισσότερες από 8.500.000 ψήφους. Όσο και αν το αποτέλεσμα του Φοτούχ επηρεάζεται από την υποστήριξη ενός τμήματος των ισλαμιστών, είναι βέβαιο ότι αν το δημοκρατικό-επαναστατικό στρατόπεδο είχε κοινό υποψήφιο, θα βρισκόταν στο δεύτερο γύρο. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση στην «Εποχή» του Μουσταφά Μόχι, δημοσιογράφου της «Egypt Independent»: «Αποδείχτηκε ότι ο κόσμος είχε τη βούληση να ψηφίσει έναν υποστηρικτή της επανάστασης, αλλά η διάσπαση οδήγησε στο σημερινό αποτέλεσμα.»

Στην πραγματικότητα, οι προεδρικές εκλογές αναδεικνύουν την εικόνα μιας διχασμένης Αιγύπτου. Από τη μια μεριά αυτοί που θέλουν την επιστροφή στην ομαλότητα και ψήφισαν κατά κύριο λόγο Σαφίκ και Μούσα. Από την άλλη, όσοι υποστηρίζουν τη συνέχιση της επανάστασης και το οριστικό γκρέμισμα της στρατιωτικής εξουσία, οι οποίοι ψήφισαν κατά κύριο λόγο Σαμπάχι και Φοτούχ. Στο ενδιάμεσο, η Αδελφότητα που προσπαθεί να ισορροπήσει σε δύο βάρκες. Αυτός ο διχασμός της αιγυπτιακή κοινωνίας εκφράζεται και γεωγραφικά. Τα αστικά κέντρα-προπύργια της επανάστασης (Κάιρο, Αλεξάνδρεια, Πορτ Σάιντ) έδωσαν την πρωτιά στον Σαμπάχι Αντιθέτως, οι αγροτικές περιοχές της Άνω Αιγύπτου και του Δέλτα του Νείλου υπερψήφισαν τον Σαφίκ.

Η Αδελφότητα σε δύσκολη θέση

 

Διαψεύδοντας τις δημοσκοπήσεις, ο Μοχάμεντ Μούρσι κέρδισε τελικά το στοίχημα. Ο Μούρσι είχε να αντιμετωπίσει το στίγμα του «αντικαταστάτη», μιας και η αρχική επιλογή της Αδελφότητας ήταν ο Καϊράτ Αλ Σάτερ, του οποίου όμως η υποψηφιότητα απορρίφθηκε από τις εκλογικές Αρχές. Επιπλέον, η δεύτερη μεγάλη δυσκολία της καμπάνιας του ήταν το ότι πολλά στελέχη της Αδελφότητας καθώς και το σαλαφίτικο κόμμα Νουρ υποστήριζαν τον Αμπούλ Φοτούχ. Τελικά ο κομματικός μηχανισμός της Αδελφότητας απέδειξε για μια ακόμα φορά τη δύναμή του, και ο πολύ συντηρητικός ισλαμιστής Μούρσι πάει στο δεύτερο γύρο με την ταμπέλα του φαβορί.

Ωστόσο, το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών αναδεικνύει τα μεγάλα προβλήματα που έχει προκαλέσει στην Αδελφότητα η τακτική της. Μέσα σε τέσσερις μήνες έχασε 22% από το ποσοστό που είχε πετύχει στις βουλευτικές εκλογές (47%), και μάλιστα ηττήθηκε σε παραδοσιακά προπύργιά της. Οι συνεχείς τακτικίστικες ντρίπλες, ο διαρκής μετεωρισμός ανάμεσα στην επανάσταση και τη σταθερότητα, καθώς και το ότι τελικά δεν ανάγκασε τους στρατιωτικούς να της παραδώσουν την κυβέρνηση, οδήγησαν την Αδελφότητα στο να χάνει προς όλες τις κατευθύνσεις: προς τον Σαφίκ χάνει όσους θέλουν την επιστροφή στην ομαλότητα, ενώ προς τους Σαμπάχι και Φοτούχ χάνει όσους θέλουν μια πιο σκληρή γραμμή απέναντι στους στρατιωτικούς. Το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών ράγισε την εικόνα της πολιτικής κυριαρχίας της Αδελφότητας που είχαν δημιουργήσει οι βουλευτικές εκλογές.

Η ανασύσταση του παλιού καθεστώτος

 

Το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό του Σαφίκ δεν αφήνει αμφιβολίες ότι το «παλιό καθεστώς» ανασυγκροτείται. Ο Σαφίκ είναι ένας άνθρωπος του στρατού. Δεν έκλεισε το μάτι προς την επανάσταση όπως ο Μούσα. Πρόκειται για έναν πολιτικό που προέρχεται από τα βάθη του καθεστώτος Μουμπάρακ. Υπήρξε άλλωστε ο τελευταίος πρωθυπουργός που όρισε ο δικτάτορας, μεσούσης μάλιστα της επανάστασης της Ταχρίρ. Η εκλογική επιτυχία του Σαφίκ οφείλεται σε δύο λόγους. Πρώτον, στη δεδηλωμένη διάθεση μεγάλου μέρους της αιγυπτιακής κοινωνίας να λάβει τέλος η επαναστατική αναταραχή και να επανέλθει η (οικονομική κατά κύριο λόγο) σταθερότητα. Ο δεύτερος λόγος είναι η επανενεργοποίηση των δικτύων του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος (του κόμματος του Μουμπάρακ δηλαδή) στις αγροτικές περιοχές. Οι κομματάρχες που δεν είχαν κινηθεί καθόλου στις βουλευτικές εκλογές, τώρα χρησιμοποίησαν όλα τα παλιά κόλπα υπέρ του Σαφίκ: εξαγορά ψήφων, πελατειακές εξυπηρετήσεις, συμφωνίες με τις φατρίες. Αν και ο Σαφίκ δύσκολα μπορεί να αντλήσει στο δεύτερο γύρο ψήφους πέρα απ’ την εκλογική δεξαμενή των Κοπτών, εντούτοις, η επιτυχία του δυναμώνει τους στρατιωτικούς και καθιστά δυσχερέστερη τη μετάβαση σε μια πραγματική δημοκρατία.

Η Αριστερά ενοποιείται γύρω από τον Σαμπάχι;

 

Ίσως η πιο μεγάλη έκπληξη των εκλογών ήταν το πολύ καλό σκόρ του Χαμντίν Σαμπάχι. Ενώ οι περισσότερες εκτιμήσεις συνέκλιναν ότι θα ήταν ο Αμπούλ Φοτούχ αυτούς που θα αναδεικνυόταν επικεφαλής του δημοκρατικού-επαναστατικού στρατοπέδου, τελικά ο παλαίμαχος ακτιβιστής του αριστερού νασερισμού πέτυχε ένα αναπάντεχο 21.60% και λίγο έλειψε να μπει στο δεύτερο γύρο. Το εκλογικό αποτέλεσμά του δείχνει ότι ένα μεγάλο κομμάτι της αιγυπτιακή κοινωνίας (ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα) επιθυμεί τη συνέχιση της επανάστασης και τη μετάβαση σε μια ακηδεμόνευτη δημοκρατία. Ο Σαμπάχι κατέφερε να οικοδομήσει μια πλατιά υποψηφιότητα, κατεβαίνοντας ως ανεξάρτητος και όχι ως εκπρόσωπος του νασερικού κόμματος Καράμα. Στα συν του αθροίστηκαν:

η σύνδεσή του με την επαναστατική νεολαία που αποτέλεσε τον οργανωτικό κορμό της καμπάνιας του, η ταπεινή καταγωγή του από μια αγροτική οικογένεια του Δέλτα, η προτεραιότητα που έδωσε στα κοινωνικά ζητήματα στην εκστρατεία του, η σκληρή κριτική που ασκεί επί δεκαετίες στις ΗΠΑ και το Ισραήλ, καθώς και το ότι οι ισλαμιστές δεν μπορούσαν να τον κατηγορήσουν ως άθεο και ασεβή, δεδομένου ότι είχε κατέβει ως ανεξάρτητος υποψήφιος βουλευτής με τη λίστα της Αδελφότητας. Το μέλος της ΚΕ της Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας, Άκραμ Ισμαήλ Μοχάμεντ, είπε στην «Εποχή» ότι δίνεται τώρα η ευκαιρία στις προοδευτικές δυνάμεις της Αιγύπτου να συσπειρωθούν γύρω από το πρόσωπο του Σαμπάχι. Να σημειώσουμε ότι η επίσημη υποψηφιότητα της Συμμαχίας, ο Αμπούλ Εζ Ελ Χαρίρι, δεν «περπάτησε» καθόλου, και το σύνολο σχεδόν της αριστερής νεολαίας υποστήριξε τις υποψηφιότητες Σαμπάχι και Φοτούχ.

Τις επόμενες μέρες αναμένονται σκληρές διαπραγματεύσεις μεταξύ Μούσρι και Σαμπάχι, με μεγάλη πιθανότητα να ζητήσει την αντιπροεδρία. Από τη μεριά του ο Αμπούλ Φοτούχ κάλεσε ήδη σε υπερψήφιση του Μούσρι στο δεύτερο γύρο.

Γιάννης Αλμπάνης, 26/5/2012

Περισσότερα

Από τη σημερινή Εποχή

Ο Μέντχαν Ελ Ζέιντ είναι μέλος τους Πολιτικού Γραφείου της Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας. Έχει στρατευτεί στην Αιγυπτιακή Αριστερά από τη δεκαετία του ’70. Έχει φυλακιστεί δύο φορές για την πολιτική δράση του. Η μία το 1972, μετά την εισβολή της αστυνομίας στο πανεπιστήμιο του Καϊρου, και η άλλη το 1989.  Η συνέντευξη μαζί του πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο στις 28/1/2012.
Την ώρα που ετοιμαζόταν η Εποχή, η Αίγυπτος μάτωνε και πάλι. Η εκατόμβη των 74 νεκρών στο γήπεδο του Πορτ Σάιντ, κατά τη διάρκεια του αγώνα των ποδοσφαιρικών ομάδων  Μάσρι και Άχλι, έδωσε το έναυσμα για έναν νέο κύκλο διαδηλώσεων ενάντια στη στρατιωτική διακυβέρνηση. Τόσο οι οπαδοί της Άχλι (στις τάξεις των οποίων ανήκουν τα περισσότερα θύματα) όσο και η επαναστατική νεολαία καταγγέλλουν το SCAF (το κυβερνών Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων) ότι δεν έκανε τίποτα να προστατεύει τους θεατές του αγώνα. Επισημαίνουν ότι αυτή η «παράλειψη» δεν είναι τυχαία: Οφείλεται στην επιδίωξη των στρατιωτικών να δημιουργούν καταστάσεις χάους, ώστε να δικαιολογείται η συνέχιση του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης. Επιπλέον, εκτιμούν ότι όσα συνέβησαν, αποτελούν τιμωρία για τους οπαδούς της Άχλι, οι οποίοι πρωτοστατούν στις συγκρούσεις της επαναστατικής νεολαίας με τις δυνάμεις καταστολής. Όπως αναμενόταν, το καθεστώς έβαψε στο αίμα τις διαμαρτυρίες: ο μέχρι τώρα απολογισμός είναι 12 νεκροί κι εκατοντάδες τραυματίες.   

Γιάννης Αλμπάνης

Ένα χρόνο μετά την επανάσταση, τι άλλαξε και τι παραμένει το ίδιο στην αιγυπτιακή κοινωνία;

Η πιο σημαντική αλλαγή είναι ότι ο κόσμος βγήκε στους δρόμους. Πριν την επανάσταση, το πολύ ισχυρό δικτατορικό καθεστώς είχε στερήσει το λαό από βασικά δημοκρατικά δικαιώματά του, όπως το να διαδηλώνει και να οργανώνεται. Όλα εξαρτιόνταν από την άδεια των Αρχών. Τώρα ο λαός έχει απελευθερωθεί από αυτό. Με τη δημιουργία των ανεξάρτητων συνδικάτων και των νέων κομμάτων δημιουργείται μια καινούργια πολιτική παράδοση στην Αίγυπτο, η οποία σηματοδοτείται από τη λαϊκή συμμετοχή. Αυτός ο καινούργιος πολιτικός πλουραλισμός αποτελεί πολύ θετική εξέλιξη. Η επανάσταση δεν ήταν ικανή να πάρει την εξουσία, αλλά άνοιξε το πεδίο για νέους αγώνες. Προηγουμένως, στα καλέσματα μας για κινητοποιήσεις ανταποκρίνονταν λίγες εκατοντάδες. Τώρα συμμετέχουν εκατομμύρια. Γι’ αυτό πιστεύω ότι τα καθήκοντα του δημοκρατικού στρατοπέδου έχουν αλλάξει.

Πώς ορίζετε αυτήν την αλλαγή καθηκόντων του δημοκρατικού στρατοπέδου;

Τώρα έχουμε τη δύναμη να ανοιχτούμε και να καταπιαστούμε με μια σειρά από πολύ σημαντικά ζητήματα, Ένα από αυτά είναι το χάσμα ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο. Οι άνθρωποι της υπαίθρου που στερούνται εκπαίδευσης, υπηρεσιών υγείας και αξιοπρεπών εισοδημάτων, ψήφισαν μαζικά τις παραδοσιακές αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις. Τώρα πια έχουμε τη δυνατότητα να πάμε να τους βρούμε και να τους μιλήσουμε. Έχουμε ξανακερδίσει τη δυνατότητα να πηγαίνουμε όπου θέλουμε. Ένα άλλο παράδειγμα των νέων καθηκόντων, είναι ότι πρέπει να χτίσουμε γέφυρες ανάμεσα στα οικονομικά αιτήματα και  τα πολιτικά αιτήματα. Μέχρι τώρα οι οικονομικές και οι πολιτικές διεκδικήσεις εκτυλίσσονταν παράλληλα. Τώρα πρέπει να τις συνδέσουμε.

Πέρα όμως από το επαναστατικό κίνημα, υπάρχουν άλλοι δύο πόλοι στην πολιτική ζωή της Αιγύπτου: η Μουσουλμανική Αδελφότητα (που πήρε το 47% των εδρών στη νεοκλεγείσα Βουλή) και το SCAF (ΣτΣ το κυβερνών Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων). Πιστεύετε ότι αυτοί οι δύο μπορούν να φτάσουν γρήγορα σε έναν συμβιβασμό για τη νομή της εξουσίας;

Εννοείται. Έχουν κάνει ήδη το συμβιβασμό, κάτι που έχει φανεί σε πολλές περιπτώσεις. Κατ’ αρχάς, συμφώνησαν στις διαδικασίες της μεταβατικής περιόδου, διαδικασίες που ισχυροποιούν τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις. Συμφώνησαν στο να εκλεγεί πρώτα το Κοινοβούλιο, μετά η Σούρα (ΣτΣ η Άνω Βουλή), και μετά να γίνουν οι προεδρικές εκλογές. Συμφώνησαν επίσης στο χρόνο αποχώρησης των στρατιωτικών, καθώς και στις εγγυήσεις και τα προνόμια που θα τούς παραχωρηθούν.  Η όλη διαχείριση της εκλογικής διαδικασίας ενίσχυσε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Αν για παράδειγμα, είχε ψηφιστεί νόμος που απαγόρευε την κομματική προπαγάνδα μέσα στα τζαμιά, το εκλογικό αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό. Η κάθε πλευρά αποσπά δικά της οφέλη από αυτή τη συναλλαγή, στην οποία  είναι δεσμευμένες και οι δύο

Πώς κρίνετε το εκλογικό αποτέλεσμα του συνδυασμού «Η επανάσταση συνεχίζεται», στον οποίο συμμετείχε και το δικό σας κόμμα, η Σοσιαλιστική Λαϊκή Συμμαχία;

Είναι η απλά η αρχή. Δεν περιμέναμε πολλά από μια εκλογική διαδικασία που βρισκόταν στον αντίποδα όλων των αιτημάτων των δημοκρατικών δυνάμεων. Εμείς ζητάγαμε: Πρώτον, να εκκαθαριστούν όλα τα στοιχεία που σχετίζονταν με το καθεστώς Μουμπάρακ. Δεύτερον, να δοθεί χρόνος ώστε οι επαναστατικές πολιτικές  δυνάμεις να μπορέσουν να οργανωθούν και να γίνουν γνωστές στην κοινωνία. Τελικά, οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν χωρίς να εκπληρωθούν αυτές οι προϋποθέσεις. Επιπλέον, η Αριστερά αντιμετωπίζει μια σειρά από προβλήματα που σχετίζονται με τη μακροχρόνια ηγεμονία του Ταγμαμού (ΣτΣ πρόκειται για το Εθνικό Προοδευτικό Συνδικαλιστικό Κόμμα, το νόμιμο «αριστερό» κόμμα της περιόδου Μουμπάρακ).  Ωστόσο, θα πρέπει να δούμε τα πράγματα από διαφορετική σκοπιά, από τη σκοπιά της συμμετοχικής δημοκρατίας. Αναμφίβολα, οι βουλευτικές εκλογές ήταν ένα πρώτο βήμα. Αλλά το πιο σημαντικό πράγμα που συμβαίνει είναι η δημοκρατία των πλατειών. Οι πλατείες είναι το λαϊκό κοινοβούλιο της Αιγύπτου. Αυτό το λαϊκό κοινοβούλιο θα πιέσει το εκλεγμένο κοινοβούλιο και θα επηρεάσει τη στάση του. Αν στις πλατείες προσθέσουμε τα νέα ανεξάρτητα συνδικάτα και την κατοχύρωση του δικαιώματος στην πολιτική οργάνωση, τότε μπορούμε να αισιοδοξούμε ότι θα κάνουμε σημαντική πρόοδο στο επόμενο διάστημα.

Κάνατε λόγο για τη μεγάλη σημασία που έχει η ίδρυση των ανεξάρτητων συνδικάτων. Ας επικεντρωθούμε λοιπόν στην ταξική πάλη. Η Αιγυπτιακή επανάσταση είναι μια δημοκρατική επανάσταση ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς, με στόχο την κατοχύρωση των πολιτικών ελευθεριών. Πέρα όμως από τις ελευθερίες, υπάρχει κοινωνική διάσταση σε αυτόν το αγώνα;

Όταν μιλάω για τη σημασία που έχουν τα ανεξάρτητα συνδικάτα  ή το δικαίωμα στην οργάνωση είναι γιατί αποτελούν όπλα της κοινωνικής αντίστασης, και όχι γιατί είναι αυτοσκοποί. Αποτελούν μέσα για τη βελτίωση της θέσης των φτωχών. Αυτή τη στιγμή επικεντρωνόμαστε σε ορισμένα δημοκρατικά δικαιώματα, που είναι πολύ σημαντικά. Όμως αυτά τα δημοκρατικά δικαιώματα είναι στενά συνδεμένα με τις κοινωνικές διεκδικήσεις και την ταξική πάλη. Ένας από τους παράγοντες που συνέβαλαν ιδιαίτερα στην πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ, ήταν η μεταφορά της επανάστασης από τις πλατείες στα εργοστάσια, με το ξέσπασμα ενός κύματος απεργιών σε όλη τη χώρα. Τότε το καθεστώς αποφάσισε να θυσιάσει ντον Μουμπάρακ για να σωθεί το ίδιο. Επομένως, η δημοκρατική επανάσταση δεν μπορεί να πετύχει χωρίς την ταξική-κοινωική πάλη. Από την άλλη, οι φτωχοί έχουν μεγαλύτερο συμφέρον από οποιοδήποτε άλλο, να νικήσει η δημοκρατική επανάσταση, γιατί σήμερα αυτοί είναι πιο αποκλεισμένοι από οποιοδήποτε άλλο από το σύστημα διακυβέρνησης και τα μίντια. Το πρόγραμμα του κόμματος μας επιμένει ότι σε κάθε βήμα ο αγώνας για τη δημοκρατία πρέπει να συνδέεται με τον αγώνα για το σοσιαλισμό. Χωρίς αυτή τη σύνδεση ο αγώνας για τη δημοκρατία θα αποτύχει.

Στο άμεσο μέλλον η Σοσιαλιστική Λαϊκή Συμμαχία θα επιλέξει να δώσει έμφαση στην οικοδόμηση του ενωτικού σχήματος «Η επανάσταση συνεχίζεται» ή θα επιμείνετε στην οικοδόμηση του δικού σας κόμματος;

Το κόμμα μας είχε μεγάλη συμβολή στη δημιουργία του συνασπισμού. Μάλιστα το «η επανάσταση συνεχίζεται» ήταν ένα σύνθημα του κόμματος μας, που τελικά υιοθετήθηκε ως τίτλος του εκλογικού συνασπισμού. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτός ο ενωτικός συνασπισμός θα είναι η δύναμη μας. Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει το κόμμα μας να δίνει μάχες στο κοινοβούλιο, τα συνδικάτα και τους δρόμους. Για να νικήσει η επανάσταση θα χρειαστεί χρόνος και μεγάλη προσπάθεια. Η νίκη θα εξαρτηθεί από το αν θα καταφέρουμε να μεταφέρουμε την επανάσταση από τις πλατείες στους χώρους δουλειάς, τα πανεπιστήμια , τα σχολεία, τα χωριά. Εκεί θα κριθεί και η επιτυχία των ενωτικών προσπαθειών της Αριστεράς. Το ζήτημα δηλαδή θα είναι αν οι αριστεροί συνασπισμοί θα μπορέσουν να οικοδομηθούν στη βάση, και δεν θα μείνουν στις συμφωνίες των ηγεσιών.

Περισσότερα

Ο Χάνι Ριόντ είναι στέλεχος των Επαναστατών Σοσιαλιστών και του Δημοκρατικού Εργατικού Κόμματος της Αιγύπτου. Η συνέντευξη μαζί του πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο στις 23/1/2012.

Γιάννης Αλμπάνης

Ένα χρόνο μετά την επανάσταση, τι άλλαξε και τι παραμένει το ίδιο στην αιγυπτιακή κοινωνία;

Από την επανάσταση έχουμε κερδίσει πέντε βασικές κατακτήσεις. Πρώτον, διώχτηκε ο Μουμπάρακ. Δεύτερον, αποτράπηκε η προοπτική διαδοχής του από το γιο του. Τρίτον, διαλύθηκε το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα του Μουμπάρακ. Τέταρτον, δημιουργήθηκε μια σειρά από ανεξάρτητα εργατικά συνδικάτα. Πέμπτον και κυριότερο, γκρεμίστηκε το τείχος του τρόμου στις συνειδήσεις των Αιγυπτίων. Έχει γίνει  πλέον πολύ πιο εύκολο να κινητοποιείς τους ανθρώπους για να κατεβαίνουν σε διαδηλώσεις ή σιτ-ιν ενάντια στο πολιτικό και οικονομικό σύστημα. Αυτή τη στιγμή έχουμε πραγματικά καλές πιθανότητες για να αλλάξουμε τα πράγματα. Πριν την επανάσταση, ο κόσμος έδειξε υπομονή με τον Μουμπάρακ για τριάντα χρόνια. Τώρα, μέσα σε ένα χρόνο εξαντλήθηκε η υπομονή του με το SCAF (ΣτΣ το κυβερνών Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων) και τού ζητάει να φύγει από την εξουσία.

Τι πιστεύετε για τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία κέρδισε τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές; Εκτιμάτε ότι η ισλαμική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο θα ασκήσει πίεση στους στρατιωτικούς για την άμεση μεταβίβαση της εξουσίας ή θα αναζητήσει κάποιο συμβιβασμό μαζί τους;

Πιστεύουμε ότι η Μουσουλμανική Αδελφότητα αποτελεί εχθρό για την επανάσταση. Σε όλη τους την ιστορία, τόσο η Αδελφότητα όσοι και τα άλλα ισλαμικά κινήματα υπήρξαν εχθρικά στις λαϊκές επαναστάσεις σε όλη την περιοχή της Μέσης Ανατολής. Στην Αίγυπτο ο Σαντάντ στη δεκαετία του ’70  χρησιμοποίησε την Αδελφότητα ενάντια στην Αριστερά, ιδιαίτερα στα πανεπιστήμια. Αυτή τη στιγμή είναι ξεκάθαρο ότι η ισλαμική πλειοψηφία του κοινοβουλίου θα σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση. Εκτιμάμε ότι το SCAF θα δεχτεί να μεταβιβάσει την διακυβέρνηση, αλλά «κατά ασφαλή τρόπο». Ασφαλή για το ίδιο βέβαια. Αυτή η μεταβίβαση της διακυβέρνησης θα πρέπει να γίνει ως τον Ιούνιο, γιατί σε άλλη περίπτωση το SCAF θα αντιμετωπίσει τη λαϊκή έκρηξη.

Οι ΗΠΑ θα αποδέχονταν μια ισλαμική κυβέρνηση στην Αίγυπτο;

Γιατί όχι; Οι ΗΠΑ δεν έχουν αντίρρηση με οποιοδήποτε καθεστώς στην Αίγυπτο, στο βαθμό που εκπληρώνει δύο προϋποθέσεις: Πρώτον, τη συνέχιση της ίδιας οικονομικής πολιτικής με το καθεστώς Μουμπάρακ. Δεύτερον, τη διαφύλαξη της ασφάλειας του Ισραήλ. Δεν έχει καμία σημασία αν αυτή η κυβέρνηση είναι ισλαμική ή φιλελεύθερη ή οτιδήποτε άλλο. Στο βαθμό που εκπληρώνει αυτές τις προϋποθέσεις, η οποιαδήποτε κυβέρνηση θα είναι ευπρόσδεκτη από τις ΗΠΑ. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα θα επιχειρήσει λοιπόν μια περιορισμένη εφαρμογή των αιτημάτων της επανάστασης για να μπορέσει να γίνει αποδεκτή.

Οι Επαναστάτες Σοσιαλιστές και το Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα δεν συμμετείχαν στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Μπορείτε να εξηγήσετε αυτήν την επιλογή;

Δεν συμμετείχαμε στις εκλογές γιατί: Πρώτον, θα ήταν υποχώρηση να αποδεχτούμε το συγκεκριμένο εκλογικό νόμο και τους όρους που έθεσε το SCAF. Δεύτερον, γιατί η συμμετοχή στις εκλογές μεταφέρει το κέντρο βάρους της επανάστασης από τους δρόμους στο κοινοβούλιο. Μια τέτοια μεταφορά του κέντρου βάρους είναι αρνητική για τα αιτήματα της επανάστασης, δεδομένου ότι αυτά δεν έχουν ικανοποιηθεί ακόμα. Από την αρχή, υιοθετήσαμε την καθαρή θέση ότι ο ορθός δρόμος για να  έρθει η δημοκρατία στην Αίγυπτο περνάει από τρία διαδοχικά στάδια. Το πρώτο θα ήταν  η θέσπιση νέου εκλογικού νόμου, το δεύτερο οι προεδρικές εκλογές και το τρίτο βήμα θα ήταν οι βουλευτικές εκλογές. Με τη διαδικασία που επέλεξε το SCAF ευνοήθηκαν τα παλιά κόμματα και οι άνθρωποι του Μουμπάρακ.

Επομένως επιμένετε στην Ταχρίρ…

Ακριβώς.

Περισσότερα

Από τη σημερινή Εποχή

Στις 25 Γενάρη 2011 ξεκίνησε στην πλατεία Ταχρίρ η Αιγυπτιακή επανάσταση, της οποίας η πρώτη φάση έληξε στις 11 Φλεβάρη με την ανατροπή του δικτάτορα Χόσνι Μουμπάρακ και την ανάληψη της εξουσία από το SCAF (Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων). Ένα χρόνο μετά, στην πρώτη επέτειο της έναρξης της επανάστασης, είχε γίνει φανερό σε όλους ότι στην πλατεία Ταχρίρ  θα συμβολοποιούταν το δίλημμα με το οποίο είναι αντιμέτωπη η Αιγυπτιακή κοινωνία: η επανάσταση έχει ολοκληρώσει τους στόχους της, ιδιαίτερα μετά το πέρας των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών, ή θα πρέπει να συνεχιστεί μέχρι να ικανοποιηθεί το σύνολο των αιτημάτων του κινήματος της Ταχρίρ; Από τη μια μεριά, ο στρατός και η νικήτρια των εκλογών Μουσουλμανική Αδελφότητα καλούσαν τον Αιγυπτιακό λαό να κατέβει στις 25 Γενάρη στους δρόμους για να γιορτάσει τη νίκη της επανάστασης. Από την άλλη, η επαναστατική νεολαία, δηλαδή ο γαλαξία κινηματικών συλλογικοτήτων που οργάνωσε την επανάσταση, καλούσε τους Αιγύπτιους να διαδηλώσουν με στόχο την άμεση μεταβίβαση της εξουσίας σε πολιτική κυβέρνηση και την τιμωρία των αστυνομικών και στρατιωτικών που δολοφόνησαν περίπου χίλιους διαδηλωτές τον τελευταίο χρόνο. Το βράδυ της 25ης Γενάρη, επικρατούσε ενθουσιασμός στις τάξεις των ακτιβιστών, οι οποίοι θεωρούσαν ότι είχαν κερδίσει το στοίχημα.

Οι επιδιώξεις του στρατού

Ο Αιγυπτιακός στρατός δεν ελέγχει απλώς το κράτος, αλλά το έχει οικοδομήσει εξ αρχής, ήδη από την εποχή του Μοχάμεντ Άλι. Κάτω από την πίεση της λαϊκής έκρηξης, αναγκάστηκε στις 11 Φλεβάρη 2011 να θυσιάσει τον Μουμπάρακ. Ωστόσο, στην πραγματικότητα το καθεστώς δεν έχει αλλάξει. Ο στρατιωτικός δεσποτισμός συνεχίζει να κυβερνάει τη χώρα, όπως την κυβερνούσε και επί  Μουμπάρακ, με τη σημαντική διαφορά βέβαια ότι η επανάσταση έχει διευρύνει το χώρο ελευθερίας της πολιτικής δράσης.
Οι όροι που θέτει σήμερα το SCAF για να μεταβιβάσει την εξουσία, δείχνουν ότι αυτό που έχουν κατά νου οι στρατιωτικοί είναι να αποτραβηχτούν μεν από το προσκήνιο, διατηρώντας όμως τον ουσιαστικό έλεγχο της εξουσίας. Συγκεκριμένα οι στρατιωτικοί θέτουν τους εξής όρους για να μεταβιβάσουν τη διακυβέρνηση της χώρας: Πρώτον, να υπάρξει ρητή αναφορά στο νέο Σύνταγμα ότι ο στρατός αποτελεί τον υπέρτατο εγγυητή του Συντάγματος, πράγμα που θα σημάνει ότι αυτός (και όχι ο πρόεδρος της δημοκρατίας) θα έχει το δικαίωμα της κήρυξης πολέμου ή κατάστασης εκτάκτου ανάγκης.  Δεύτερον, ο στρατιωτικός προϋπολογισμός καθώς και οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του στρατού (ο στρατός ελέγχει το 40% της Αιγυπτιακής οικονομάς) να μην υπόκεινται στον έλεγχο του κοινοβουλίου.  Τρίτον, να μην υπάρξει καμιά δίωξη σε βάρος στελεχών του στρατεύματος για τα εγκλήματα που έχουν διαπράξει σε βάρος των διαδηλωτών.

H Μουσουλμανική Αδελφότητα επιδιώκει το συμβιβασμό

Με το 47% των εδρών, η Μουσουλμανική Αδελφότητα ήταν ο μεγάλος νικητής των πρόσφατων εκλογών. Πιστή στη γραμμή που χάραξε μετά τη στρατιωτική συντριβή της από τον Νάσερ το 1954, η Αδελφότητα θέλει να αποφύγει με κάθε τρόπο τη ρήξη με το στρατό, θεωρώντας ότι μια τέτοια εξέλιξη θα απέβαινε καταστροφική γι ‘αυτήν. Γι’ αυτό δεν συμμετείχε στο αρχικό κάλεσμα της Ταχρίρ στις 25 Γενάρη 2011, γι’ αυτό υπερψήφισε στο δημοψήφισμα μια διαδικασία μεταβίβασης της εξουσίας κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του στρατού, γι’ αυτό διαπραγματεύεται συνεχώς με το στρατό έναν συμβιβασμό για τη νομή της εξουσίας. Στην κατεύθυνση της επίτευξης αυτού συμβιβασμού, η Αδελφότητα δίνει συνεχώς διαπιστευτήρια τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό: δηλώνει ότι θα συνεχίσει την (απολύτως αντιλαϊκή) οικονομική πολιτική του Μουμπάρακ, διαβεβαιώνει ότι η άνοδος του τουρισμού αποτελεί προτεραιότητα γι’ αυτήν (κάτι που σημαίνει ότι δεν πρόκειται να απαγορεύσει τα μπικίνι στα τουριστικά θέρετρα ή να περιορίσει τις άδειες του αλκοόλ), συναντιέται με το Νο2 του State Deparment Ρίτσαρντ Περλ και ξεκαθαρίζει ότι θα σεβαστεί τη συνθήκη του Καμπ Ντέιβιντ. Από τη μεριά τους, οι ΗΠΑ δείχνουν ότι δεν έχουν πρόβλημα με μια ενδεχόμενη κυβέρνηση των ισλαμιστών, στο βαθμό που δεν θα θιγούν η ασφάλεια του Ισραήλ καθώς και τα αμερικάνικα οικονομικά συμφέροντα. Το πρόβλημα το έχει βέβαια η Αδελφότητα. Για να ικανοποιήσει τους στρατιωτικούς εξοργίζει τους ακτιβιστές και δυσαρεστεί εκείνο το κομμάτι του εκλογικού ακροατηρίου της που θέλει πραγματικά τον εκδημοκρατισμό. Για να ικανοποιήσει την τουριστική βιομηχανία δίνει χώρο στο σαλαφίτικο κόμμα Αλ Νουρ που καταγράφηκε ως δεύτερη πολιτική δύναμη με 24% των εδρών και πλειοδοτεί σε θρησκοληψία. Τέλος, για να ικανοποιήσει τις ΗΠΑ, θα πρέπει να απαντήσει στα ερωτήματα του κόσμου της, που επί σειρά ετών έχει διαδηλώσει για το θέμα της Γάζας. Μα πάνω απ’ όλα, για να γίνει ο οποιοσδήποτε συμβιβασμός θα πρέπει οι στρατιωτικοί να είναι διατεθειμένοι να κάνουν όντως κάποιες παραχωρήσεις, πράγμα που δεν απολύτως βέβαιο. Με δυο λόγια, ο δρόμος προς τον συμβιβασμό με το SCAF που αυτή τη στιγμή έχει επιλέξει να ακολουθήσει η Μουσουλμανική Αδελφότητα, δεν είναι στρωμένος με ρόδα.

Η επαναστατική νεολαία επιμένει

Η επαναστατική νεολαία αποτελεί την τρίτη μεταβλητή της Αιγυπτιακής εξίσωσης. Αυτό που σίγουρα κάνει εντύπωση στο δυτικό παρατηρητή είναι το ότι τα πολιτικά χαρακτηριστικά της ανατρέπουν το στερεότυπο περί αρχαϊκότητας των αραβικών κοινωνιών: πληθώρα οργανώσεων χωρίς ενιαίο ηγετικό κέντρο, δυσπιστία απέναντι στα πολιτικά κόμματα και τη συγκεκριμένη εκλογική διαδικασία που έλαβε χώρα, πολύ ισχυρή κουλτούρα ανθρώπινων δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών, κοσμικότητα, πατριωτισμός, ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην πολιτική δράση. Ένα μοναδικό και καινοτόμο μείγμα δηλαδή, που συνδυάζει αρκετά από αυτά που ξέρουμε από τα κινήματα Occupy, με ορισμένα γνωρίσματα που σχετίζονται με την ιδιαιτερότητα της Αιγύπτου.
Το τελευταίο διάστημα, η επαναστατική νεολαία πέρασε πραγματικό σκοτσέζικο ντους. Τον Οκτώβριο, μετά την αναιμική αντίδραση της κοινωνίας στη σφαγή των Κοπτών στο Μασπέρο, φάνηκε να μπαίνουμε στο Αραβικό Φθινόπωρο. Το Νοέμβριο όμως, με τις τεράστιες συγκεντρώσεις στην Ταχρίρ και την εκατόμβη των νεκρών στην οδό Μοχάμεντ  Μαχμούντ, η επαναστατική νεολαία κατάφερε το πρώτο ισχυρό πλήγμα στη  νομιμοποίηση των στρατιωτικών. Το Δεκέμβριο βρέθηκε και πάλι απομονωμένη, όταν η κοινωνία δεν αντέδρασε στην αστυνομική βία μπροστά στο κτίριο του Υπουργικού Συμβούλιου και τη βάρβαρη κακοποίηση διαδηλωτριών. Αυτές οι συνεχείς μεταπτώσεις θα μπορούσαν να γίνουν κατανοητές αν αναλογιστούμε ότι οι νέοι και οι νέες  της Ταχρίρ δεν είναι μόνο αντιμέτωποι  με τη βία του καθεστώτος, αλλά με τον παραδοσιακό συντηρητισμό της Αιγυπτιακής κοινωνίας, τη δυσαρέσκεια που προκαλούν η καθίζηση του τουρισμού και η άνοδος της τιμής των τροφίμων λόγω της αναταραχής, την εκστρατεία ψεύδους των ΜΜΕ.
Απέναντι στην επαπειλούμενη κοινωνική απομόνωση της, η επαναστατική νεολαία επέλεξε μια στρατηγική εξωστρέφειας, με κύριο όχημα την καμπάνια «Ψεύτες». Οι ακτιβιστές/τριες πηγαίνουν στις γειτονιές και προβάλλουν βίντεο από το τι πραγματικά συμβαίνει στις διαδηλώσεις και των πώς συμπεριφέρονται οι δυνάμεις καταστολής. Ο στόχος είναι να αποκαλυφθεί η προπαγάνδα του SCAF και των ΜΜΕ, κάτι που φαίνεται ότι επιτυγχάνεται ως ένα βαθμό. Στην ίδια κατεύθυνση της εξωστρέφειας κινείται και η διαφοροποίηση του σιτ-ιν στην Ταχρίρ. Ο κόσμος δεν παραμένει απλώς στην πλατεία, αλλά οργανώνει συνεχώς πορείες από και προς αυτήν. Για τις 25 Γενάρη, η επαναστατική νεολαία έριξε όλες τις δυνάμεις της στο να μην αφήσει τους στρατιωτικούς και την Αδελφότητα να μετατρέψουν την επέτειο σε εθνική εορτή. Η πρώτη επέτειος της επανάστασης έπρεπε να είναι διαδήλωση ενάντια στο SCAF και οι διαδηλωτές να παραμείνουν στην Ταχρίρ και τις επόμενες μέρες.

«Είναι επανάσταση, δεν είναι γιορτή!»

Την ώρα που στις 25 Γενάρη ανθρώπινα ποτάμια που ξεκινούσαν από διάφορα σημεία του Καϊρου, συνέκλιναν στην Ταχρίρ, φαινόταν ότι η επαναστατική νεολαία τα είχε καταφέρει. Δεν ήταν μόνο η συγκλονιστική μαζικότητα της συμμετοχής που δημιούργησε το πολιτικό γεγονός . Εξίσου σημαντικά ήταν το ότι επρόκειτο σαφώς για διαδήλωση και όχι για εορτασμό, καθώς και το ότι το πλήθος φώναζε τα συνθήματα της επαναστατικής νεολαίας και όχι της Αδελφότητας. Η ατμόσφαιρα δονούταν από τα «Κάτω η στρατιωτική εξουσία», «Είναι επανάσταση, δεν είναι γιορτή», και από το μυριόστομο «Χορέγια» (Ελευθερία).
Η μάχη για την ηγεμονία συνεχίστηκε και μέσα στην Ταχρίρ. Οι αντικρυστές εξέδρες της επαναστατικής νεολαίας και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας προσπαθούσαν να δώσουν η καθεμιά το δικό της πολιτικό τόνο. Από τη μια μεριά διαδήλωση, από την άλλη εορτασμός∙ από τη μια συνθήματα εναντίον του στρατού, από την άλλη στίχοι από το Κοράνι. Μετά από δύο μέρες συνεχούς μάχης των μικροφώνων, τα πνεύματα οξύνθηκαν την Παρασκευή 27 Γενάρη, όπου και πάλι δεκάδες χιλιάδες κατέκλυσαν την Ταχρίρ. Δεν έλειψαν μάλιστα και τα τζατζαρίσματα μεταξύ των διαδηλωτών, όταν ακτιβιστές κινήθηκαν προς την εξέδρα της Αδελφότητας φωνάζοντας «Ψεύτες». Τέτοια ένταση μεταξύ ακτιβιστών και Αδελφότητας σημειώνεται για πρώτη φορά.
Τις επόμενες μέρες θα φανεί το μέγεθος της επιτυχίας της επαναστατικής νεολαίας. Αν συνεχιστεί η μαζική κινητοποίηση μετά τη σημερινή (Σάββατο 28/1) αποχώρηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, τότε θα μπορούμε να μιλάμε για νέα φάση της επανάστασης. Αν στην πλατεία μείνουν λίγοι, τότε θα αυξηθεί ιδιαίτερα ο κίνδυνος της αστυνομικής επίθεσης. Όπως και να  έχει,  δεν πρέπει να υπάρχουν αμφιβολίες για το ότι η Αιγυπτιακή επανάσταση συνεχίζεται.

Γιάννης Αλμπάνης, Κάιρο 28/1/2012

Περισσότερα

Ο Ράμι Σάαθ είναι ηγετικό στέλεχος του Κινήματος Ελεύθερης Αιγύπτου, μιας από τις πολλές οργανώσεις που απαρτίζουν το γαλαξία της «επαναστατικής νεολαίας». Το Κίνημα Ελεύθερης Αιγύπτου ιδρύθηκε στην Ταχρίρ τον περασμένο Φλεβάρη. Η συζήτηση μας πραγματοποιήθηκε μια μέρα μετά από τη μαζική κινητοποίηση της 25ης Γενάρη για την πρώτη επέτειο της επανάστασης.

Γιάννης Αλμπάνης, Κάιρο 27/1/2012

Ποια είναι η πολιτική σημασία της χτεσινής τεράστιας λαϊκής κινητοποίησης για την πρώτη επέτειο της επανάστασης της 25ης Γενάρη; Τι αλλάζει για την πολιτική ζωή της Αιγύπτου;

Η χτεσινή διαδήλωση ήταν πολύ σημαντική. Δώδεκα μήνες μετά την έναρξη της επανάστασης, ο λαός έχει συνειδητοποιήσει ότι τελικά τίποτα δεν έχει αλλάξει και ότι το καθεστώς παραμένει ανέπαφο. Μπορεί ο Μουμπάρακ να έπεσε, αλλά μεταβίβασε την εξουσία στους επιτελείς του. Οι ίδιοι άνθρωποι ακολουθούν τις ίδιες πολιτικές για να καταλύουν τις ελευθερίες των Αιγυπτίων. Χτες, εκατομμύρια κατέβηκαν στους δρόμους κόντρα στα  εορταστικά καλέσματα του στρατού. Χτες δεν ήταν γιορτή, ήταν η συνέχιση της επανάστασης. Ο κόσμος φώναζε σε όλη τη χώρα «Κάτω η στρατιωτική εξουσία», «κάτω η καταπίεση», «δικαιοσύνη». Οι διαδηλωτές διεκδικούσαν τα δικαιώματα τους, καθώς και την τιμωρία όσων δολοφόνησαν ή τραυμάτισαν τους μάρτυρες της επανάστασης, όχι μόνο τις πρώτες δεκαοχτώ μέρες (ΣτΣ από τις 25 Γενάρη έως τις 11 Φλεβάρη, οπότε κι έπεσε ο Μουμπάρακ), αλλά όλους αυτούς τους 11 μήνες της στρατιωτικής βαρβαρότητας. Ο κόσμος ζητούσε την τιμωρία όχι μόνο των ανθρώπων του Μουμπάρακ αλλά κι εκείνων των μελών του SCAF (ΣτΣ του κυβερνώντος Ανώτατου Συμβούλιου Ενόπλων Δυνάμεων) που έδωσαν τις εντολές για τις δολοφονίες.

Ποια είναι αυτή τη στιγμή η ατζέντα της επαναστατικής νεολαίας; Ποια είναι τα συγκεκριμένα αιτήματα που διεκδικείτε;

Πρώτον, άμεση μεταβίβαση της εξουσίας από τους στρατιωτικούς σε πολιτική κυβέρνηση. Δεύτερον, δικαιοσύνη για τους μάρτυρες της επανάστασης, μέσω ανακριτικής έρευνας και προσαγωγής των υπευθύνων σε δίκες. Τρίτον, επιμονή σε όλα τα αιτήματα αυτής της επανάστασης: ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη, ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος, παύση τους ελέγχου των μίντια από την κυβέρνηση, νέο δίκαιο Σύνταγμα, που θα ενώνει το λαό και δεν θα αποκλείει τις γυναίκες, τους Κόπτες, τους Βεδουίνους του Σινά. Απαιτούμε την άμεση εφαρμογή των αιτημάτων της επανάστασης.

Ποια θα είναι η τακτική σας στο εξής για να πετύχετε την ικανοποίηση των αιτημάτων σας; Θα παραμείνετε στην Ταχρίρ;

Αυτή τη φορά θα ακολουθήσουμε μια πιο έξυπνη τακτική απέναντι στο καθεστώς. Θα αποφασίζουμε εμείς πότε και πώς θα τους αντιμετωπίζουμε, υιοθετώντας ποικίλες δράσεις. Σκοπεύουμε να οργανώνουμε πορείες από και προς την Ταχρίρ, με πρώτη αυτή σήμερα το απόγευμα (ΣτΣ η συνέντευξη δόθηκε στις 26/1/12)  προς το κτίριο της κρατικής τηλεόρασης στο Μασπέρο, μιας και η κρατική τηλεόραση είναι βασικό όργανο συκοφάντησης της επανάστασης. Επιπλέον, θα οργανώσουμε διαδηλώσεις προς το κοινοβούλιο για να το πιέσουμε να διαμορφώσει μια σαφή στρατηγική για τη μεταβίβαση της εξουσίας. Στις 28 Γενάρη καλούμε σε μεγάλη συγκέντρωση στη γέφυρα Κασρ Ελ Νιλ (ΣτΣ ενώνει την Ταχρίρ με την περιοχή Ζαμαλέκ) για να τιμηθεί η μνήμη των μαρτύρων, λόγω του ότι στις 28 Γενάρη 2011 εκεί έπεσαν οι περισσότεροι. Παράλληλα, θα συνεχίζεται το σιτ-ιν στην Ταχρίρ, καθώς και η καμπάνια «Ψεύτες» που ενημερώνει τον κόσμο στις γειτονιές για τα ψέματα του SCAF.

Ας μιλήσουμε όμως λίγο για τις εκλογές. Πολλοί στη Δύση πιστεύουν ότι εσείς κάνετε την επανάσταση, αλλά οι ισλαμιστές θα πάρουν την εξουσία. Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για ισλαμοποίηση της Αιγύπτου;

Η Αίγυπτος είναι μια συντηρητική χώρα. Οι άνθρωποι τείνουν να ψηφίζουν να ψηφίζουν με βάση ακριβώς την ιδιαίτερη ταυτότητά τους. Ακόμα και η Κοπτική μειονότητα ψήφισε με κριτήριο την ταυτότητα. Με τον χρόνο, ο λαός θα καταλάβει ότι δεν κάναμε αυτήν την επανάσταση για να αλλάξουμε την ταυτότητα μας. Είμαστε μουσουλμάνοι, είμαστε χριστιανοί, αλλά πάνω απ’ όλα είμαστε Αιγύπτιοι. Και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει. Κάναμε την επανάσταση για να αλλάξουμε τον τρόπο διακυβέρνησης μας, το Σύνταγμα, τους νόμους. Με το χρόνο, ο λαός θα αρχίσει να συζητάει με βάση την πολιτική, την οικονομία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Τότε θα καταλάβει ότι το ζήτημα δεν είναι να ψηφίζει με κριτήριο την ταυτότητα, αλλά το ποιος μπορεί να πετύχει τις αλλαγές που χρειαζόμαστε. Αν η Μουσουλμανική Αδελφότητα κάνει πράξει τις διεκδικήσεις του λαού, τότε θα έχει πολύ καλές πιθανότητες και στις επόμενες εκλογές. Αν όμως συνεχίσει τη συμμαχία με το SCAF και τις δυνάμεις που αρνούνται την αλλαγή στην Αίγυπτο, τότε θα χάσει πολύ γρήγορα, και όχι απαραίτητα σε τέσσερα χρόνια. Πολλοί άνθρωποι την ψήφισαν πιστεύοντας ότι θα φέρει την αλλαγή, και αν τη δουν να μην το πράττει, θα τους εγκαταλείψουν.

Πιστεύεις ότι είναι εφικτός ένας συμβιβασμός ανάμεσα στην Αδελφότητα και το SCAF ή θα ανοίξει μια νέα περίοδος εντάσεων;

Χτες τα εκατομμύρια που βγήκαν στους δρόμου ζήτησαν πολύ καθαρά τον άμεσο τερματισμό της στρατιωτικής διακυβέρνησης, καθώς και το να μη δοθούν ιδιαίτερα προνόμια στο στρατό από το νέο Σύνταγμα. Ο στρατός πρέπει να αντιμετωπιστεί όπως ακριβώς και κάθε άλλος θεσμός, να υπαχθεί δηλαδή υπό τον πλήρη έλεγχο της πολιτικής κυβέρνησης. Αν η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι διατεθειμένη να το πράξει αυτό μέσω της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας της, θα έχει την υποστήριξη του λαού. Αν παίξει παιχνίδια, θα τη χάσει.

Και μια τελευταία ερώτηση. Δεν φοβάστε μετά από τόσους νεκρούς και τόσους που έχουν χάσει τα μάτια τους; Μού έχει κάνει φοβερή εντύπωση το ότι τόσες χιλιάδες αψηφούν την απειλή του θανάτου και συνεχίζουν τον αγώνα.

Αυτό είναι το μεγαλύτερο όφελος της επανάστασης. Ο λαός έχει αφυπνιστεί. Έχει αφυπνιστεί σε ό,τι αφορά το δικαίωμά του να συμμετέχει στη δημόσια σφαίρα, σε ό,τι αφορά το δικαίωμα του να ελέγχει τον προϋπολογισμό, σε ό,τι αφορά το δικαίωμα του να επιλέγει την κυβέρνηση του. Ο λαός έχει ισχυροποιηθεί και δεν είναι πλέον στο περιθώριο. Ανεξάρτητα από τι ψήφισε στις εκλογές, θα συνεχίσει τον αγώνα. Ό,τι και να γίνει, δεν πρόκειται πια  να παραιτηθούμε από τα δικαιώματα μας.

Περισσότερα

Ο Μουσταφά Μόχι είναι δημοσιογράφος στο αγγλόφωνο σάιτ της καθημερινής εφημερίδας Al Masry Al Youm. Επιπλέον, είναι στέλεχος του μεγαλύτερου κόμματος της Αιγυπτιακής Αριστεράς, της Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας. Ο Μόχι ανήκει στην τάση Ανανεωτικό Σοσιαλιστικό Ρεύμα, η οποία απαρτίζεται από πρώην μέλη των Επαναστατών Σοσιαλιστών. Στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές η Σοσιαλιστική Λαϊκή Συμμαχία συμμετείχε στον εκλογικό συνασπισμό «Η επανάσταση συνεχίζεται».

Γιάννης Αλμπάνης, Κάιρο 25/1/2012

Ένα χρόνο μετά την επανάσταση της 25ης Γενάρη, τι έχει αλλάξει και τι παραμένει το ίδιο στην Αίγυπτο;

Μέχρι τώρα δεν έχουμε καταφέρει να ολοκληρώσουμε την επανάσταση. Το παλιό καθεστώς παραμένει στην εξουσία, οι πολίτες εξακολουθούν να δικάζονται από στρατιωτικά δικαστήρια, η βία σε βάρος των διαδηλωτών συνεχίζεται, τόσο στα αστυνομικά τμήματα όσο και στους δρόμους. Ωστόσο, αυτό που έχει αλλάξει  είναι ο αριθμός όσων αγωνίζονται  εναντίον του καθεστώτος. Δεν είμαστε πλέον οι λίγες εκατοντάδες του 2005-6, αλλά εκατοντάδες χιλιάδες. Σήμερα, βρισκόμαστε σε μια πολύ σημαντική φάση της επανάστασης, όπου πρέπει να ολοκληρώσουμε αυτό που αρχίσαμε στην Ταχρίρ στις 25 Γενάρη 2011.

Είπες ότι πρέπει να ολοκληρώσετε αυτό που έχετε αρχίσει. Ποια είναι λοιπόν η πολιτική ατζέντα του Αιγυπτιακού επαναστατικού κινήματος;

Πρώτα απ’όλα πρέπει να ρίξουμε το SCAF (ΣτΣ το κυβερνών Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων). Πλέον είναι καθαρό σε όλους ότι το SCAF ηγείται της αντεπανάστασης. Δεν πρόκειται να κατακτήσουμε κανένα δικαίωμα που διεκδικούμε, όσο το SCAF παραμένει στην εξουσία. Όπως ξέρεις, μετά τις πρόσφατες εκλογές έχουμε κοινοβούλιο, ένα εκλεγμένο κοινοβούλιο. Πρόκειται για τον μόνο εκλεγμένο θεσμό στην κοινωνία μας. Επομένως, πιέζουμε για την άμεση μεταβίβαση της εξουσίας από τους στρατιωτικούς στο κοινοβούλιο.

Πολλοί στη Δύση φοβούνται ότι η Αραβική Άνοιξη οδηγεί στην εγκαθίδρυση ισλαμικών καθεστώτων. Πιστεύεις ότι η Αιγυπτιακή επανάσταση θα φέρει την ισλαμοποίηση του κράτους και της κοινωνίας;

Αν πιστεύουμε και σεβόμαστε τη δημοκρατία, τότε θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι οι ισλαμιστές μπορεί και να κερδίσουν τις πρώτες δημοκρατικές εκλογές.  Όμως τόσο στην Αίγυπτο όσο και στις υπόλοιπες χώρες της Αραβικής Άνοιξης, ο κόσμος δεν εξεγέρθηκε μόνο για τίμιες εκλογές, αλλά για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη. Εδώ νομίζω βρίσκεται το ζήτημα που θα κάνει τον κόσμο να ξεπεράσει τους ισλαμιστές. Δεν πιστεύω ότι η Μουσουλμανική Αδελφότητα ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την ελευθερία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Δεν πιστεύω ότι η Μουσουλμανική Αδελφότητα θα αλλάξει το φορολογικό σύστημα ή θα σταματήσει τις ιδιωτικοποιήσεις. Η Αδελφότητα λέει ότι το πρόβλημα δεν είναι οι ιδιωτικοποιήσεις αυτές καθ’αυτές, αλλά η διαφθορά στη διαδικασία τους. Γι’ αυτό εκτιμώ ότι ο κόσμος θα αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις και η επανάσταση θα συνεχιστεί.

Πριν από δύο μέρες (ΣτΣ η συνέντευξη δόθηκε στις 22 Γενάρη) ανακοινώθηκαν τα επίσημα τελικά αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών. Με τους ισλαμιστές να κατέχουν πλέον του 70% των εδρών (ΣτΣ η Μουσουλμανική Αδελφότητα και ο συνασπισμός γύρω από το ακόμα πιο θρησκευτικό κόμμα Αλ Νουρ), πώς εκτιμάς ότι προδιαγράφονται οι πολιτικές εξελίξεις; Θα βρεθεί κάποιος συμβιβασμός ανάμεσα στη στρατιωτική εξουσία και το υπό ισλαμική πλειοψηφία κοινοβούλιο ή θα μπούμε σε μια περίοδο έντασης ανάμεσα στους δύο πόλους;

Θα εξαρτηθεί από την κατάληξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών, καθώς και από επαναστατικό κίνημα.  Προς τo παρόν η Αδελφότητα δεν θέλει να συγκρουστεί με το SCAF. Το αν θα επιμείνει σε αυτήν την  πολιτική σχετίζεται με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων. Από τη μεριά του, το SCAF δεν επιθυμεί την τυπική κατοχή της κυβέρνησης, αλλά τον ουσιαστικό έλεγχο της εξουσίας από το παρασκήνιο, καθώς και τη διατήρηση των προνομίων του, όπως η ασυλία των στρατιωτικών για τα εγκλήματα που έχουν διαπράξει. Επιπλέον, τα πράγματα θα εξαρτηθούν και από το κίνημα. Αν ο κόσμος στους δρόμους συνεχίζει να διαμαρτύρεται εναντίον του SCAF, η Μουσουλμανική Αδελφότητα θα πιεστεί να αλλάξει θέση.

Μιας και ανέφερες το κίνημα, ας εστιάσουμε λίγο σε αυτό τώρα. Πολλοί πιστεύουν ότι η επαναστατική νεολαία είναι κατά κάποιο τρόπο απομονωμένη από την υπόλοιπη κοινωνία; Είναι αλήθεια;

Ως ένα βαθμό. Το Γενάρη και το Φλεβάρη του 2011 κάτσαμε στην Ταχρίρ μέχρι που έπεσε ο Μουμπάρακ. Νομίζω ότι δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε την ίδια τακτική τώρα για να πέσει το SCAF. Οι ακτιβιστές χρειάζονται χρόνο για να το καταλάβουν αυτό. Κι έχουν αρχίσει να το καταλαβαίνουν, ιδιαίτερα μετά τις συγκρούσεις του Δεκεμβρίου, όταν αισθάνθηκαν απομονωμένοι, χωρίς την υποστήριξη των καθημερινών ανθρώπων. Άρχισαν να καταλαβαίνουν δηλαδή ότι πρέπει να πάνε στις γειτονιές και τους χώρους δουλειάς για να συναντήσουν τους απλούς ανθρώπους και να συζητήσουν μαζί τους. Τώρα οι ακτιβιστές αρχίζουν  να κινούνται έξω από την Ταχρίρ, κάτι που βρίσκω πολύ θετικό.

Τι ακριβώς εννοείς λέγοντας ότι το κίνημα αρχίζει να βγαίνει από την Ταχρίρ;

Για παράδειγμα, βρίσκεται σε εξέλιξη «Η Καμπάνια των Ψευτών». Με τη λέξη «ψεύτες» εννοούμε το SCAF. Είναι μια πολύ απλή καμπάνια που ξεκίνησε μετά τις συγκρούσεις του Δεκεμβρίου. Οι ακτιβιστές πάνε στις γειτονιές με προτζέκτορες και προβάλλουν βίντεο και φωτογραφίες από το τι πραγματικά συνέβη στις συγκρούσεις του Νοέμβρη και του Δεκέμβρη. Στη συνέχεια, ανοίγουν συζήτηση με τον κόσμο της γειτονιάς για την πολιτική του SCAF, τη βία κατά των διαδηλωτών, τις στρατιωτικές δίκες από τις οποίες έχουν περάσει χιλιάδες πολίτες, τη διαφθορά. Και είναι αρκετοί αυτοί που μετά τη συζήτηση αλλάζουν την άποψη τους για το SCAF  και την επανάσταση.

Ας κλείσουμε τη συζήτηση μας με την Αριστερά. Πώς βλέπεις το εκλογικό αποτέλεσμα του συνασπισμού «Η επανάσταση συνεχίζεται», στον οποίο συμμετείχατε

Η «Επανάσταση συνεχίζεται» πήρε περίπου 800.000 ψήφους κι έβγαλε 10 έδρες. Το αποτέλεσμα αυτό είναι μικρό, αλλά κάτι τέτοιο δεν πρέπει να εκπλήσσει. Για πολλά χρόνια η Αριστερά ήταν απούσα και δεν δούλευε στην κοινωνία με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν οι ισλαμιστές. Πιστεύω όμως ότι κάναμε μια καλή αρχή, γιατί σχεδόν ένα εκατομμύριο κόσμος αρχίζει να μαθαίνει τις ιδέες της Αριστεράς, να καταλαβαίνει ότι πέρα από τους ισλαμιστές και τους φιλελεύθερους, υπάρχει μια τρίτη εναλλακτική λύση.

Περισσότερα

Μια μέρα πριν από την πρώτη επέτειο της επανάστασης που έφερε το τέλος του Μουμπάρακ, φαίνεται ότι και πάλι στην πλατεία Ταχρίρ θα συμπυκνωθούν τα διλήμματα που αντιμετωπίζει η Αιγυπτιακή κοινωνία. Από τη μια μεριά, οι στρατιωτικοί και η ηγεσία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας (που μόλις θριάμβευσε στις βουλευτικές εκλογές) καλούν τον κόσμο να έρθει στην πλατεία για να γιορτάσει τη «νίκη της επανάστασης». Από την άλλη, τα κινήματα της επαναστατικής νεολαίας καλούν το λαό να διαδηλώσει στην Ταχρίρ και να παραμείνει στην πλατεία μέχρι να δοθεί τέλος στη στρατιωτική διακυβέρνηση.
Συνάντησα τον εικοσιπεντάχρονο Ταμέρ Φουάντ στο κέντρο του Καϊρου. Ο Φουάντ είναι ακτιβιστής του Κινήματος Νεολαίας 6 Απρίλη, της σημαντικότερης οργάνωσης της Αιγυπτιακής επαναστατικής νεολαίας. Νομίζω ότι η συζήτηση μαζί του αναδεικνύει με ενάργεια τις αντιλήψεις πολλών ακτιβιστών του κινήματος της Ταχρίρ

Γιάννης Αλμπάνης, Κάιρο 24/1/2012

Ένα χρόνο μετά την επανάσταση, τι άλλαξε και τι παραμένει το ίδιο στην Αιγυπτιακή κοινωνία;

Τίποτα δεν έχει αλλάξει. Τι έχει κάνει η επανάσταση για μας; Τίποτα μέχρι τώρα. Όποιος λέει τη γνώμη του, εξακολουθεί να συλλαμβάνεται.  Μετά τις 11 Φλεβάρη (ΣτΣ ημέρα της πτώσης του Μουμπάρακ) δεκαέξι χιλιάδες πολίτες έχουν περάσει από στρατοδικεία. Στην εξουσία είναι ακόμα το παλιό καθεστώς. Για την ακρίβεια, δεν πρέπει να λέμε το «παλιό καθεστώς» γιατί είναι το ίδιο καθεστώς που υπήρχε και πριν. Όσα συνέβησαν στην οδό Μοχάμανεντ Μαχμούντ (ΣτΣ τον περασμένο Νοέμβριο η οδός Μοχάμεντ Μαχμούντ που οδηγεί στο Υπουργείο Εσωτερικών, υπήρξε το θέατρο των αιματηρών συγκρούσεων μεταξύ αστυνομίας και διαδηλωτών), το γεγονός ότι οι διαδηλώσεις παραμένουν παράνομες, η συνεχής βία κατά των διαδηλωτών, με κάνουν να αναρωτιέμαι για ποιο λόγο κάναμε την επανάσταση. Για να μας συλλαμβάνουν αν διαδηλώνουμε;

Τι πιστεύεις όμως για τις πρόσφατες εκλογές; Η γενική αίσθηση είναι ότι επρόκειτο για τις πιο δημοκρατικές εκλογές στην νεότερη πολιτική ιστορία της Αιγύπτου. Αυτό δεν σηματοδοτεί μια πραγματική αλλαγή;

Προσωπικά, δεν πιστεύω σε οτιδήποτε συμβαίνει κάτω από την εξουσία του SCAF (ΣτΣ πρόκειται για το κυβερνών Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων, με επικεφαλής τον στρατηγό Μοχάμεντ Ταντάουι). Από μια άλλη σκοπιά, ήταν όντως οι πιο δημοκρατικές εκλογές που έχουν γίνει ποτέ στην Αίγυπτο. Ωστόσο, υπήρξαν και πολλές παραβιάσεις της εκλογικής νομοθεσίας. Για παράδειγμα, η προεκλογική καμπάνια έπρεπε να σταματήσει 48 ώρες πριν το άνοιγμα των καλπών. Τελικά, κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν έγινε, αλλά και κανένας δεν προσπάθησε να επιβάλει τους κανόνες. Ενώ γινόταν καμπάνια ακόμα και μέσα στα εκλογικά τμήματα, ούτε ο στρατός, αλλά ούτε και η αστυνομία έκαναν τίποτα για να τη σταματήσουν.

Όπως και να έχει, η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι ο μεγάλος νικητής των εκλογών. Τι πιστεύεις ότι θα κάνουν τώρα; Θα πιέσουν το SCAF για να επιταχυνθεί η δημοκρατική μεταβίβαση της εξουσίας ή θα αναζητήσουν ένα συμβιβασμό μαζί του στη βάση της νομής της εξουσίας;

Η Μουσουλμανική Αδελφότητα δεν δρα. Αντιδρά στα γεγονότα. Θα περιμένουν να δουν τι θα γίνει στις 25 Γενάρη, και μετά θα εκφράσουν την άποψή τους. Στη συνέχεια, μπορούν πολύ εύκολα να αλλάξουν αυτό που θα πουν αρχικά.  Ας θυμηθούμε τι είχε γίνει στην αρχή της επανάστασης, στις 25 Γενάρη πέρσι. Αρχικά, η Αδελφότητα δήλωσε ότι δεν θα συμμετάσχει στην κινητοποίηση της Ταχρίρ. Έπειτα, και όταν πια είχε γίνει φανερό ότι η κινητοποίηση θα νικούσε, ένωσε τις δυνάμεις της μαζί μας. Σήμερα, η ηγεσία της Αδελφότητας λέει ότι στην επέτειο της 25ης Γενάρη πρέπει να γιορτάσουμε (ΣτΣ την πτώση του Μουμπάρακ) και όχι να διαμαρτυρηθούμε (ΣτΣ για τη συνέχιση της στρατιωτικής διακυβέρνησης). Η νεολαία όμως της Αδελφότητας είναι άλλη υπόθεση. Οι νεολαίοι θα είναι στην πλατεία για να διαδηλώσουν μαζί μας και να περιφρουρήσουν την κινητοποίηση. Αν η κινητοποίηση αποκτήσει δυναμική, η ηγεσία της Αδελφότητας θα δηλώσει και πάλι ότι συμμετέχει. Σε ό,τι αφορά τώρα τη σχέση της Αδελφότητας με το SCAF, όλοι πλέον συζητάνε για τη συμφωνία που έχουν συνάψει τα δύο μέρη για τη μεταβίβαση της εξουσίας. Η Αδελφότητα ήταν το πρώτο πολιτικό κόμμα που έκανε λόγο για «ασφαλή μεταβίβαση της εξουσίας». Αλλά αν τα καταφέρουμε, θα ξεχάσουν τα περί ασφαλούς μεταβίβασης, και θα στηρίξουν τους στόχους μας, δηλαδή την πλήρη απαλλαγή της χώρας από τη στρατιωτική εξουσία.

Άκουσα απλούς ανθρώπους που ζουν από τον τουρισμό να σας κατηγορούν, εσάς την επαναστατική νεολαία, ότι υπερβάλλετε, ότι έχετε γίνει πολύ βίαιοι απέναντι στην αστυνομία, ότι καταστρέφετε τον τουρισμό, και ότι από τη στιγμή που έπεσε ο Μουμπάρακ, πρέπει να μπει ένα τέλος στην επανάσταση. Τι απαντάτε σε αυτούς τους ανθρώπους;

Σήμερα οι Αιγύπτιοι αισθάνονται αποπροσανατολισμένοι. Τι πρέπει να κάνουν; Να συνεχίσουν τις διαδηλώσεις ή να τις σταματήσουν; Είναι αλήθεια ότι πολλοί άνθρωποι έχουν κουραστεί με την επανάσταση. Δεν διαφωνούν με τους σκοπούς της, αλλά θέλουν να γυρίσουν στις δουλειές τους, να πάρει πάλι μπρος η οικονομά, να επιστρέψει ο τουρισμός στο προηγούμενο επίπεδο του. Αλλά ποιος θα έρθει να επενδύσει όσο το SCAF είναι στην εξουσία; Κανείς. Το SCAF πρέπει να φύγει για να υπάρξει επανεκκίνηση της οικονομίας. Οι στρατιωτικοί είναι οι βασικοί υπεύθυνοι της οικονομικής δυσπραγίας. Αν φύγουν, όλα θα αλλάξουν. Αυτό προσπαθούν να κρύψουν τα media που διαρκώς παραπληροφορούν και αποπροσανατολίζουν τον κόσμο. Σε ό,τι αφορά τώρα τη βία, έχουμε κάθε δικαίωμα στην αυτοάμυνα, στην προστασία του εαυτού μας και των αδελφών μας που στέκονται δίπλα μας.

Ναι, αλλά το SCAF σε μια σχετικά πρόσφατη συνέντευξη τύπου σας κατηγόρησε ότι εσείς ξεκινήσατε τις βιαιότητες στην οδό Μοχάμεντ Μαχμούντ.

Ας κάνουμε μια σύγκριση της αστυνομίας με τη νεολαία. Τι όπλα έχουμε εμείς και τι έχει η αστυνομία. Λένε ότι ξεκινάμε εμείς τη βία. Πώς την ξεκινάμε; Με το τίποτα; Απλώς υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα μας να παραμείνουμε στην πλατεία. Άσε με να μείνω στην πλατεία, άσε με να πω τη γνώμη μου, άσε με να κάνω αυτό που θέλω, και όλα θα κυλίσουν ήρεμα. Αλλά αν μού επιτεθείς, θα προστατεύσω τον εαυτό μου. Δεν υποστηρίζω τους εμπρησμούς των κτιρίων. Τι έχουν όμως να πουν για όσα υπέφεραν οι αδελφές μας στην πλατεία; Τι έχουν να που για το κορίτσι που το ξεγύμνωσαν και το ξυλοκόπησαν οι αστυνομικοί στη Ταχρίρ; Αν συμβεί ξανά κάτι τέτοιο, δεν θα κουβεντιάσω για βία. Θα πάω να τους σταματήσω, έστω και αν το πληρώσω με τη ζωή μου. Δεν με ενδιαφέρει τι θα γίνει, αλλά δεν θα ξαναγγίξεις τα κορίτσια, δεν θα ξαναγγίξεις τις αδελφές μας. Μη με ρωτάς λοιπόν τίποτα για βία, όσο κάνουν όλα αυτά στις αδελφές μας.

Ποια θα είναι η στρατηγική του Κινήματος 6 Απρίλη από εδώ και πέρα; Θα κάνετε κάλεσμα στον κόσμο να παραμείνει στην Ταχρίρ και μετά τις 25 Γενάρη για να συνεχιστεί η διαδήλωση;

Δεν πρόκειται απλά για μια διαδήλωση. Η 25η Γενάρη δεν είναι μια μέρα για να την περάσουμε στην πλατεία πίνοντας καφέ και κάνοντας πλάκα με τους φίλους μας. Στις 25 Γενάρη θα πάμε στην Ταχρίρ για να συνεχίσουμε την επανάσταση, ή μάλλον για να ξαναρχίσουμε την επανάσταση. Ό,τι συνέβη μέχρι τώρα δεν ήταν επανάσταση, αλλά κάτι που απλώς έκανε τον κόσμο να συνειδητοποιήσει τα δικαιώματα του. Η πραγματική επανάσταση θα αρχίσει στις 25 Γενάρη.

Δεν φοβάσαι την αστυνομική βία; Τόσοι άνθρωποι δολοφονήθηκαν, τόσοι έχασαν τα μάτια τους…

Δεν έχω τίποτα να χάσω. Το μόνο που έχω να χάσω είναι η πατρίδα  μου. Και η πατρίδα μου αξίζει να πεθάνω γι’ αυτή, να χάσω τα μάτια μου γι’ αυτή, να χάσω τα πάντα για αυτή. Τώρα είναι η τελευταία μας ευκαιρία να μείνουμε ζωντανοί. Γι’ αυτό θα μείνουμε στην πλατεία.

Περισσότερα

Από τη σημερινή Εποχή

Η είδηση θα έμοιαζε με σενάριο επιστημονικής φαντασίας μόλις πριν ένα χρόνο. Ο αιώνιος Φαραώ Μουμπάρακ, ο απόλυτος άρχοντας ενός πανίσχυρου συστήματος καταστολής και πιστός σύμμαχος των ΗΠΑ,  αντιμετωπίζει πλέον την ποινή του θανάτου. Μέσα σε έναν μόλις χρόνο ο πολιτικός χάρτης της Αιγύπτου και συνολικά της Μέσης Ανατολής έχει αλλάξει ριζικά. Ό,τι φάνταζε σταθερό κι ασφαλές, έχει μετατραπεί πλέον σε παρελθόν.

Η εισαγγελική πρόταση στη δίκη Μουμπάρακ αποτελεί αναμφίβολα σύμβολο του τέλους μιας ολόκληρης εποχής.

Οι εισαγγελείς ζήτησαν την εσχάτη των ποινών για τον πρώην πρόεδρο της Αιγύπτου Χόσνι Μουμπάρακ, τον πρώην υπουργό Εσωτερικών  Χαμπίμπ Αλ Άντλι, καθώς και για έξι στενούς συνεργάτες του Άντλι. Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζουν οι οχτώ, σχετίζονται με τις δολοφονίες αδιευκρίνιστου αριθμού διαδηλωτών κατά τη διάρκεια της λαϊκής εξέγερσης που οδήγησε στην πρώση του Μουμπάρακ. Υπολογίζεται ότι από τις 25 Γενάρη που ξεκίνησε η κινητοποίηση στην Ταχρίρ μέχρι τις 11 Φλεβάρη, οπότε ο Μουμπάρακ εξαναγκάστηκε σε παραίτηση, περισσότεροι από 1.000 διαδηλωτές δολοφονήθηκαν  από τις δυνάμεις ασφαλείας του καθεστώτος. Το βασικό ερώτημα στη δίκη ήταν αν ο Μουμπάρακ έδωσε ο ίδιος εντολή να χτυπηθούν με πραγματικά πυρά οι αντικαθεστωτικοί διαδηλωτές. Παρά το ότι η κατάθεση του επικεφαλής του κυβερνώντος Ανώτατου Συμβούλιου Ενόπλων Δυνάμεων Μοχάμεντ Ταντάουι ήταν  αθωωτική («Ο Μουμπάρακ δεν έδωσε εντολή στις δυνάμεις ασφαλείας να πυροβολήσουν τους διαδηλωτές»), τελικά βάρυναν (πέρα από τις πολιτικές σκοπιμότητες) οι καταθέσεις των πρώην υπουργών Εσωτερικών Μαχμούντ Ουαγκντί και Μανσούρ Ελ Εϊσάουι. Οι δύο πρώην υπουργοί, που τοποθετήθηκαν στις θέσεις τους μετά την ανατροπή Μουμπάρακ, επέμειναν ότι ο εκάστοτε υπουργός Εσωτερικών δεν έχει δικαιοδοσία να διατάξει τις δυνάμεις ασφαλείας να βάλουν με πραγματικά πυρά, χωρίς προηγούμενη έγκριση του προέδρου.

Πάντως, οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι πέραν της προφανούς ενοχής του Μουμπάρακ και των ανθρώπων του, η όλη διαδικασία απαλλάσσει το στρατό από τις δικές του ευθύνες, ως βασικής συνιστώσας του παλιού καθεστώτος. Τα υπό δικαστική διερεύνηση εγκλήματα αφορούν μόνο τις δυνάμεις ασφαλείας και όχι το στρατό. Μια ενδεχόμενη καταδίκη Μουμπάρακ θα μπορούσε να ικανοποίησει το πάνδημο αίτημα για απονομή δικαιοσύνης, χωρίς να κλονίσει τη στρατιωτική διακυβέρνηση της Αιγύπτου.  Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό το παράθεμα από την αγόρευση του εισαγγελέα Μουσταφά Σολιμάν, ότι η βία εναντίον των διαδηλωτών σταμάτησε όταν ο αιγυπτιακός στρατός αναπτύχθηκε στους δρόμους του Καϊρου.

Εν τω μεταξύ τα ανεπίσημα αποτελέσματα του 3^ου γύρου των βουλευτικών εκλογών που διεξήχθη στις 3 και 4 Γενάρη, επιβεβαιώνουν την κυριαρχία της Μουσουλμανική Αδελφότητα και το σαλαφίτικο κόμμα Αλ Νουρ. Από τους δύο πρώτους γύρους, υπολογίζεται ότι οι ισλαμιστές έχουν κερδίσει το 70 με 75% των εδρών. Ο διαμορφωμένος συσχετισμός δυνάμεων δεν φαίνεται να αλλάζει από τον τρίτο και τελικό γύρο. Εκ των πραγμάτων λοιπόν η Αίγυπτος θα μπει σε μια περίοδο συγκατοίκησης στρατού και ισλαμιστών, κάτι που θα επιμηκύνει την πολιτική αβεβαιότητα. Όμως αυτό το παιχνίδι  δεν είναι μόνο για δύο, αφού το λαϊκό κίνημα έχει δείξει ότι μπορεί να ανατρέπει την κατάσταση των πραγμάτων. Ήδη το Κίνημα Νεολαίας 6 Απρίλη (εκ των βασικών δυνάμεων της Ταχρίρ) έχει ξεκινήσει την καμπάνια για τις κινητοποιήσεις της επετείου του ενός χρόνου της επανάστασης, στις 25 Γενάρη.

Γιάννης Αλμπάνης 6/1/2012

Περισσότερα

Από τη χτεσινή Εποχή

Αίγυπτος: νίκη των ισλαμιστών στον πρώτο γύρο των εκλογών

Ο αιγυπτιακός λαός το απέδειξε και στις κάλπες: είναι απολύτως ώριμος για τη δημοκρατία και δεν έχει ανάγκη από στρατιωτικούς «προστάτες» για να ορίσει τις τύχες του. Με τη μαζική συμμετοχή τους στη διαδικασία των βουλευτικών εκλογών, καθώς και με την αυτοσυγκράτηση που επέδειξαν, οι Αιγύπτιοι έστειλαν σαφές μήνυμα ότι δεν μπορεί να υπάρξουν δικαιολογίες για να σταματήσει ο εκδημοκρατισμός της χώρας τους. Η εικόνα που χαρακτήρισε τις εκλογές ήταν οι ουρές των ψηφοφόρων μπροστά στα εκλογικά κέντρα, και όχι οι βίαιες συγκρούσεις μεταξύ των οπαδών αντίπαλων κομμάτων, όπως πολλοί θα ήθελαν (με πρώτους τους στρατιωτικούς).

Είναι σαφές ότι αυτή η εκλογική διαδικασία πολύ απέχει από τα στάνταρ μιας πραγματικά άψογης εκλογής. Ωστόσο, δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν οι πιο τίμιες εκλογές που έχουν γίνει τα τελευταία εξήντα χρόνια στην Αίγυπτο. Και το ότι αυτή τη φορά δεν επαναλήφθηκε η φάρσα των «εκλογών» της περιόδου Μουμπάρακ, δεν χαρίστηκε στην αιγυπτιακό λαό. Το κέρδισε με το αίμα του στην Ταχρίρ.

Όπως αναμενόταν,  οι ισλαμιστές ήταν οι μεγάλοι νικητές του πρώτου γύρου των βουλευτικών εκλογών στην Αίγυπτο. Από τις έδρες που κρίθηκαν σε αυτή τη φάση της εκλογικής διαδικασίας παραπάνω από το 60% πηγαίνει στα δύο μεγάλα ισλαμιστικά κόμματα, τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και το σαλαφίτικο Αλ Νουρ. Αναλυτικά τα αποτελέσματα έχουν κατά προσέγγιση ως εξής: Κόμμα Ελευθερίας και Δικαιοσύνης (Μουσουλμανική Αδελφότητα) 36,63%, Αλ Νουρ (σαλαφίτες) 24,73%, Αιγυπτιακό Μπλοκ (κοσμικοί φιλελεύθεροι) 13,35%,  Οάφντ (το παραδοσιακό  φιλελεύθερο κόμμα της Αιγύπτου) 7,1%,  Ουασάτ (μετριοπαθές ισλαμιστικό) 4,3%, «Η Επανάσταση συνεχίζεται (συμμαχία Αριστεράς, ακτιβιστών και «κινηματικής» διάσπασης της Αδελφότητας) 3,5%.

Ένα περίπλοκο εκλογικό σύστημα

Πριν προχωρήσουμε σε μια πρώτη προσέγγιση του αποτελέσματος, θα πρέπει να τονιστεί η περιπλοκότητα του αιγυπτιακού εκλογικού συστήματος, καθώς και η «απόστασή» του από όσα θεσμικά ισχύουν στην Ευρώπη. Από τις 498 έδρες τις Εθνοσυνέλευσης, οι 166 (1/3)  εκλέγονται από ατομικές υποψηφιότητες και 332 (2/3) από λίστες. Τουλάχιστον το 50% των βουλευτών πρέπει να είναι εργάτες και αγρότες. Υπάρχουν 46 εκλογικές περιφέρειες για τις λίστες και 83 για τις ατομικές έδρες.

Στις περιφέρεις των ατομικών υποψηφιοτήτων, ο ψηφοφόρος ψηφίζει δύο υποψήφιους (αυτές οι περιφέρειες είναι διεδρικές). Δηλαδή σε μια περιφέρεια δέκα χιλιάδων ψηφοφόρων, οι ψήφοι που πέφτουν είναι 20.000. Για να κερδίσει κανείς την έδρα θα πρέπει να πάρει το 50%+ 1 των ψηφοφόρων (ήτοι 5.001 για το παράδειγμά μας). Οι δύο πρώτοι που παίρνουν την πλειοψηφία εκλέγονται, στο βαθμό όμως που ένας από τους δύο είναι εργάτης ή αγρότης. Αν δεν υπάρχει πλειοψηφών υποψήφιος πάμε σε επαναληπτικές εκλογές. Στις επαναληπτικές εκλογές, αν δεν έχει πιάσει κανείς το 50%, συμμετέχουν οι δύο επικρατέστεροι εργάτες/αγρότες και οι δύο επικρατέστεροι ελεύθεροι επαγγελματίες. Αν από τον πρώτο γύρο έχει εκλεγεί ένας ελεύθερος επαγγελματίες, τότε στο δεύτερο γύρο συμμετέχουν μόνο οι δύο επικρατέστεροι εργάτες/αγρότες. Αν έχει εκλεγεί με την πρώτη εργάτης/αγρότης, τότε στο δεύτερο γύρο περνάνε οι δύο υποψήφιοι με τις περισσότερες ψήφους, ανεξαρτήτως της επαγγελματικής κατηγορίας τους. Αν, τέλος, στον πρώτο γύρο δύο ελεύθεροι επαγγελματίες πιάσουν το 50%+1, τότε εκλέγεται μόνο ο ένας και διεξάγεται επαναληπτική εκλογή μεταξύ των επικρατέστερων εργατών/αγροτών.

Στις περιφέρειες των λιστών, οι βουλευτές  εκλέγονται με απλή αναλογική. Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση στη λίστα δύο ελεύθερων επαγγελματιών σε συνεχόμενη σειρά.

Η παράθεση αυτών των λεπτομερειών για το αιγυπτιακό εκλογικό σύστημα (τις οποίες πήραμε από το εξαιρετικά κατατοπιστικό σάιτ Ahram on line http://english.ahram.org.eg/) ήταν αναγκαία για να γίνουν κατανοητά: Πρώτον, για ποιο λόγο τα αποτελέσματα δεν είναι απολύτως ακριβή. Δεύτερον, γιατί οι προσωπικότητες των υποψηφίων παίζουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο απ’ ό,τι σε άλλα εκλογικά συστήματα. Τρίτον, γιατί πολλοί ψηφοφόροι δυσκολεύονταν να καταλάβουν τη διαδικασία.

Κατά συνέπεια, οι όποιες αναλύσεις του εκλογικού αποτελέσματος θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την πολυπλοκότητα του συστήματος και να μη μεταφέρουν μηχανικά αναλυτικά εργαλεία που έχουν αναπτυχθεί για άλλες καταστάσεις.

Αναμενόμενη η νίκης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας

Η νίκη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας δεν εξέπληξε κανέναν. Θα μπορούσε να λεχθεί μάλιστα ότι πήρε και κάπως μικρότερο ποσοστό από το 40% που πολλοί της έδιναν πριν τις εκλογές. Η Αδελφότητα κερδίζει γιατί α) Είναι το μόνο πραγματικά οργανωμένο κόμμα της Αιγύπτου. β) Αντλεί δύναμη από τη γενική αίγλη του πολιτικού Ισλάμ (που είναι και το πιο ισχυρό ιδεολογικό ρεύμα στον αραβικό κόσμο). γ) Είναι απολύτως συμβατή ιδεολογικά με το βαθιά ριζωμένο και εξαιρετικά διαδεδομένο θρησκευτικό συναίσθημα της αιγυπτιακής κοινωνίας. δ) Έχει συνεχή παρουσία στην Αίγυπτο από το 1928 και φέρει την αίγλη της μόνης ουσιαστικά υπολογίσιμης αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια της δικτατορία Μουμπάρακ. στ) Διαθέτει πολύ μεγάλη χρηματοδότηση με αποτέλεσμα να μπορεί να στήνει ισχυρά φιλανθρωπικά δίκτυα, πράγμα που έχει βαρύνουσα σημασία για τις μάζες των φτωχών (η Αδελφότητα έκανε προεκλογική καμπάνια μοιράζοντας τρόφιμα στις λαϊκές γειτονιές…). η) Παρά το δυτικό στερεότυπο που ταυτίζει το πολιτικό Ισλάμ με τον ριζοσπαστισμό, η Αδελφότητα όλο αυτό το διάστημα οικοδομεί το προφίλ της ήρεμης μετριοπαθούς δύναμης που μπορεί να εγγυηθεί τη μετάβαση στη δημοκρατία χωρίς εντάσεις και «ακρότητες», καθησυχάζοντας τους Αιγύπτιους νοικοκυραίους που φοβούνται τις οικονομικές επιπτώσεις μιας συνεχιζόμενης κοινωνικής αναταραχής.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε με το στέλεχος της Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας  Άκραμ Ισμαήλ Μοχάμεντ, τον ρωτήσαμε αν βλέπει να επαναλαμβάνεται στην Αίγυπτο το ιρανικό σενάριο, σύμφωνα με το οποίο μια λαϊκή δημοκρατική επανάσταση οδηγεί στην εγκαθίδρυση της θεοκρατικής απολυταρχίας. Γελώντας, μάς απάντησε ότι για να κάνει κανείς μια ισλαμική επανάσταση, πρέπει εκτός από ισλαμιστής να είναι κι επαναστάτης. «Η Αδελφότητα μόνο επαναστάτες δεν είναι. Δεν θέλουν να συγκρουστούν με το SCAF (ΣτΣ το κυβερνών Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο), αλλά να διαπραγματευτούν μαζί του τη νομή της διακυβέρνησης. Στην πραγματικότητα δεν θέλουν καν ένα ισλαμικό Σύνταγμα, γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε επανάσταση. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ισλαμιστές κέρδισαν τις βουλευτικές έδρες, αλλά όχι τον κρατικό μηχανισμό.»

Αποτέλεσμα-έκπληξη για τους σαλφίτες

Αν κάτι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έκπληξη των εκλογών είναι το πολύ μεγάλο ποσοστό που πήραν οι Σαλαφίτες (πρόκειται για το πιο αντιδραστικό και θρησκόληπτο τμήμα των ισλαμιστών). Το Αλ Νουρ (Το Φως) είναι ένα κόμμα που ιδρύθηκε φέτος από τη μεγαλύτερη σαλαφίτικη ομάδα, την Αλ Ντάουα Αλ Σαλαφίγια (Το σαλαφίτικο κάλεσμα). Μετά από τη ρήξη του με την Αδελφότητα, το Αλ Νουρ κατέβηκε στις εκλογές σε συνεργασία με δύο μικρότερα σαλαφίτικα κόμματα, το Αλ Ασάλα (Ισλαμική Κοινωνία) και το Κόμμα Οικοδόμησης και Ανάπτυξης (το οποίο σχετίζεται με την παλιά Γκαμάγια Ισλαμίγια, την τρομοκρατική Ισλαμική Ομάδα). Η επιτυχία των σαλαφιτών φαντάζει ακόμα μεγαλύτερη αν αναλογιστούμε ότι αυτός ο χώρος δεν είχε προηγούμενη εμπειρία συμμετοχής σε πολιτικές διαδικασίες. Επιπλέον, το Αλ Νουρ δεν είχε καλέσει στη διαδήλωση της 25^ης Γενάρης που άνοιξε την αυλαία της ανατροπής του Μουμπάρακ. Φαίνεται ότι ο σαλαφίτες επωφελήθηκαν από τρεις παράγοντες: α) Από το ρίζωμά τους στην κοινωνία, μέσω ενός ευρέος δικτύου τζαμιών, θρησκευτικών σχολών και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. β) Από τους πακτωλούς χρημάτων με τους οποίους τροφοδοτούνται από τη Σαουδική Αραβία. γ) Από τη διάθεση ορισμένων ψηφοφόρων να «ψαλιδίσουν» τη νίκη της Αδελφότητας, αναδεικνύοντας τους σαλαφίτες στην εναλλακτική ισλαμιστική ψήφο. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι στις επαναληπτικές εκλογές, από τις 26 έδρες που διεκδικούσαν υποψήφιοι του Αλ Νουρ, κέρδισαν μόνο τις 6, πράγμα που σημαίνει ότι η επιτυχία τους προκάλεσε αντισυσπειρώσεις.

Αιγυπτιακό Μπλοκ κι Αριστερά

Το Αιγυπτιακό Μπλοκ αναδείχτηκε στην κυρίαρχη δύναμη της φιλέλευθερης-κοσμικής Αιγύπτου. Αποτελείται από το Κόμμα των Ελεύθερων Αιγυπτίων (που ίδρυσε πρόσφατα ο Κόπτης δισεκατομμυριούχος Ναγκίμπ Σαουιρίς), το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, καθώς και το Ταγκαμού (Εθνικό Προοδευτικό Συνδικαλιστικό Κόμμα), το οποίο αποτελούσε τη μόνη νόμιμη «αριστερή» αντιπολίτευση της περιόδου Μουμπάρακ. Δεδομένης της ορμητικής εισόδου του Σαουιρίς στην  πολιτική ζωή και των εκατομμυρίων που ξόδεψε για την προεκλογική καμπάνια, δεν πρέπει να εκπλήσσει το ότι το Μπλοκ έκανε διπλό σκορ από ό,τι το Ουάφντ, που είναι το παραδοσιακό κόμμα του φιλελεύθερου χώρου. Το εκλογικό αποτέλεσμα δυσκολεύει σαφώς τη θέση των φιλελεύθερων που βρίσκονται πλέον μεταξύ της στρατιωτικής σφύρας και του ισλαμιστικού άκμονος.

Το αποτέλεσμα της συμμαχίας «Η επανάσταση συνεχίζεται» κρίνεται ικανοποιητικό. Με την εκλογή 6 βουλευτών (εκ των οποίων οι 5 είναι αριστεροί) το πλέον κινηματικό κι επαναστατικό ψηφοδέλτιο καταφέρνει να καταγραφεί στον πολιτικό χάρτη της Αιγύπτου, κάτι που δεν ήταν δεδομένο. Είναι πολύ πιθανό μέχρι το τέλος της εκλογικής διαδικασίας να καταφέρει να ξεπεράσει του 10 εκλεγμένους.

Βασικές συνιστώσες της «Επανάστασης» είναι η Σοσιαλιστική Λαϊκή Συμμαχία (το μεγαλύτερο κόμμα της αιγυπτιακής Αριστεράς), το Αιγυπτιακό Ρεύμα (η νεολαία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που αποχώρησε από το κόμμα διεκδικώντας μια πιο αγωνιστική και ριζοσπαστική γραμμή), το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Αιγύπτου, καθώς και μια σειρά από νεανικές οργανώσεις που ξεπήδησαν από την επανάσταση της Ταχρίρ. Συγκροτήθηκε ως εκλογική συμμαχία λίγο πριν εκπνεύσει η προθεσμία υποβολής των υποψηφιοτήτων, με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να μη γνωρίζει καν την ύπαρξή της. Η αρχική επιλογή της Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας  (είχε αποφασιστεί στην Κεντρική Επιτροπή με οριακή πλειοψηφία 52%-48%) ήταν η σύμπραξη με το Αιγυπτιακό Μπλοκ, με τη λογική της διασφάλισης του εκδημοκρατισμού της χώρας και της μεγαλύτερης δυνατής κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης της Αριστεράς. Όταν όμως το Μπλοκ συμπεριέλαβε στις λίστες του μεγάλο αριθμό παραγόντων του κόμματος του Μουμπάρακ (για να προσποριστεί τα οφέλη του εκλογικού μηχανισμού τους), η Σοσιαλιστική Λαϊκή Συμμαχία αποχώρησε, υιοθετώντας εξ ανάγκης την αρχική πρόταση της μειοψηφίας του κόμματος. Για την Αριστερά ο δρόμος θα είναι μακρύς. Και γίνεται ακόμα πιο δύσβατος από την απουσία ενός οργανωμένου μηχανισμού και την έλλειψη οικονομικών πόρων. Ωστόσο, η αρχή έγινε, και αν φυσήξει ο ούριος άνεμος της Ταχρίρ, μπορούν να γίνουν πολύ περισσότερα.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η αναντιστοιχία του εκλογικού αποτελέσματος της συμμαχίας «Η επανάσταση συνεχίζεται» με τον κεντρικό ρόλο της στην επανάσταση της Ταχρίρ δεν πρέπει να εκπλήσσει. Πέραν του ότι γενικά οι εκλογές δεν αποτελούν αντικατοπτρισμό των κινηματικών διεργασιών, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την Ταχρίρ τη δημιούργησαν νεανικές πρωτοπορίες που σε ορισμένες στιγμές συμπορεύτηκαν με πλατιές λαϊκές μάζες. Ασφαλώς αυτές οι μάζες θέλουν εκδημοκρατισμό και κοινωνική δικαιοσύνη. Το ότι βγαίνουν όμως στο δρόμο και συγκρούονται με την καταστολή, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υιοθετούν το πλήρες ριζοσπαστικό πρόγραμμα των πρωτοποριών.

 

Οι στρατιωτικοί θέλουν να έχουν τον τελευταίο λόγο

Σε συνέντευξη τύπου που έδωσε την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου, το SCAF (Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο) δήλωσε ότι το κοινοβούλιο που θα προκύψει από τις εκλογές δεν θα είναι αντιπροσωπευτικό του αιγυπτιακού έθνους. Κατόπιν τούτου, οι στρατιωτικοί θα διορίσουν τα 80 από τα 100 μέλη της Επιτροπής που θα συντάξει το νέο Σύνταγμα (δηλαδή το κοινοβούλιο θα ορίσει μόνο τα 20). Επιπλέον, οι στρατιωτικοί θα διατηρήσουν τον έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας. Όπως ήταν φυσικό, την ανακοίνωση των στρατιωτικών απέρριψε σύσσωμη η αντιπολίτευση, κάτι που δείχνει ότι βρισκόμαστε πολύ μακριά από μια ενδεχόμενη σταθεροποίηση της κατάστασης στην Αίγυπτο.

Γιάννης Αλμπάνης.

Περισσότερα

Απο τη σημερινή Εποχή

Όσα συμβαίνουν αυτές τις μέρες στην Αίγυπτο δεν είχαν προβλεφθεί από κανέναν αναλυτή, κανένα δημοσιογράφο, κανέναν ακτιβιστή. Οι περισσότεροι «έβλεπαν» την αδυναμία του λαϊκού κινήματος και την προσπάθεια των στρατιωτικών (που κυβερνάνε τη χώρα για πάνω από 60 χρόνια) να επανεπιβεβαιώσουν την εξουσία τους, κάτω από το μανδύα ενός ελεγχόμενου αυταρχικού κοινοβουλευτισμού. Η έκρηξη του λαϊκού παράγοντα ήρθε όμως να σαρώσει τις αναλύσεις των πολιτικών παρατηρητών καθώς και τους σχεδιασμούς του καθεστώτος, δημιουργώντας καινούργια δεδομένα για την πολιτική ζωή της Αιγύπτου αλλά και συνολικά του αραβικού κόσμου.

Πώς φτάσαμε στη νέα Ταχρίρ

Αφορμή για τις νέες τεράστιες κινητοποιήσεις στην πλατεία Ταχρίρ (αλλά και σε ολόκληρη την Αίγυπτο) έδωσε το σκανδαλώδες σχέδιο «υπερ-συνταγματικών» αρχών που παρουσίασε το SCAF (το κυβερνών Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων). Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, τα 80 από τα 100 μέλη της νέας Συντακτικής Συνέλευσης  θα τα όριζε η ελεγχόμενη από τους στρατιωτικούς κυβέρνηση, και μόνο τα 20 το εκλεγμένο από το λαό κοινοβούλιο. Επιπλέον, στο άρθρο 9 αναφερόταν ότι «οι ένοπλες δυνάμεις προστατεύουν τη συνταγματική νομιμότητα του έθνους… και μόνο οι ένοπλες δυνάμεις έχουν το δικαίωμα να συζητούν θέματα που αφορούν στις ένοπλες δυνάμεις και τον προϋπολογισμό τους… ο πρόεδρος μπορεί να κηρύξει πόλεμο μόνο αφού πετύχει τη συναίνεση του Ανώτατου Συμβουλίου των Ενόπλων Δυνάμεων.» Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι καμιά δύναμη της αντιπολίτευσης δεν θα μπορούσε να δεχτεί ένα τέτοιο συνταγματικό πλαίσιο, που στην ουσία περιόριζε την εθνοσυνέλευση σε ρόλο συμβουλευτικού ανακτοβούλιου. Μετά τη δημοσίευση του σχεδίου του SCAF, η Μουσουλμανική Αδελφότητα δήλωσε, για πρώτη φορά μετά από μήνες, τη συμμετοχή της στην καθιερωμένη συγκέντρωση της Παρασκευής στην Ταχρίρ (18 Νοέμβρη). Αυτή η απόφαση της Αδελφότητας έσπασε την πολιτική απομόνωση των κινημάτων της νεολαίας και της Αριστεράς, που για μήνες διαδήλωναν μόνοι ενάντια στη στρατιωτική εξουσία .”

Ωστόσο, το συνταγματικό σχέδιο του SCAF δεν ήταν παρά η αφορμή της λαϊκής έκρηξης. Η πραγματική αιτία είναι η αίσθηση σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού ότι «τίποτα δεν έχει αλλάξει», παρά την πτώση του Μουμπάρακ. Αίσθηση που δεν έχει να κάνει μόνο με τη διατήρηση της στρατιωτικής διακυβέρνησης και τη συνεχιζόμενη ισχύ τους καθεστώτος εκτάκτου ανάγκης. Εξίσου σημαντική είναι και η τραγική κατάσταση της αιγυπτιακής οικονομίας, που έχει μάλιστα επιδεινωθεί από την κοινωνική αναταραχή. Αν για ένα κομμάτι του πληθυσμού η κατάρρευση του τουρισμού και η άνοδος της τιμής των τροφίμων οδηγεί στην αναζήτηση του τέλους της επαναστατικής διαδικασίας, για ένα άλλο σημαίνει τη ριζοσπαστικοποίηση της πολιτικής συνείδησης του.

Η Ταχρίρ εκρήγνυται-Η κυβέρνηση παραιτείται

Η συγκέντρωση της 18^ης Νοέμβρη στην Ταχρίρ είναι η πιο μεγάλη των τελευταίων μηνών. Τον τόνο τον δίνουν οι Ισλαμιστές (η Μουσουλμανική Αδελφότητα καθώς και οι σκληροπυρηνικοί Σαλαφίτες), αλλά τόσο τα κινήματα νεολαίας όσο και η Αριστερά παραμένουν ορατά μέσα στην πλατεία. Όταν αποχωρεί το μεγάλο μέρος των διαδηλωτών, λίγες εκατοντάδες αποφασίζουν να παραμείνουν και να στήσουν σκηνές, στο πρότυπο του διαρκούς σιτ-ιν που προκάλεσε την πτώση του Μουμπάρακ. Το Σάββατο το πρωί η αστυνομία επιτίθεται με κτηνώδη τρόπο στην κατασκήνωση των διαδηλωτών και πέφτουν οι πρώτοι νεκροί. Το νέο διαδίδεται στο Κάιρο, ο κόσμος ξανακατεβαίνει στην Ταχρίρ∙ αυτή τη φορά για να αναμετρηθεί με την αστυνομία και να υπερασπιστεί τα αδέρφια του.

Επίκεντρο της σύγκρουσης θα γίνει η οδός Μοχάμεντ Μαχμούντ που οδηγεί από την Ταχρίρ στο Υπουργείο Εσωτερικών. Οι δολοφονημένοι διαδηλωτές είναι τουλάχιστον 35 (η καταμέτρηση δεν είναι τελική) και δεκάδες αυτοί που έχασαν τα μάτια τους από μεταλλικές σφαίρες με περίβλημα από καουτσούκ (είναι λάθος να αποκαλούνται αυτές οι σφαίρες είτε «πλαστικές» είτε «από καουτσούκ»). Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν βίντεο που δείχνουν αστυνομικούς να στοχεύουν στα μάτια των διαδηλωτών (ένας από αυτούς μάλιστα δέχεται και τα συγχαρητήρια των συνάδελφων του για την «πετυχήμενη» βολή του), καθώς και να δέρνουν ανηλεώς πολίτες. Ο οδοντίατρος Άχμαντ Χαράρα μετατρέπεται σε σύμβολο της εξέγερσης. Στις 28 Γενάρη έχασε από σφαίρα το ένα μάτι του. Στις 19 Νοέμβρη έχασε και το δεύτερο με τον ίδιο τρόπο…

Παρά την κρατική κτηνωδία, ο κόσμος δεν λυγίζει και κρατάει την Ταχρίρ. Κάτω από τη λαϊκή κατακραυγή η κυβέρνηση Σαράφ παραιτείται.

Η Ταχρίρ απορρίπτει το νέο πρωθυπουργό

Οι στρατιωτικοί διορίζουν νέο πρωθυπουργό τον Καμέλ Αλ Γκαντζούρι, ο οποίος είχε διατελέσει πρωθυπουργός του Μουμπάρακ από το 1996 έως το 1999. Επιπλέον, σε τηλεοπτικό διάγγελμά του ο επικεφαλής του SCAF στρατηγός Μοχάμεντ Ταντάουι συγκεκριμενοποιεί για πρώτη φορά την ημερομηνία των προεδρικών εκλογών (στο τέλος του πρώτου εξάμηνου του ’12). Μέχρι την έκρηξη της Ταχρίρ, ο στρατός μιλούσε γενικά για εκλογές κάποια στιγμή μέσα στο ’12 ή το ’13.

Η πλατεία όμως όχι μόνο δεν κατευνάστηκε από το διορισμό του νέου πρωθυπουργού, αλλά εξοργίστηκε, αισθανόμενη ότι εμπαίζεται. Τα κινήματα της επαναστατικής νεολαίας και η Αριστερά κάλεσαν σε συνέχιση του σιτ-ιν στην Ταχρίρ, καθώς και στη «συγκέντρωση τους ενός εκατομμυρίου» την Παρασκευή 25 Νοέμβρη. Αυτή τη φορά τόσο η Αδελφότητα, όσο και η Γκαμάια Ισλαμίγια (βασική οργάνωση των Σαλαφιτών, που παλιότερα σχετιζόταν με την ισλαμική τρομοκρατία) δήλωσαν ότι δεν θα συμμετάσχουν. Η Αδελφότητα για να δικαιολογήσει της στάση της, πρόβαλε το φόβο διατάραξης των εκλογών της Δευτέρας, λόγω πιθανών νέων επεισοδίων. Προχώρησε μάλιστα ακόμα πιο πέρα, καλώντας συγκέντρωση την Παρασκευή στο τζαμί Αλ-Αζχάρ για την υπεράσπιση του… Αλ Άκσα στην Ιερουσαλήμ.

Στην πραγματικότητα, η Αδελφότητα ακολουθεί τη στρατηγική που έχει χαράξει εδώ και καιρό, να πατάει δηλαδή σε δύο βάρκες. Από τη μια μεριά συμμετέχει ως ένα βαθμό στο κίνημα, και από την άλλη, διαπραγματεύεται με τους στρατιωτικούς έναν πιθανό συμβιβασμό και εμφανίζεται στο συντηρητικό τμήμα της κοινωνίας ως υπεύθυνη δύναμη που εγγυάται την ασφάλεια και τη σταθερότητα της χώρας.

Η πλατεία ήταν γεμάτη!

Αναμφίβολα, οι ακτιβιστές κέρδισαν το στοίχημα της 25ης Νοεμβρίου. Παρά το μποϊκοτάζ των ισλαμιστών, εκατοντάδες χιλιάδες κατέκλυσαν την Ταχρίρ ζητώντας να δοθεί επιτέλους τέλος στη στρατιωτική διακυβέρνηση της Αιγύπτου. Η συμμετοχή ήταν ακόμα μεγαλύτερη από ό,τι στις 18 Νοεμβρίου.

Για τη συγκέντρωση της Παρασκευής, οι Γερμανοί σύντροφοι Πέντραμ Σαγιάρ και Μαρτιν Γκλάζναπ, που βρέθηκαν επί τούτου στο Κάιρο, τόνισαν, σε τηλεφωνική επικοινωνία μαζί μας, τρία πράγματα: Πρώτον, το γενικό κλίμα ήταν φεστιβαλικό, σε αντίθεση με τον «πόλεμο των προηγούμενων ημερών. Δεύτερον, αυτή τη φορά δεν επιτράπηκε στα πολιτικά κόμματα να έχουν ορατή παρουσία μέσα στην πλατεία. Αυτή η απόφαση του κινήματος, που μοιάζει με τις αντίστοιχες των κινημάτων των πλατειών στην Ευρώπη, αποτελεί αποτέλεσμα της αυξανόμενης δυσπιστίας των ακτιβιστών απέναντι στο πολιτικό παιχνίδι. Τρίτον, στην κινητοποίηση συμμετείχαν χιλιάδες διαδηλωτές που ανήκουν στο ισλαμιστικό ρεύμα, κάτι που σημαίνει ότι η γραμμή της Αδελφότητας «έσπασε».

Το απόγευμα της Παρασκευής εκπρόσωποι των επαναστατικών κινημάτων νεολαίας  δήλωσαν ενώπιον χιλιάδων διαδηλωτών, μπροστά στο πρωθυπουργικό μέγαρο της οδού Κασρ Ελ Άινι, ότι μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας πρέπει να αντικαταστήσει τους στρατιωτικούς και να διαχειριστεί τη διαδικασία μετάβασης στη δημοκρατία. Ανακοίνωσαν επίσης τα ονόματα πέντε προσωπικοτήτων κύρους που θέλουν να απαρτίσουν αυτήν την κυβέρνηση. Πρόκειται για: το νομπελίστα υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι, τον Χαμντίν Σαμπάχι, ηγέτη του νασερικού κόμματος Καράμα, τον Αμπντέλ Μονεϊμ Αμπουλ Φουτούχ, πρώην μέλος του ΠΓ της Αδελφότητας κι επικρατέστερο ισλαμιστή υποψήφιο, τον οικονομικό δημοσιογράφο της ημερήσια εφημερίδας Ahram Αχμέντ Ελ Ναγκάρ (το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της Ahram ανήκει στην αιγυπτιακή κυβέρνηση) και τον δικαστή Ασράφ Μπαρούντι. Οι ακτιβιστές κάλεσαν επίσης σε συνέχιση των κινητοποιήσεων στην Ταχρίρ.

Μπροστά στις εκλογές

Ο δημοσιογράφος της Al Masry Al Youm Μουσταφά Μοχί μιλώντας στην Εποχή, υπογράμμισε ότι το μεγάλο πολιτικό κέρδος από τις νέες κινητοποιήσεις της Ταχρίρ είναι ότι για πρώτη φορά η αμφισβήτηση του στρατού υιοθετείται από πλατιές λαϊκές μάζες, και όχι μόνο από κάποιες κινηματικές πρωτοπορίες. «Αν το κίνημα καταφέρει να ρίξει και τη νέα δοτή κυβέρνηση θα έχει γίνει ένα αποφασιστικό βήμα προς το τέλος της στρατιωτικής διακυβέρνησης». Σε ό,τι αφορά την επίπτωση των γεγονότων στις βουλευτικές εκλογές, ο Μοχί πιστεύει ότι η Αδελφότητα θα καταβάλει ένα ορισμένο πολιτικό κόστος για την άρνηση συμμετοχής στη συγκέντρωση της Παρασκευής, αλλά η επικράτηση της πρέπει να θεωρείται δεδομένη.

Στις εκλογές της Δευτέρας (που θα διεξαχθούν σε τρεις φάσεις και θα λήξουν το Γενάρη) η Σοσιαλιστική Λαϊκή Συμμαχία και το Σοσιαλιστικό Κόμμα συμμετέχουν στο συνασπισμό «Η επανάσταση συνεχίζεται». Μαζί τους κατεβαίνουν το Αιγυπτιακό Ρεύμα (είναι η νεολαία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που διασπάστηκε από την οργάνωση λόγω της συμβιβαστικής στάσης της ηγεσίας της), καθώς και κόμματα που προέκυψαν από κινήματα ακτιβιστών της Ταχρίρ. Με τη συμμετοχή της στις εκλογές, η Αριστερά επιδιώκει να καταγραφεί ως υπαρκτή πολιτική δύναμη, αν κι έχει λίγες πιθανότητες να εκλέξει βουλευτές.

Πάντως, γενικά μιλώντας, οι ακτιβιστές της Ταχρίρ είναι διχασμένοι για το αν πρέπει να ψηφίσουν. Από τη μια μεριά, οι εκλογές ήταν βασικό αίτημα της επανάστασης. Από την άλλη όμως, αυτές οι εκλογές δεν γίνονται επί ίσοις όροις.

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα