Από το Red Notebook

Ο Βολιβιανός Πάμπλο Σολόν ήταν ένας από τους βασικούς ομιλητές στο συνέδριο «Δημοκρατία, Σοσιαλισμός και οράματα για τον 21ο αιώνα» που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας από τις 7 έως τις 10 Μάρτη. Ο Σολόν υπήρξε εκ των ιδρυτικών μελών του Κινήματος για τον Σοσιαλισμό (MAS) του Έβο Μοράλες. Από το 2009 έως το 2012 ήταν ο πρεσβευτής της Βολιβίας στον ΟΗΕ. Σήμερα είναι ο εκτελεστικός διευθυντής της διεθνούς ΜΚΟ Focus on the Global South (Εστίαση στον Παγκόσμιο Νότο).
Στην τοποθέτησή σας στο συνέδριο τονίσατε ότι η τρέχουσα κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι συνολικά συστημική και γι΄ αυτό απαιτεί συστημικές εναλλακτικές λύσεις. Θα μπορούσατε να αναπτύξετε την άποψή σας;

Προφανώς εκτυλίσσεται μια οικονομική κρίση, μια οικολογική κρίση και μια διατροφική κρίση. Όλες αυτές οι κρίσεις συνιστούν την κρίση του συστήματος. Κι όταν λέω σύστημα, εννοώ το σύστημα-Γη. Είναι πολύ εύκολο να το καταλάβουμε εάν εξετάσουμε το κλίμα. Το επίπεδο του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, τα τελευταία οχτακόσιες χιλιάδες χρόνια, ουδέποτε ξεπέρασε το όριο των 300 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο). Τα τελευταία 150 χρόνια, εξαιτίας του καπιταλιστικού συστήματος, έχει φτάσει τα 400 ppm. Κάτι που έχει επίπτωση στην αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 0,86 °C. Κι αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα. Ο κύκλος του νερού αλλάζει, οι πάγοι λιώνουν. Όλες οι κρίσεις συνδέονται μεταξύ τους. Η διατροφική κρίση συνδέεται με την κλιματική κρίση. Η κλιματική κρίση δεν είναι απλώς μια περιβαλλοντική κρίση, αλλά συνδέεται ευθέως με την οικονομική κρίση. Θα πρέπει, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε συνολικά το ζήτημα. Δεν μπορούμε να επιλύσουμε τη διατροφική κρίση ανεξάρτητα από την οικονομική κρίση. Όλες οι κρίσεις προκλήθηκαν από το καπιταλιστικό σύστημα. Τώρα όμως ξεπερνάνε τα όριά του, ο καπιταλισμός δεν μπορεί να ελέγξει όσα έχει κάνει στο σύστημα-Γη. Χρειαζόμαστε λοιπόν συνολικές συστημικές εναλλακτικές λύσεις. Δεν μπορούμε να βρούμε διέξοδο απλά με μια οικονομική πρόταση.

Είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουμε την τεράστια φτώχεια που μαστίζει τον πλανήτη προστατεύοντας ταυτόχρονα το περιβάλλον;

Συνολικά, οι πλουτοπαραγωγικές πηγές του πλανήτη μπορούν να καλύψουν τις θεμελιώδεις ανάγκες όλων μας. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει φτώχεια. Η φτώχεια δεν οφείλεται στην έλλειψη παραγωγής, αλλά στο ότι αυτή είναι συγκεντρωμένη σε ένα πολύ μικρό μέρος του πληθυσμού, η σπατάλη του οποίου είναι τεράστια. Μια τέτοια συγκέντρωση δεν είναι μόνο μη βιώσιμη, αλλά και απαράδεκτη, αφού, την ίδια στιγμή, πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι πεινάνε. Το πρόβλημα δεν έγκειται λοιπόν στην έλλειψη πλουτοπαραγωγικών πηγών, αλλά στον τρόπο με τον οποίο διανέμονται. Η διανομή είναι πολύ άνιση, τόσο στο επίπεδο των τάξεων όσο και στο επίπεδο των χωρών. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να αντιληφθούμε την αναδιανομή τόσο με παγκόσμιους όσο και με εθνικούς όρους. Σε κάποιες χώρες θα πρέπει να υπάρξει ανάπτυξη σε ορισμένους τομείς για να καταστεί δυνατή η κάλυψη των βασικών αναγκών του πληθυσμού.

Για παράδειγμα, σήμερα στην Ινδία δεν παράγεται αρκετή ενέργεια για να καλύψει τις βασικές ανάγκες όλου του πληθυσμού της. Την ίδια στιγμή στην Ινδία, αλλά και σε άλλες χώρες, ένα 10-15% καταναλώνει περισσότερο από το 50% της ενέργειας που παράγεται στη χώρα. Στο πλαίσιο της αναδιανομής, θα πρέπει να μειώσουμε το επίπεδο κατανάλωσης αυτού του τμήματος του πληθυσμού που σήμερα υπερκαταναλώνει, για να μπορέσουμε να καλύψουμε τις βασικές ανάγκες όλων αυτών που καταναλώνουν λιγότερο από όσο αντιστοιχεί στην κάλυψη των βασικών αναγκών τους. Πιστεύω ότι είναι εφικτό να τα καταφέρουμε, όχι όμως στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος. Στον καπιταλισμό δεν υπάρχει ορθολογισμός, δεν μπορείς να πεις «ας βρούμε το μέσο σημείο μεταξύ των αναγκών των ανθρώπων και των αναγκών της Γης».

Η λογική του καπιταλισμού είναι να βγάζεις κέρδη, κι άλλα κέρδη, και ακόμα περισσότερα κέρδη. Το σημείο-κλειδί στο καπιταλιστικό σύστημα είναι να βγάλεις το μάξιμουμ όφελος από το κεφάλαιό σου, χωρίς να έχει σημασία το πώς αυτό θα επιτευχθεί. Δεν έχει σημασία αν θα δώσεις χαμηλότερους μισθούς, αν θα απολύσεις εκατό χιλιάδες εργαζόμενους, αν θα καταστρέψεις ένα βουνό ή ένα ολόκληρο δάσος. Το μόνο που έχει σημασία είναι να βγάλεις κέρδος. Αποδεχόμενοι την κυρίαρχη λογική του καπιταλιστικού συστήματος δεν μπορούμε να επιλύσουμε την συστημική κρίση, γιατί είναι ακριβώς ο καπιταλισμός που την προκάλεσε.

Αναφέρεστε πολύ στην έννοια της Μητέρας-Γης, που είναι διαφορετική από τη Μητέρα-Φύση. Θα μπορούσατε να μας μιλήσετε παραπάνω γι΄ αυτήν την έννοια;

Οι ιθαγενείς της Λατινικής Αμερικής όταν χρησιμοποιούν την έννοια Μητέρα-Γη (Πάτσα Μάμα) δεν αναφέρονται μόνο στη φύση. Αναφέρονται στην κοινότητα της Γης που περιλαμβάνει τη φύση, όπως επίσης και τους ανθρώπους. Η αντίληψη των ιθαγενών είναι ότι πρέπει να ζούμε όλοι μαζί σε αρμονία, άνθρωποι και φύση. Η φύση δεν είναι μόνο τα φυτά και τα ζώα, αλλά και τα βράχια, τα ποτάμια, η ατμόσφαιρα. Η ιθαγενική σκέψη αποδεικνύεται πλέον πολύ επιστημονική, γιατί η πλειονότητα των επιστημόνων πιστεύουν ότι ζούμε στο ζωντανό σύστημα-Γη. Το σύστημα-Γη βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και αλλαγή. Διέπεται από νόμους και αποτελείται από αλληλοσυνδεόμενους ζωτικούς κύκλους. Αν σπάσεις έναν από αυτούς τους κύκλους, τότε θα σπάσει κι ο επόμενος, και τότε θα αλλάξει συνολικά το σύστημα-Γη. Η υπερβολική συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχει άμεσες επιπτώσεις στον κύκλο του νερού, αφού θα λιώσουν οι πάγοι κοκ. Όλα συνδέονται σε μια εύθραυστη ισορροπία.

Μπορεί να υπάρξουν ορισμένες διαφοροποιήσεις, αλλά αν το τραβήξεις πολύ μακριά, τότε θα επηρεαστεί η ζωή όπως την ξέρουμε. Ο πλανήτης Γη θα συνεχίσει να υπάρχει για εκατομμύρια και εκατομμύρια χρόνια. Όμως, η ζωή όπως την ξέρουμε (και δεν εννοώ μόνο την ανθρώπινη ζωή), θα αλλάξει. Η έννοια της Μητέρας-Γης σημαίνει λοιπόν ότι εμείς οι άνθρωποι είμαστε οι γιοί και οι κόρες της Γης, κι επειδή έχουμε συνείδηση πρέπει να νοιαζόμαστε για το σύνολο του πλανήτη. Πρόκειται για μια πρόταση που δεν αναζητά μόνο την εναλλακτική λύση για μια νέα ανθρώπινη κοινωνία. Είναι η εναλλακτική λύση για μια νέα οικολογική κοινωνία, όπου άνθρωποι και φύση θα βρίσκονται σε διαρκή διάλογο κι αλληλεπίδραση. Οι ιθαγενείς πιστεύουν ότι η φύση μάς μιλάει, αλλά δεν την ακούμε. Πρέπει να μάθουμε να την ακούμε για να αναζητήσουμε την ισορροπία μαζί της. Και δεν θα μπορέσουμε να πετύχουμε αυτήν την ισορροπία με τη φύση, αν δεν έχουμε ισορροπία μεταξύ των ανθρώπων, αν το 1% του πληθυσμού συνεχίζει να παίρνει τα πάντα από το υπόλοιπο 99% και τη φύση.

 

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Από το left.gr

Συναντήσαμε τον Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) στο περιθώριο του συνεδρίου «Σοσιαλισμός, Δημοκρατία και οράματα για τον 21ο αιώνα» που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας από τις 7 έως τις 10 Μάρτη.

Ο Πρακάς Καράτ ήταν ένας από τους ιδρυτές της Φοιτητικής Ομοσπονδίας της Ινδίας στη δεκαετία του ’70. Το 2005 στο 18ο συνέδριο του κόμματος εξελέγη Γενικός Γραμματέας
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαρξιστικό) είναι το μεγαλύτερο αριστερό κόμμα της Ινδίας, με πάνω από ένα εκατομμύριο μέλη και 16 βουλευτές. Προήλθε από διάσπαση του φιλοσοβιετικού ΚΚΙ το 1964. Το 1966 καταδικάστηκε από την Κίνα κι έκτοτε ακολούθησε αυτόνομη πορεία

Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να μού πείτε ποιοι είναι οι στόχοι του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) για τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές που θα ολοκληρωθούν στα μέσα Μάη;

-Στην Ινδία έχουμε δύο βασικές συμμαχίες κομμάτων. Η μία είναι γύρω από το Κόμμα του Κογκρέσου, κι έχει την κυβέρνηση αυτή τη στιγμή. Η άλλη σχηματίζεται γύρω από το δεξιό BJP (Μπαρατίγια Τζανάτα) και βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Πέραν αυτών, υπάρχουν τα αριστερά κόμματα, καθώς και τα τοπικά κόμματα. Εμείς μαχόμαστε ενάντια και στις δύο μεγάλες συμμαχίες γιατί και οι δύο εκπροσωπούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Ο βασικός στόχος μας είναι η ενίσχυση της κοινοβουλευτικής παρουσίας της Αριστεράς.

-Οι σύντροφοι σας λένε ότι το κόμμα αντιμετωπίζει σκληρές διώξεις εν όψει των εκλογών, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Δυτική Βεγγάλη. Τι ακριβώς συμβαίνει;

-Έχουμε κοινοβουλευτική δημοκρατία από το 1952, όταν ψηφίστηκε μετά την Ανεξαρτησία το νέο Σύνταγμα. Η Αριστερά απέκτησε ισχυρές ρίζες σε ορισμένες πολιτείες, όπως η Δυτική Βεγγάλη των 90 εκατομμυρίων κατοίκων. Εκεί η Αριστερά κατάφερε να κερδίζει τις εκλογές για 34 χρόνια και να σχηματίζει την τοπική κυβέρνηση Η μεγαλύτερη επιτυχία αυτών των τοπικών κυβερνήσεων της Αριστεράς ήταν η αγροτική μεταρρύθμιση χάρη στην οποία απέκτησαν γη οι ακτήμονες. Μιας και ο στόχος μας είναι η ενότητα τη Αριστεράς, δέκα αριστερά κόμματα (μεγάλα και μικρά) συμμαχήσαμε στο Αριστερό Μέτωπο, κάτω από την ομπρέλα του οποίου κατεβαίνουμε στις εκλογές.
Δυστυχώς , το 2011 χάσαμε τις τοπικές εκλογές για πρώτη φορά από το 1977. Παρά τις επιτυχίες των αριστερών κυβερνήσεων, εργαστήκαμε κάτω από ένα συγκεντρωτικό θεσμικό πλαίσιο , στο οποίο οι τοπικές κυβερνήσεις είναι αδύναμες και το κεντρικό κράτος ελέγχει απόλυτα τις χρηματοδοτήσεις. Παλέψαμε ασταμάτητα ενάντια στην κεντρική κυβέρνηση, χωρίς όμως να καταφέρουμε πολλά. Η έλλειψη οικονομικών πόρων σε συνδυασμό με τη φθορά από τη μακροχρόνια διακυβέρνηση έκαναν τον κόσμο να θελήσει την αλλαγή.
Μετά την εκλογική μας ήττα, το Αριστερό Μέτωπο υφίσταται άγρια καταστολή. Από το Μάιο του 2011 εκατόν σαράντα εφτά σύντροφοί μας (συνδικαλιστές, αγροτοσυνδικαλιστές, μέλη κοινωνικών ενώσεων) έχουν δολοφονηθεί από παρακρατικές αντικομμουνιστικές συμμορίες. Κάτω από την επιρροή του κυβερνώντος κόμματος του Κογκρέσου, η αστυνομία αδρανεί και δεν εφαρμόζει πλήρως το νόμο. Ωστόσο, παρά την καταστολή, έχουμε την πεποίθηση ότι θα ξανακερδίσουμε το χαμένο έδαφος.

-Κάνατε λόγο για την ανάγκη ενότητας της Αριστεράς. Ωστόσο η ινδική Αριστερά παραμένει κατακερματισμένη. Έχουμε το ΚΚΙ (Μ), το ΚΚΙ, τα πολλά ΚΚ των ναξαλιτών (ΣτΜ: Το μαρξιστικό-λενινιστικό ρεύμα έχει πάρει αυτό το όνομα του χωριού Ναξαλμπαρί της Δυτικής Βεγγάλης όπου το 1967 ξεκίνησε ένοπλη εξέγερση ). Υπάρχει η πιθανότητα οικοδόμησης ενός ενιαίου μετώπου της Αριστεράς σε εθνικό επίπεδο;

-Σε εθνικό επίπεδο έχουμε καταφέρει να οικοδομήσουμε την ενότητα μεταξύ τεσσάρων κομμάτων, τα οποία είναι τα ΚΚΙ (Μ), ΚΚΙ, Επαναστατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, και το Προοδευτικό Μέτωπο (All India Forward Block). Με τους ναξαλίτες και τις άλλες αριστερές οργανώσεις συνεργαζόμαστε σε τοπικό επίπεδο και στο μαζικό κίνημα. Εξαίρεση αποτελεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαοϊκό) που διεξάγει ακόμα ένοπλο αγώνα σε μερικές περιοχές. Με αυτό το κόμμα δεν έχουμε σχέσεις γιατί μας αντιμετωπίζει (όπως και άλλα αριστερά κόμματα) ως ταξικούς εχθρούς, φτάνοντας στο σημείο ακόμα και να δολοφονήσει μέλη μας.

-Επομένως, τουλάχιστον τα τέσσερα κόμματα θα έχετε ενοποιημένες λίστες στις εκλογές;

-Η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση δεν είναι αναλογική. Το σύστημα είναι πλειοψηφικό, οπότε αλληλοϋποστηριζόμαστε όπου είναι αυτό δυνατό.

-Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η εικόνα της Ινδίας στα δυτικά ΜΜΕ. Δεν είναι πλέον η φτωχή τριτοκοσμική χώρα, αλλά μια ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη που χρησιμοποιώντας τις ευκαιρίες της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης ,κατάφερε ένα οικονομικό μπουμ, με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 8%. Πώς κρίνετε εσείς το ινδικό οικονομικό μοντέλο; Οι μεγάλοι ρυθμοί ανάπτυξης οδήγησαν σε περιορισμό της φτώχειας;

-Είναι αλήθεια ότι η Ινδία πέτυχε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αλλά η ανάπτυξη ωφέλησε μόνο τους καπιταλιστές και τους πιο εύπορους. Γι’ αυτό η ινδική κοινωνία είναι πιο άνιση απ’ ό,τι υπήρξε στο παρελθόν. Σήμερα έχουμε 122 δισεκατομμυριούχους (σε δολάρια), ενώ πριν δέκα χρόνια είχαμε μόλις 13. Στην Ινδία τους 1,2 δισεκατομμυρίου, μόνο το 10% του πληθυσμού επωφελήθηκε από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Προφανώς πρόκειται για μεγάλο αριθμό, αφού το 10% είναι 120.000.000 άνθρωποι. Τι γίνεται όμως με το υπόλοιπο 90%; Γι ‘αυτό εμείς λέμε ότι το ιδικό οικονομικό μοντέλο δεν είναι βιώσιμο. Ήδη τα τελευταία χρόνια ο ρυθμός ανάπτυξης έχεις πέσει από το 8% στο 4,5%, η βιομηχανική παραγωγή επιβραδύνεται, η αγροτική μένει στάσιμη, και οι συνθήκες ζωής των πιο φτωχών χειροτερεύουν. Η ανάπτυξη διατηρείται χάρη στην κατανάλωση των πιο πλούσιων και το ξένο χρηματιστικό κεφάλαιο που δρα στη χώρα. Δημιουργούνται έτσι φούσκες, που έχουν όμως ήδη αρχίσει να σπάνε. Η Ινδία δεν πρόκειται να επιστρέψει στους παλιούς ρυθμούς ανάπτυξης. Γι’ αυτό η κυβέρνησης παίρνει μέτρα λιτότητας, περικόπτοντας τις κοινωνικές δαπάνες. Δηλαδή και στην Ινδία επαναλαμβάνεται το σενάριο μιας κρίσης που προκαλείται από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τη χρηματιστοποίηση. Θα στραγγίξουν τον λαό για να διατηρήσουν τα κέρδη τους, πράγμα που θα γεννήσει νέες αντιφάσεις και κοινωνικούς αγώνες.

-Μέσα σε αυτή τη συγκυρία, πώς διαμορφώνεται η πολιτική ατζέντα του ΚΚΙ (Μ);

-Κατ’ αρχάς, προσπαθούμε να αναχαιτίσουμε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Χάρη στους αγώνες των συνδικάτων και της Αριστεράς η Ινδία δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί πλήρως στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Το δημόσιο είναι κυρίαρχο στον τραπεζικό τομέα. Γι’ αυτό άλλωστε γλιτώσαμε τα χειρότερα της κρίσης τους 2008. Ομοίως, η κοινωνική ασφάλιση έχει ανοίξει μόνο εν μέρει στους ιδιώτες. Έχουμε επίσης καταφέρει να διατηρηθούν ακόμα ορισμένες ρυθμίσεις στις ροές κεφαλαίων. Αν και γίνονται ιδιωτικοποιήσεις, οι σιδηρόδρομοι και η βιομηχανία χάλυβα παραμένουν στα χέρια του δημοσίου. Επιχειρούμε λοιπόν να διατηρήσουμε όσα έχουμε κατακτήσει, να ανατρέψουμε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές εκεί που έχουν προχωρήσει (όπως στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας και της υγείας), να διατηρήσουμε τις δημόσιες υπηρεσίες έξω από την αγορά, και , κυρίως, να προβάλουμε ένα εναλλακτικό οικονομικό μοντέλο.
Πέρα όμως από την αντίσταση στο νεοφιλελευθερισμό, το άλλο μεγάλο μας πεδίο είναι η κοινωνική καταπίεση. Όπως γνωρίζετε , η Ινδία έχει ένα περίπλοκο κοινωνικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου γίνονται διακρίσεις με βάση την κάστα, το φύλο ή το αν ένας πληθυσμός ανήκει στις ιθαγενικές φυλές. Αγωνιζόμαστε λοιπόν κόντρα στην καταπίεση και τις διακρίσεις, για να εμπεδωθεί η κοινωνική ισότητα.

-Και με τα πυρηνικά; Η Ινδία διαθέτει πια πυρηνικά όπλα. Ξέρω ότι έχετε ασχοληθεί πολύ με αυτό το θέμα. Ποια είναι αυτή τη στιγμή η θέση του κόμματός σας;

-Αντιτεθήκαμε στην απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Ινδία. Η χώρα έκανε από παλιά χρήση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά η απόκτηση πυρηνικών όπλων ήταν επιλογή του δεξιού BJP το 1998. Σήμερα καλούμε στο από κοινού με το Πακιστάν πάγωμα των πυρηνικών εξοπλισμών, και σε δεύτερο στάδιο την καταστροφή όσων τέτοιων όπλων ήδη υπάρχουν. Η υπόθεση όμως των πυρηνικών συνδέεται και με την αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της χώρας και την προσέγγιση με τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Ινδία ως αντίβαρο στην Κίνα. Έτσι της επέτρεψαν να αποκτήσει πυρηνικά στο βαθμό που θα οικοδομούσε συμμαχία μαζί τους. Εμείς παραμένουμε λοιπόν σφοδρά αντίθετοι στην κατοχή πυρηνικών όπλων από την Ινδία.

-Κλείνοντας, θα ήθελα να συζητήσουμε την μακροχρόνια αντιπαράθεση της Ινδίας με το Πακιστάν, καθώς και το καυτό θέμα του Κασμίρ.

-Παρά τα προβλήματα που έχουμε με το Πακιστάν, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων Πακιστανών ισλαμιστών που διαπράττουν τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ινδία, υποστηρίζουμε τον διάλογο μεταξύ των δύο χωρών για τη βελτίωση των σχέσεων τους. Στο ίδιο το Πακιστάν οι δημοκρατικές δυνάμεις μια πολύ δύσκολοι μάχη εναντίον των ακραίων ισλαμιστών και των αντιδραστικών δυνάμεων. Είναι πολύ σημαντικό να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις των δύο χωρών. Όλα τα ανοιχτά ζητήματα, όπως το Κασμίρ, πρέπει να συζητηθούν. Στο εσωτερικό της Ινδίας, υποστηρίζουμε ότι το Κασμίρ έχει ένα ειδικό στάτους και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται όπως τα άλλα κρατίδια. Πρέπει να του δοθεί η μάξιμουμ αυτονομία. Ο διάλογος με το Πακιστάν μπορεί να οδηγήσει σε αμοιβαία αποδεκτή πολιτική λύση για το Κασμίρ. Είμαστε αντίθετοι στον σωβινισμό που χρησιμοποιείται από τη Δεξιά για να στρέφει τους ινδουιστές ενάντια στη μουσουλμανική μειονότητα,
Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

 

 

Περισσότερα

Από το Red Notebook της 4/1/2014

Φίλη στο facebook μας θύμισε σήμερα τι έλεγε ο μεγάλος Μπαχτίν για το καρναβάλι: «Ο «γκροτέσκος ρεαλισμός» του καρναβαλιού ανατρέπει τη συμβατική αισθητική προκειμένου να εντοπίσει μια νέα, λαϊκή, ορμητική επαναστατική ομορφιά, αυτή που τολμάει να αποκαλύψει τον γκροτέσκο χαρακτήρα του ισχυρού και την κρυμμένη ομορφιά του «βάρβαρου».

Στο καρναβάλι όλες οι ιεραρχικές διακρίσεις, όλα τα όρια, όλοι οι κανόνες και οι απαγορεύσεις αναστέλλονται προσωρινά, καθώς δημιουργείται ένα ποιοτικά διαφορετικό είδος επικοινωνίας, που στηρίζεται στην «ελευθερία και οικεία επαφή». Μέσα στο πλαίσιο της κοσμικής ευθυμίας του καρναβαλιού, το γέλιο έχει ένα βαθύ φιλοσοφικό νόημα: αποτελεί μια ιδιαίτερη θεώρηση της ύπαρξης, που διαθέτει την ίδια βαθύτητα με τη σοβαρότητα και τα δάκρυα».

Το γέλιο έχει λοιπόν ένα βαθύ φιλοσοφικό νόημα. Κι ο νους πηγαίνει κατευθείαν σε εκείνον τον φανατικό καλόγερο στο Όνομα του Ρόδου, που παραδίδει στην πυρά τον χαμένο τόμο της Κωμωδίας από την Ποιητική του Αριστοτέλη, θεωρώντας το γέλιο υπονομευτικό για τη θρησκεία. Και είχε δίκιο! Γιατί το γέλιο ως έκφραση της χαράς και της επιθυμίας για τη ζωή, αυτής της μιας και μοναδικής που υπάρχει και μας έχει δοθεί, αποτελεί ανειρήνευτο εχθρό κάθε εξουσίας που επιχειρεί να πνίξει την επιθυμία και να ενταφιάσει τη ζωή. Κάθε εξουσίας που είναι η ίδια νεκρή εργασία, νεκρή ηδονή, νεκρή σκέψη. Γι’ αυτό άλλωστε και η τελετουργία της είναι πάντοτε άκρως σοβαρή και αγέλαστη: «εδώ κυβερνάμε, δεν κάνουμε αστεία».

Το καρναβάλι (εδώ ο Μπαχτίν ρηματοποιεί μια κοινά βιωμένη εμπειρία) είναι ο τόπος  της κατάλυσης των ιεραρχιών και των απαγορεύσεων. Σε παλιότερους χρόνους, όταν το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης δεν ήταν κατοχυρωμένο, το καρναβάλι αποτελούσε ίσως τη μόνη στιγμή που η εξουσία μπορούσε να χλευαστεί ατιμώρητα, μέσα στην εξισωτική έκρηξη χαράς των μασκοφόρων. Αλλά και σήμερα, ποιος θα μπορούσε να διανοηθεί καρναβάλι χωρίς σάτιρα των (πολιτικών, οικονομικών και θρησκευτικών) εξουσιών, και μάλιστα στην πιο επιθετική και βλάσφημη μορφή της;

Έχει κανένα πολιτικό νόημα να τα επαναλαμβάνουμε όλα αυτά; Κανονικά εν έτει 2014 δεν θα έπρεπε να έχει. Μια θετικιστική αντίληψη της Ιστορίας πιθανότατα θα οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι η όποια υπεράσπιση του καρναβαλιού θα έπρεπε να αποτελεί μέρος ενός μακρινού παρελθόντος. Κάθε άλλο όμως. Η μνημονιακή επιδρομή συνδυάζεται μια χαρά με την αναβίωση κάθε είδους σκοταδιστικών δοξασιών, με προεξάρχοντα τον ναζισμό. Επομένως, είναι φυσιολογικό οι ιεράρχες να επιτίθενται στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλη Διαμαντόπουλο επειδή συμμετείχε στο καρναβάλι της Καστοριάς, υποδυόμενος τον παπά. Οι καλοί χριστιανοί καλούν μάλιστα τον ΣΥΡΙΖΑ να αποπέμψει τον βουλευτή του.

Θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ότι οι ιεράρχες δεν έχουν ζητήσει την αποπομπή κανενός πολιτικού που λεηλάτησε τον δημόσιο κορβανά ή οργάνωσε την αφαίμαξη των εισοδημάτων των φτωχών. Όπως επίσης ότι μένουν προκλητικά σιωπηλοί και για άλλα ζωτικά θέματα για το ποίμνιό τους. Η αιθαλομίχλη αποτελεί το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Ακόμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα ότι η σάτιρα του Διαμαντόπουλου στρεφόταν εναντίον της μνημονιακής εξουσίας και όχι των χριστιανών.

Ωστόσο, κανένα από τα προαναφερθέντα επιχειρήματα δεν θα ήταν σκόπιμο να χρησιμοποιηθεί. Γιατί τα διακυβεύματα στη συζήτηση που έχει ανοίξει, δεν είναι η υποκρισία των ιεραρχών ή η υποτιθέμενη ασέβεια του Διαμαντόπουλου. Η επίθεση της εκκλησίας στρέφεται εναντίον της ελευθερίας της σάτιρας, καθώς και αυτού καθαυτού του καρναβαλιού. Αυτό που στην πραγματικότητα λένε οι ιεράρχες είναι ότι ένας βουλευτής δεν μπορεί να συμμετέχει στο καρναβάλι που δεν είναι «σοβαρή υπόθεση» (εν αντιθέσει με το Μνημόνιο και τις μίζες) και ότι η σάτιρα θα πρέπει να μην αγγίζει την εκκλησία –ανάλογα έλεγαν και οι ιερείς στον Αριστοφάνη.

Κατά συνέπεια, η απάντηση θα πρέπει να είναι ότι ο καθένας έχει δικαίωμα να συμμετάσχει στο καρναβάλι (όπως δηλαδή συμβαίνει εδώ κι αιώνες), καθώς και ότι μετά το 1789 η ανθρωπότητα έχει κερδίσει το δικαίωμα στην πλήρη ελευθερία έκφρασης, που συμπεριλαμβάνει τη σάτιρα. Μπορεί να ενοχλούνται οι ιεράρχες, αλλά έχουμε απόλυτο δικαίωμα να εξηγούμε τη Ζωή με βάση τη Θεωρία της Εξέλιξης και όχι το Βιβλίο της Γενέσεως, όπως ακριβώς έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε σάτιρα με τα «ιερά μυστήρια» -ακόμα και να μην τα θεωρούμε ιερά ή μυστήρια. Και θα πρέπει να καταλάβουν ότι δεν πρόκειται να ανεχτούμε την συνέχιση της τελετουργικής καύσης του Διαμαντόπουλου στην πυρά των πάνελ –εδώ η Ιερή Εξέταση επαναλαμβάνεται ως φάρσα.

Αυτονόητα πράγματα θα μού πείτε. Αλλά με κάτι «συντονιστές» πήγαμε να τα ξεχάσουμε.

(Ο πίνακας: «The screaming Pope», του Φράνσις Μπέηκον, σπουδή πάνω στο πορτραίτο του πάπα Ιννοκέντιου Χ, του Βελάσκεθ)

Περισσότερα

Από το Δελτίο Θυέλλης που κυκλοφορεί

Όσο περνάει ο καιρός, ο εμφύλιος στη Συρία γίνεται πιο αιματηρός, με τους νεκρούς να ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες –πιθανόν να ξεπερνούν τις 100.000. Στο πεδίο της μάχης η κατάσταση είναι μάλλον στάσιμη, αφού η επέμβαση της Χεσμπολά στο πλευρό του Άσαντ, ανέκοψε την προώθηση της ένοπλης αντιπολίτευσης. Όμως, πλέον και η αντεπίθεση του καθεστώτος έχει ανακοπεί από τους αντάρτες. Μια ενδεχόμενη δυτική επιδρομή θα πρέπει προς το παρόν να αποκλειστεί, αφού ο Άσαντ έχει αποδεχτεί τη διαδικασία καταστροφής των χημικών όπλων που διαθέτει. Το σκηνικό γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο λόγω των συγκρούσεων ακραίων ισλαμιστών, συνδεόμενων με την Αλ Κάιντα, με τους Κούρδους καθώς και με δυνάμεις του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA). Με δεδομένα λοιπόν ότι στο πεδίο τη μάχης δεν βγαίνει προ το παρόν νικητής και ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες της Γενεύης δεν έχουν καν αρχίσει, η σφαγή στη Συρία θα συνεχιστεί αμείωτη.
Η πολιτική κατάσταση της Συρίας είναι λίγο-πολύ γνωστή. Γνωστό επίσης και το μέγεθος της σφαγής, που εξελίσσεται σε μια από τις πιο μεγάλες σφαγές στην Ιστορία της Μέσης Ανατολής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον Πόλεμο των 6 Ημερών είχαν σκοτωθεί όχι παραπάνω από 15.000 άτομα και στον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973 όχι παραπάνω από 20.000. Γύρω στις 20.000 υπολογίζονται και οι νεκροί από την ισραηλινή επέμβαση στο Λίβανο το 1982. Και σε άλλη κλίμακα βέβαια η αμερικάνικη εισβολή στο Ιράκ το 2003 με τους νεκρούς να υπολογίζονται μεταξύ 600.000 κι 1.000.000.
Το θέμα είναι λοιπόν είναι γιατί εμείς, οι άνθρωποι της Αριστεράς, του αναρχικού χώρου, του αντιπολεμικού κινήματος εν γένει, δεν θυμώνουμε (πλην ορισμένων εξαιρέσεων) με όσα συμβαίνουν στη Συρία; Και δεν εννοώ τον κατά μόνας θυμό μπροστά στις οθόνες του υπολογιστή ή της τηλεόρασης. Αναφέρομαι στο συλλογικό θυμό, έτσι όπως αυτός εκφράζεται στις διαδηλώσεις, στο δημόσιο λόγο, αλλά και στις συζητήσεις των αγωνιστών/τριών. Αυτός ο συλλογικός θυμός για τη Συρία είναι που λείπει. Και θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί συμβαίνει αυτό, από τη στιγμή που οι αντιπολεμικές μας ευαισθησίας και η ανθρωπιά μας δεν είναι μόνο διακηρυγμένες, αλλά πολλές φορές ακόμα και με κόστος εκφρασμένες.
Μια πρώτη εξήγηση είναι ότι στον πόλεμο της Συρίας δεν εμπλέκονται άμεσα οι δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Επιπλέον, ο βασικός υπαίτιος της αιματοχυσίας είναι ο «αντιιμπεριαλιστής» Άσαντ, ο οποίος έχει ξεπεράσει σε βαρβαρότητα ακόμα και τον πατέρα του. Ο Σύρος δικτάτορας λόγω της αλαζονικής αδιαλλαξίας τού έχει καταταχτεί στο αντιαμερικανικό μπλοκ της Μέσης Ανατολής και έχει βοηθήσει τις δύο τελευταίες δεκαετίες παλαιστινιακές αντιστασιακές οργανώσεις –μην ξεχνάμε όμως ότι στη δεκαετία του ’70 ο πατήρ Άσαντ κατέσφαξε τους Παλαιστίνιους στον Λίβανο. Από τη στιγμή λοιπόν που ο Άσαντ θεωρείται «αντιαμερικάνος» μια ορισμένη Αριστερά μπορεί και να φανεί διατεθειμένη να «κάνει τα στραβά μάτια» στα εγκλήματά του και να θέσει σε δεύτερη μοίρα τη συριακή σφαγή. Είναι η ίδια Αριστερά που αρνείται να απογαλακτιστεί από το μπρεζνιεφικό παρελθόν της κι επιμένει να βλέπει φασματικά «προοδευτικά αντιιμπεριαλιστικά» καθεστώτα εκεί που δεν υπάρχουν παρά αιμοσταγείς δικτατορίες.
Φοβάμαι ότι η ιδεοληπτική εθελοτυφλία της μπρεζνιεφογενούς Αριστεράς δεν μπορεί να αποτελέσει από μόνη της επαρκή εξήγηση. Πρώτα απ’ όλα η ίδια έλλειψη συλλογικού θυμού που παρατηρούμε στην περίπτωση της Συρίας, είχε σημειωθεί στις καθ’ όλα «δυτικές» επεμβάσεις στη Λιβύη και το Μάλι. Επιπλέον, υπάρχει και η «άλλη» Αριστερά, η Αριστερά που δεν χωρίζει τους τυράννους σε καλούς και κακούς. Εκείνη η ριζοσπαστική κι ελευθεριακή Αριστερά που επανειλημμένως έχει αποδείξει ότι έχει το σθένος να λέει δημόσια αυτό που πιστεύει, χωρίς να λαμβάνει υπόψη το όποιο «πολιτικό κόστος», γιατί δεν εκφράζει το συλλογικό θυμό της.
Μια εξήγηση για αυτήν την ελευθεριακή και ριζσοσπαστική Αριστερά, θα μπορούσε να είναι η συμμετοχή φανατικών ισλαμιστών στη συριακή αντιπολίτευση, πράγμα που εμποδίζει την ταύτιση μαζί της. Εντούτοις, οι φανατικοί ισλαμιστές υπήρξαν βασική συνιστώσα των ανταρτών του Ιράκ, χωρίς το γεγονός αυτό να αποτρέψει κανέναν να διαδηλώσει εναντίον του πολέμου. Επομένως, οι ισλαμιστές δεν είναι η αποκλειστική αιτία.
Φοβάμαι ότι συμβαίνει κάτι άλλο. Βυθιζόμενοι ολοένα και πιο βαθιά στη μνημονιακή απελπισία, η προσοχή μας στρέφεται όλο και λιγότερο στον έξω κόσμο. Αντιμέτωποι με τη δικιά μας συλλογική καταστροφή και τα προσωπικά (υπαρξιακά πλέον) προβλήματά μας έχουμε όλο και λιγότερο χώρο περισσευούμενου για τους άλλους, τους απ’ έξω. Η Συρία μας νοιάζει λίγο, όπως ακριβώς λίγο μάς νοιάζει πλέον τι συμβαίνει σε χώρες πιο κοντινές πολιτικά, όπως η Ιταλία ή η Ισπανία. Ο έξω κόσμος χάνει τη σημασία του. Ως κοινωνία στο σύνολό της, όλο και περισσότερο, περιοριζόμαστε στον εσώκλειστο κόσμο του μνημονιακού αδιεξόδου.
Κι όμως… Ο μόνος τρόπος να αποδράσουμε είναι να συναντηθούμε με αυτούς  τους απ’ έξω.

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Αυτό που δεν γινόταν εύκολα κατανοητό με τον Αντώνη Καρρά ήταν γιατί παρέμενε στο ΠΑΣΟΚ. Αντικονφορμιστής, παρών σε όλους τους αγώνες, και πάνω απ’ όλα έντιμος, τι σχέση θα μπορούσε να έχει με ένα κόμμα που ταυτίστηκε με τη διαφθορά, τον καθεστωτισμό και τον πολιτικό κονφορμισμό; Θα μπορούσε βέβαια να γίνει λόγος για τις αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν ένα πολιτικό πρόσωπο. Η ενότητα και πάλη των αντιφάσεων που λέγανε παλιότερα… Ίσως όμως θα έπρεπε να δούμε διαφορετικά αυτή την παράξενη συνέπεια στην πολιτική στράτευσή του.

Σε μια κουβέντα πριν κάποια χρόνια, ο Καρράς διηγιόταν τη συνάντησή του με κάποιον στρατολόγο του ΕΑΜ στην κατοχική Αθήνα –μάλλον κοινή εμπειρία για τη νεολαία της εποχής. Αυτός που πιθανότατα δεν ήταν κοινός, ήταν ο τρόπος που ο Καρράς αντέκρουσε τα επιχειρήματα του ΕΑΜίτη. Από μια σκοπιά που θα τη λέγαμε σοσιαλδημοκρατική, ο Καρράς αρνήθηκε να ενταχθεί στις εαμικές οργανώσεις. Ένας δεκαεξάχρονος σοσιαλδημοκράτης στην κατοχική Αθήνα, ο οποίος  θέλει πολύ να πολεμήσει τον φασισμό, όχι όμως με τους κομμουνιστές. Δραπετεύει στη Μέση Ανατολή, και στην αγγλοκρατούμενη Παλαιστίνη δηλώνει μεγαλύτερη ηλικία για να θεωρηθεί μάχιμος. Κι εκεί όμως, στο αγγλικό στρατόπεδο, λειτουργεί με τον δικό του τρόπο,  κλέβοντας χειροβομβίδες, πράγμα όχι αστείο, για να τις δώσει στους σιωνιστές που πάλευαν για ένα εβραϊκό κράτος στην Παλαιστίνη. Κάτι  που προκαλεί εντύπωση εκ των υστέρων, γνωρίζοντας τη μακροχρόνια στράτευση του Καρρά στην Παλαιστινιακή υπόθεση. Εκείνη την εποχή όμως δεν είχε συμβεί η εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων και πολλοί προοδευτικοί θεωρούσαν δίκαιο τον αγώνα των σιωνιστών.

Σοσιαλδημοκράτης ή σοσιαλιστής λοιπόν (ας τον πει καθένας όπως θέλει), που δεν διστάζει να πάρει ρίσκα για να πολεμήσει τον φασισμό και να στηρίξει μια υπόθεση που θεωρεί δίκαιη. Σήμερα είναι πολύ δύσκολο να βάλουμε στην ίδια πρόταση δίπλα δίπλα τις λέξεις «σοσιαδημοκρατία», «προσωπικό ρίσκο» και «δίκαιη υπόθεση». Τουλάχιστον, χωρίς η πρώτη να είναι σε αντίθεση με τις υπόλοιπες. Υπήρξε όμως μια εποχή, όπου ορισμένοι σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες πάλευαν με ηρωισμό και ανιδιοτέλεια την τυραννία. Σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες σαν τους ιταλούς αντιφασίστες παρτιζάνους του Giustizia e Libertà (Ελευθερία και Δικαιοσύνη). Σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες που θεωρούσαν τον αγώνα των Παλαιστινίων και των Κούρδων δικιά τους υπόθεση, που εμπνέονταν από τον ξεχασμένο σήμερα, αλλά πολύ σπουδαίο, Αμίλκαρ Καμπράλ. Σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες μιας εποχής όπου οι Σαντινιστάς και το ηρωικό FReTiLIn του Ανατολικού Τιμόρ ανήκαν στη Σοσιαλιστική Διεθνή.

Αυτής της άλλης εποχής άνθρωπος υπήρξε ο Αντώνης Καρράς, που στη δικτατορία έκανε το κρυφό πήγαινε-έλα Ελλάδα-Ιταλία μεταφέροντας αγωνιστές.. Κι ίσως η βαθιά ιδεολογική σοσιαλιστική τοποθέτησή του μπορεί να εξηγήσει γιατί δεν πέρασε ποτέ στην κομμουνιστική ή κομμουνιστογεννή Αριστερά και παρέμεινε ως το τέλος στο ΠΑΣΟΚ. Σε ένα δικό του όμως προσωπικό ΠΑΣΟΚ, που πήγαινε να υπερασπιστεί τον Μπαλάφα και τον Μαζοκόπο• που όταν μπήκε επικεφαλής σε εκείνη την προβληματική της Πάτρας, αρνήθηκε τη διευθυντική λιμουζίνα αφήνοντας άναυδους τους εργαζόμενους• που βρισκόταν στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων του αντιπολεμικού κινήματος και του Δεκέμβρη• ενός προσωπικού ΠΑΣΟΚ, που στην τελευταία πολιτική πράξη του, ακολούθησε τη «ζωηρή» πορεία προς τη Χρυσή Αυγή και δεν έμεινε στη «μετρημένη» συγκέντρωση του Συντάγματος.

Η εποχή του Αντώνη Καρρά έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Στη γενιά που γνώρισε τη σοσιαλδημοκρατία ως νεοφιλελεύθερη κουρελού, είναι έως αδύνατο να εξηγηθεί γιατί άνθρωποι σαν τον Καρρά στρατεύθηκαν σε αυτόν τον χώρο. Και πώς γίνεται ορισμένοι αριστεριστές να χαιρετίζουν με σεβασμό αυτόν τον σύντροφο πασόκο.

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Από την Εποχή της 13/10/2013

Στην εκδήλωση του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την εξάρθρωση της Χρυσής Αυγής, ο Δημήτρης Ψαρράς έκανε μια πολύ χρήσιμη παρατήρηση. Συνέκρινε την αμηχανία που παρατηρείται σε ορισμένους  αριστερούς κύκλους, μετά την έναρξη της αστυνομικής επιχείρησης εναντίον της Χρυσής Αυγής, με την αμηχανία που είχαν τις πρώτες μέρες της  Μεταπολίτευσης αρκετοί αριστεροί εκείνης της εποχής, όταν έβλεπαν ότι τη διαδικασία αποχουντοποίησης διηύθυνε η καραμανλική Δεξιά, δηλαδή ακριβώς η παράταξη που άνοιξε το δρόμο στη χούντα. Η αναλογία έγκειται στο ότι και αυτή τη φορά, την επίθεση στο φασιστικό παρακράτος τη διευθύνει μια (ακρο)δεξιά κυβέρνηση, η οποία ήταν αυτή ακριβώς που υπέθαλψε τη ναζιστική Χρυσή Αυγή. Στην προαναφερθείσα αναλογία, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε άλλη μία. Ούτε το ’74 αλλά ούτε και τώρα, τα γεγονότα θα έπαιρναν την τελική τροπή τους, αν δεν είχε διαμορφωθεί στην κοινωνία ένα πλειοψηφικό, και απολύτως ηγεμονικό, δημοκρατικό ρεύμα, που απαίτησε και τελικά επέβαλε κινήσεις με πραγματικό πολιτικό περιεχόμενο, και όχι ανούσιους ελιγμούς.

Απέναντι στο δίπολο «διεύθυνση της εξάρθρωσης της Χρυσής Αυγής από τον Σαμαρά-δημοκρατικός κοινωνικός συσχετισμός», ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να διακρίνει και να ιεραρχήσει το μείζον. Ότι δηλαδή ήταν οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης (ελληνικής και διεθνούς) που έπαιξαν τον μεγαλύτερο ρόλο στο να αναγκαστεί η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει επιτέλους με αποφασιστικότητα τους ναζί. Ο ΣΥΡΙΖΑ είδε ορθά στη σύλληψη των καθαρμάτων την ικανοποίηση, ως ένα βαθμό. του αιτήματος της Αριστεράς και του αντιφασιστικού κινήματος για πάταξη της ναζιστικής εγκληματικής συμμορίας. Επιπλέον, δεν έπεσε στην παγίδα της συμμετοχής σε ένα υποτιθέμενο «συνταγματικό τόξο», σκοπός του οποίου δεν ήταν η αποτελεσματική αντιμετώπιση της φασιστικής απειλής, αλλά η ενσωμάτωση του ΣΥΡΙΖΑ στο μνημονιακό πλαίσιο. Εν ολίγοις, ο ΣΥΡΙΖΑ στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής έχει επιδείξει πολιτική νηφαλιότητα κι έχει αποφύγει το μεγάλο λάθος.

Ωστόσο, η αποφυγή του μεγάλου λάθους αποτρέπει την ήττα και διασφαλίζει τη θέση που έχεις ήδη κατακτήσει, αλλά δεν οδηγεί αυτομάτως στη νίκη. Η νίκη απαιτεί προωθητικό σχέδιο, πρωτοβουλία κινήσεων και ανάληψη ρίσκου. Μέχρι τώρα στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται να αντιμετωπίζει προβλήματα και στα τρία.

1.    Ενώ είναι σαφές ότι διαθέτει επεξεργασμένο σχέδιο άμυνας για να αποφύγει τις παγίδες του αντιπάλου, μοιάζει να μη διαθέτει εξίσου έναν οδικό χάρτη για τις προωθητικές κινήσεις του στα πεδία του δημόσιου διαλόγου, της λειτουργίας των θεσμών και του αντιφασιστικού κινήματοςΠοια ζητήματα πρέπει να ανοίξουν, ποιες αλλαγές πρέπει να προωθηθούν στους νόμους και τους θεσμούς, πώς πρέπει να κινηθεί ο κόσμος στο δρόμο, όλα αυτά είναι ζητήματα που χρήζουν συγκεκριμένων απαντήσεων, και οι οποίες πρέπει να συγκλίνουν σε μια εξαρχής συμφωνημένη κατεύθυνση. Ειδάλλως δεν υπάρχει προωθητικό σχέδιο, αλλά αποσπασματικές κινήσεις.

2.    Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ αντιδρά με ικανοποιητικό τρόπο στα ζητήματα που ανοίγουν, ο ίδιος δεν έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Στο δημόσιο διάλογο η ημερήσια διάταξη τίθεται από τα ΜΜΕ και τους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς της κυβέρνησης, στους θεσμούς η κυβέρνηση κάνει πρώτη τις κινήσεις της, και στο δρόμο οι κινητοποιήσεις σχεδιάζονται και οργανώνονται από τοπικές πρωτοβουλίες και κινηματικές συσπειρώσεις –στις οποίες βέβαια συμμετέχουν πάρα πολλοί συριζαίοι-ες. Από τη μεριά της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεν έχουν αναδειχθεί ζητήματα σχετικά με όσες υποθέσεις ρατσιστικής βίας (που είναι και οι περισσότερες) δεν εμπεριέχονται στον φάκελο Δένδια, το πραγματικό βάθος της ναζιστικής διείσδυσης στην αστυνομία και το στρατό, τις πολιτικές και νομικές ευθύνες όσων δεν έπρατταν το καθήκον τους τόσον καιρό για να σταματήσουν τα εγκλήματα, τον δημοκρατικό έλεγχο της αστυνομίας και της ΕΥΠ, την προστασία των θυμάτων ρατσιστικής βίας. Ζητήματα για τα οποία πρέπει να επιχειρηματολογήσει κανείς, να τα προωθήσει στη βουλή και πάνω απ’ όλα να τα παλέψει στο δρόμο όπου εντέλει διαμορφώνονται οι συσχετισμοί.

3.    Ενώ ορθώς υπογραμμίζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ η ανάγκη μαζικής κινητοποίησης και ρηξικέλευθου πολιτικού προτάγματος για την αναχαίτιση της φασιστικής απειλής και την ανατροπή των μνημονίων, παρατηρούνται δισταγμοί, δυσκαμψίες και φοβικά αντανακλαστικά όταν φτάνει η ώρα της συγκεκριμενοποίησης της γενικής γραμμής. Από τις κινητοποιήσεις της 25ης Σεπτέμβρη όπου η πορεία προς τη Χρυσή Αυγή είχε 10 φορές παραπάνω κόσμο από τη συγκέντρωση στο Σύνταγμα (αποδεικνύοντας ότι η πιο «μετριοπαθής» επιλογή δεν είναι κατ’ ανάγκη η πιο μαζική), έως την υιοθέτηση  στερεότυπων του συντηρητικού πολιτικού λόγου, είναι εμφανής μια τάση αποφυγής του πολιτικού ρίσκου –ή ό,τι τέλος πάντων θεωρείται τέτοιο. Κανείς όμως δεν νικάει στο τέλος επειδή απλά δεν κάνει λάθη, καμιά πορεία προς την ανατροπή δεν είναι ευθύγραμμη και ομαλή. Το ρίσκο αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του πολιτικού παιχνιδιού.

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Από την Εποχή της 28/7/2013

1 Το μείζον γεγονός του ιδρυτικού Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ είναι ακριβώς ότι αυτό πραγματοποιήθηκε. Η συγκρότηση του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ιστορική καμπή για την ελληνική Αριστερά, αφού μετά από δεκαετίες διασπάσεων και κατακερματισμού, η φορά αντιστρέφεται και αναδύεται ένα νέο αριστερό κόμμα ως αποτέλεσμα ενοποίησης διαφορετικών μέχρι τώρα κομμάτων, οργανώσεων, ομάδων καθώς και ανεντάχτων αγωνιστών/τριών. Το γεγονός αποκτάει ακόμα μεγαλύτερη σημασία, γιατί δεν λαμβάνει χώρα στο έδαφος μιας ήττας, ως συγκόλληση συντριμμιών, αλλά με τον αέρα του ιστορικά υψηλού ποσοστού για την ελληνική Αριστερά ποσοστού που κατέκτησε ο ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Ιούνιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ γίνεται ενιαίο κόμμα τη στιγμή ακριβώς που η Αριστερά βρίσκεται στην ισχυρότερη θέση από το 1944 και συνιστά την ελπίδα μιας κοινωνίας που εξοντώνεται από το Μνημόνιο.

2 Η γενική πολιτική εικόνα που αποκομίζει κανείς από το Συνέδριο είναι η πολύ πλατιά στήριξη στο σχέδιο της αριστερής κυβέρνησης, με έγνοια όμως για τη διατήρηση της ρηξικέλευθης πολιτικής γραμμής, καθώς και τη διασφάλιση της συλλογικής λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ. Τα συντριπτικά ποσοστά που πήραν τα κείμενα των Θέσεων και της Πολιτική Απόφασης, το 74% του Αλέξη Τσίπρα, όπως επίσης και το μήκος κύματος στο οποίο κινήθηκαν οι τοποθετήσεις των περισσότερων συνέδρων επιβεβαίωσαν τη στρατηγική επιλογή για ανατροπή του μνημονιακού καθεστώς και άνοδο μιας αριστερής κυβέρνησης, με οδηγό και στήριγμα το λαϊκό κίνημα. Ταυτόχρονα, καταγράφηκε μια διάχυτη “αριστερή δυσαρέσκεια”, που απορρέει από συντηρητικές εκφωνήσεις εκτός γραμμής, προσπάθειες να παρακαμφθεί το συμφωνημένο πολιτικό πλαίσιο, προσωπικές στρατηγικές, καθώς και από το έλλειμμα σοβαρότητας ορισμένων -ευτυχώς πολύ λίγων. Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε με τη στάση του ότι θέλει κυβέρνηση που να είναι αριστερή, θέλει ενιαίο κόμμα κόμμα που να λειτουργεί συλλογικά.

3 Τα κείμενα των Θέσεων και Πολιτικής Απόφασης αποτυπώνουν την αριστερή ριζοσπαστική ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ και πλέον αποκτούν τον χαρακτήρα δεσμευτικού πλαισίου. Προς επίρρωσιν του ισχυρισμού, παραθέτω ορισμένα αποσπάσματα από την Πολιτική Απόφαση του συνεδρίου:
• “Ακυρώνουμε τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς νόμους… Πρώτο βήμα αποτελεί η αποκατάσταση στα προ του μνημονίου επίπεδα των εργασιακών σχέσεων, των συλλογικών διαπραγματεύσεων, του κατώτερου μισθού, της κατώτερης σύνταξης, του επιδόματος ανεργίας και των οικογενειακών επιδομάτων.”
• “Επαναδιαπραγματευόμαστε τις δανειακές συμβάσεις και ακυρώνουμε τους επαχθείς όρους τους, θέτοντας ως πρώτο θέμα τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, πραγματοποιώντας λογιστικό έλεγχο. Όπως συμπυκνώνει το σύνθημα «καμιά θυσία για το ευρώ», απόλυτη προτεραιότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η αποτροπή της ανθρωπιστικής καταστροφής και η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, όχι η υποταγή σε υποχρεώσεις που ανέλαβαν άλλοι, υποθηκεύοντας τη χώρα. Δεσμευόμαστε ότι θα αντιμετωπίσουμε τις ενδεχόμενες απειλές και τους εκβιασμούς των δανειστών με όλα τα δυνατά όπλα που μπορούμε να επιστρατεύσουμε, ενώ είμαστε ήδη έτοιμοι να αναμετρηθούμε με οποιαδήποτε εξέλιξη, βέβαιοι ότι, σε κάθε περίπτωση, ο ελληνικός λαός θα μας στηρίξει.”
• “Υψώνουμε ασπίδα προστασίας απέναντι στην ανθρωπιστική κρίση. Δεν θα υπάρχει κανείς πολίτης χωρίς το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για την επιβίωσή του, χωρίς περίθαλψη και κοινωνική προστασία, χωρίς πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά της τροφής και της αξιοπρεπούς κατοικίας. Δεσμευόμαστε ότι δεν θα επιτρέψουμε καμία κατάσχεση πρώτης κατοικίας λόγω χρέους.”
• “Θέτουμε το τραπεζικό σύστημα υπό την ιδιοκτησία και τον έλεγχο του δημοσίου, με ριζική τροποποίηση του τρόπου λειτουργίας του και των στόχων που σήμερα υπηρετεί, με αναβάθμιση του ρόλου των εργαζομένων και των καταθετών.”
• “Καταπολεμούμε τη ρατσιστική και ομοφοβική βία, όλες τις διακρίσεις λόγω εθνικής καταγωγής, θρησκείας, χρώματος, αναπηρίας, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου, που ενδημούν σε πολλούς τομείς του κοινωνικού βίου και εγγυόμαστε την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που νομιμοποιεί, άμεσα ή έμμεσα, τέτοιες διακρίσεις. Στο πλαίσιο αυτό στηρίζουμε απολύτως το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό σε σχέση με τη σεξουαλικότητα και την επιλογή φύλου, όπως και τη θέσμιση πολιτικού γάμου ομοφύλων με πλήρη και ίσα δικαιώματα, καθώς και την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου.”

4 Η ψηφοφορία για την Κεντρική Επιτροπή ανέδειξε τους πραγματικούς πολιτικούς συσχετσμούς μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Από τη στιγμή που η Αριστερή Πλατφόρμα έχει επιλέξει την τακτική του “σκαντζόχοιρου”, το ποσοστό που καταγράφει έχει τη δικιά του συμβολική σημασία, αλλά ασκεί περιορισμένη επιρροή στη χάραξη της κεντρικής πολιτικής γραμμής του ΣΥΡΙΖΑ. Επομένως, το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στη διαμόρφωση των συσχετισμών εντός της πλειοψηφίας. Το ενδιαφέρον εδώ έγκειται στο ότι η αδυναμία της πλειοψηφίας να υιοθετήσει ενιαία στάση στην ψηφοφορία, οδήγησε στην πραγματική καταγραφή των δυνάμεων των διάφορων ιδεολογικών ρευμάτων και τάσεων. Τα προφανή πολιτικά συμπεράσματα είναι ότι οι “μηχανισμοί” δεν μπορούν να υπερνικήσουν τους πραγματικούς πολιτικούς συσχετισμούς, όπως επίσης και το ότι ο “όλος ΣΥΡΙΖΑ” πρέπει να λειτουργήσει συμβιωτικά, αποτρέποντας τη φυγή εκτός ορίων στην αναπόφευκτη πάλη γραμμών.

5 Μέσα στο συνέδριο η ΑΝΑΣΑ παρενέβη δημιουργικά σε ριζοσπαστική κι ενωτική κατεύθυνση. Η ΑΝΑΣΑ ως ανοιχτό ιδεολογικό-πολιτικό ρεύμα, και όχι ως κόμμα μέσα στο κόμμα, έχει κάνει εδώ και καιρό την επιλογή να λειτουργεί προωθητικά ,και όχι απλά να εκφωνεί “αλήθειες”· να υπηρετεί την ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ, υπερασπιζόμενη ταυτόχρονα το ριζοσπαστικό πρόσημό του· να συγκροτεί πλατιές συμμαχίες χωρίς να υποχωρεί από τις αρχές της· να βλέπει στην επείγουσα ανάγκη για ανατροπή του Μνημονίου το πρώτο αποφασιστικό βήμα για τη ρήξη με το νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό και τις σχέσεις κυριαρχίας. Αυτήν ακριβώς την πολιτική υπηρετήσαμε και στο συνέδριο. Στηρίξαμε τα κείμενα Θέσεων και Πολιτικής Απόφασης, ενώ προωθήσαμε σημαντικές τροποποιήσεις σε ό,τι αφορά την πολιτική συμμαχιών, την πάλη ενάντια στον εθνικισμό, τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και των μεταναστών· συμμετείχαμε στην ενιαία λίστα της πλειοψηφίας θεωρώντας ότι στον ΣΥΡΙΖΑ μπαίνεις για να συζητήσεις και να συνδιαμορφώσεις, ενώ διαφωνήσαμε με την επιλογή των χωριστών ψηφοδελτίων, η οποία δεν συνέβαλε στην ενίσχυση της συλλογικότητας· στηρίξαμε την υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για τη θέση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ταχθήκαμε υπέρ της εκλογής προέδρου από την Κεντρική Επιτροπή, σε αντίθεση με τα άλλα κομμάτια της πλειοψηφίας· υποστηρίξαμε την αυτοδιάλυση των συνιστωσών, δίνοντας οι ίδιο το παράδειγμα, ενώ επιχειρηματολογήσαμε για να δοθεί ένα εύλογο περιθώριο χρόνου σε όσες συνιστώσες δεν ήταν έτοιμες να το πράξουν. Η ΑΝΑΣΑ κατάφερε να κάνει διακριτό το δικό της πολιτικό στίγμα. Με δεδομένο όμως ότι το ιδεολογικό ρεύμα στο οποίο ανήκουμε είναι πολύ πιο ευρύ από τις συγκεκριμένες δυνάμεις μας, εκ των πραγμάτων προκύπτει η ανάγκη για επιτάχυνση των διαδικασιών ανασύνθεσης.

6 Η ώρα των δρόμων. Με το συνέδριο λήγει μια εννιάμηνη περίοδος όπου η διαδικασία της δημιουργίας του ενιαίου κόμματος απορρόφησε πολύτιμες δυνάμεις. Τώρα ο ενιαίος ΣΥΡΙΖΑ είναι πραγματικότητα. Η επιτυχία του δεν θα κριθεί βέβαια στα κομματικά γραφεία. Επειδή εντέλει “το δίκιο κρίνεται στους δρόμους”, εκεί ακριβώς θα κριθεί κι ο ΣΥΡΙΖΑ. Στο αν δηλαδή θα έχει καίρια συμβολή στον αναγκαίο λαϊκό ξεσηκωμό για την ανατροπή του μνημονιακού καθεστώτος και τη χάραξη μιας νέας πορείας για την κοινωνία.

Γιάννης Αλμπάνης

 

Περισσότερα

Από το Red Notebook

Κουβέλης όπως Καρατζαφέρης; Το ερώτημα διατυπώθηκε από πολλούς μετά την απόφαση της ΔΗΜΑΡ να εγκαταλείψει την κυβέρνηση Σαμαρά. Το σενάριο της απίσχνανσης του κόμματος μετά την αιφνίδια αλλαγή γραμμής του, μοιάζει όντως πολύ πιθανό, όπως άλλωστε έγινε και με το ΛΑΟΣ. Ο χρόνος θα δείξει αν τελικά ο Φώτης Κουβέλης θα μπορέσει να συγκρατήσει εκείνη την κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων που απαιτούνται για την κοινοβουλευτική επιβίωσή του. Ωστόσο, ανεξαρτήτως του εκλογικού αποτελέσματος, μπορούμε να ισχυριστούμε με αρκετή σιγουριά ότι το πολιτικό σχέδιο που εξέφρασε η ΔΗΜΑΡ, είναι πλέον νεκρό. Είτε σβήσει από τον πολιτικό χάρτη είτε επιχειρήσει να προσεγγίσει τον ΣΥΡΙΖΑ ως δυνάμει κυβερνητικός εταίρος του, το μόνο βέβαιο είναι ότι η ΔΗΜΑΡ δεν θα μπορεί πλέον να συντάσσει πλέον την πολιτική της στη βάση της κεντρικής αντίληψης πάνω στην οποία οικοδομήθηκε όχι μόνο η ίδια (από την εποχή της Ανανεωτικής Πτέρυγας του Συνασπισμού) όσο και το σύνολο αυτού που σχηματικά θα μπορούσαμε να ονομάσουμε “εκσυγχρονιστική Αριστερά”.

Η κεντρική ιδέα της ΔΗΜΑΡ

Ποια είναι όμως αυτή η θεμελιώδης ιδέα της εκσυγχρονιστικής Αριστεράς; Νομίζω ότι θα μπορούσαμε να την συνοψίσουμε στο ότι αποδεχόμενη τον παγκοσμιοποιημένο νεοφιλελευθερισμό ως ανυπέρβλητο πλαίσιο για την άσκηση πολιτικής, η Αριστερά θα μπορούσε να βρει καινούργιο πολιτικό ρόλο, αν συγκροτούταν ως δύναμη λείανσης των πιο ακραίων συνεπειών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας, αν επαναδιατύπωνε με νέους όρους το κοινωνικό συμβόλαιο κατεβάζοντας τον πήχυ των εργατικών δικαιωμάτων, αν διαμόρφωνε εντέλει νέες σχέσεις κοινωνικής εκπροσώπησης μέσα στον καινούργιο κόσμο που δημιούργησε ο θρίαμβος της αγοράς. Εν ολίγοις, μια νέου τύπου “σοσιαλδημοκρατία” που θα επιδίωκε την οικοδόμηση μιας ορισμένης κοινωνικής προστασίας, έχοντας όμως ως αφετηρία τα “κεκτημένα” της αγοράς μετά την αντεπίθεση που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ΄70, και όχι τα “κεκτημένα” των εργαζομένων, έτσι όπως αυτά διαμορφώθηκαν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους. Μετά την κρίση και την επιβολή του Μνημονίου, η κεντρική ιδέα της ΔΗΜΑΡ εξελίχθηκε στην επιδίωξη της λείανση των πιο ακραίων πολιτικών που επέβαλλε η τρόικα, της στοιχειώδους προστασίας των πιο φτωχών, καθώς και τη διάσωσης κάποιων στοιχείων κοινωνικού κράτους, έχοντας βέβαια ως αφετηρία τη αντίληψη ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το Μνημόνιο. Ένα χρόνο στην κυβέρνηση, η ΔΗΜΑΡ δεν μπορεί να υπερηφανευτεί ούτε για μια, ελάχιστη έστω, βελτίωση του προγράμματος της τρόικας.

Τα αίτια μιας αποτυχίας

Νομίζω ότι θα ήταν λάθος να απέδιδε κανείς την προφανή αποτυχία της ΔΗΜΑΡ στην έλλειψη ικανοτήτων ή αποφασιστικότητας των στελεχών της. Μάλλον θα πρέπει να αναζητήσουμε την αιτία όχι στους όποιους χειρισμούς, αλλά στο ότι ευθύ εξαρχής το σχέδιο ήταν καταδικασμένο. Η έλλειψη ελεύθερου πολιτικού πεδίου, η απουσία κοινωνικού χώρου αναφοράς, και η πρωτοφανής κοινωνικοπολιτική πόλωση που έχει διαμορφωθεί μετά την επιβολή του Μνημονίου, κατέστησαν απολύτως ανεδαφικό τον “ρεαλισμό” της ΔΗΜΑΡ.

Έτσι κι αλλιώς, ήδη από τα χρόνια της Θάτσερ και του Ρήγκαν, το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα, δηλαδή η επιβολή της λογικής της αγοράς σε όλον τον κοινωνικό βίο, είναι τελείως ανελαστικό. Αποτελεί μια οικουμενική ολότητα που δεν επιτρέπει τη διαπραγμάτευση επιμέρους πτυχών του ή την πολιτική διαμεσολάβηση που αποσκοπεί στην τροποποίηση του. Συγκροτείται γύρω από την αντίληψη ότι η παραμικρή επιμέρους υποχώρηση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το συνολικό σχέδιο. Γι΄ αυτό και από τη στιγμή που οι σοσιαλδημορκάτες αποδέχτηκαν το νεοφιλελεύθερο πλαίσιο, αναιρέθηκε η διαφοροποίηση τους από τη Δεξιά· γι΄ αυτό και οι νεοφιλελεύθεροι (για να θυμηθούμε ένα κείμενο του Νέγκρι από τα 1995) μετατρέπουν σε κεντρική πολιτική μάχη (υπαρξιακή θα έλεγε κανείς…) κάθε επιμέρους κοινωνική σύγκρουση.

Ιδιαίτερα μετά την κρίση, όταν έγινε σαφές στις ευρωπαϊκές κυρίαρχες τάξεις ότι η διατήρηση της κυριαρχίας τους περνάει από το μνημονιακό blitzkrieg σε βάρος “των από κάτω”, η “διαπραγμάτευση” και η “βελτίωση” δεν ήταν απλά ανέφικτες, αλλά μετατράπηκαν σε κακόγουστα αστεία. Στον ένα χρόνο της τρικομματικής κυβέρνησης επιβεβαιώθηκε ότι δεν μπορεί να υπάρξει διαπραγμάτευση ή βελτίωση του Μνημονίου. Ακόμα και υπό τη διαρκή απειλή της κοινωνικής έκρηξης και της ανόδου στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η τρόικα δεν έδωσε την παραμικρή “αβάντα” στην τρικομματική κυβέρνηση. Και πώς θα μπορούσε να κάνει αλλιώς, όταν η τόσο βίαη υποτίμηση της εργασίας που συνιστά το Μνημόνιο, δεν γίνεται να επιτευχθεί παρά με τον πλέον αδιάλλακτο, ανελαστικό και αυταρχικό τρόπο, δηλαδή με την ίδια τη φαλκίδευση της δημοκρατίας; Tο μνημονιακό πλαίσιο δεν άφησε το παραμικρό ελεύθερο πολιτικό πεδίο για την πρόταση της ΔΗΜΑΡ.

Πέρα όμως από την έλλειψη ελεύθερου πολιτικού πεδίου, η ΔΗΜΑΡ σκόνταψε επίσης στην απουσία κοινωνικού χώρου αναφοράς καθώς και στην πρωτοφανή κοινωνικοπολιτική πόλωση. Από τη στιγμή που δεν μπορούσε στοιχειωδώς να επηρεάσει την επιβεβλημένη από την τρόικα κυβερνητική πολιτική, είναι εύλογο να μην υπάρξει κάποια ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα που να βλέπει στην ΔΗΜΑΡ τον πολιτικό εκπρόσωπο των συμφερόντων της. Ακόμα χειρότερα, όταν η κοινωνία και η πολιτική παίρνουν ολοένα και περισσότερο τη μορφή δύο αντιμαχόμενων στρατοπέδων, καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής η θέση όποιου δεν ταυτίζεται με το ένα ή το άλλο, κι επιθυμεί να παίξει το ρόλο της γέφυρας. Την ώρα της μεγάλης σύγκρουσης δεν υπάρχει χώρος για ενδιάμεσους. Στον ένα χρόνο της τρικομματικής κυβέρνησης, η ΔΗΜΑΡ κατάφερε να θεωρηθεί είτε αδύναμος κρίκος είτε “πέμπτη φάλαγγα” από τους καθεστωτικούς μνημονιακούς, την ίδια στιγμή που είχε γίνει το κόκκινο πανί της άλλης πλευράς, ως δύναμη που πρόδωσε τις αξίες της Αριστεράς. Ακόμα και αν θεωρήσουμε υπερβολικές τις εκατέρωθεν κατηγορίες, μπορούμε με πειστικότητα να παρατηρήσουμε ότι το μόνο που κέρδισε η ΔΗΜΑΡ από τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση, ήταν φθορά από όλες τις μεριές, πράγμα που τελικά οδήγησε και στην απόφαση για αποχώρηση.

Είναι πραγματικά οξύμωρο το ότι αποδείχτηκε απολύτως μη ρεαλιστική η πολιτική πρόταση της ΔΗΜΑΡ, η οποία είχε στηρίξει όλη την επιχερηματολογία της (από την εποχή ακόμα της Ανανεωτικής Πτέρυγας του Συνασπισμού) στο ότι το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ουτοπικό καθώς και στο ότι η Αριστερά έπρεπε να υιοθετήσει “ρεαλιστικές” θέσεις… Ωστόσο, τα συμπεράσματα από την αποτυχία της ΔΗΜΑΡ δεν αφορούν μόνο την ίδια. Σε μια συγκυρία όπου η κρίση παίρνει την έννοια που είχε στην αρχαία τραγωδία, γίνεται δηλαδή στιγμή της επιλογής μεταξύ διαφορετικών δρόμων που οδηγούν σε αντίθετες κατευθύνσεις, δεν υπάρχει χώρος για ενδιάμεσες λύσεις και συμβιβασμούς. Η ήδη διχασμένη ταξικά κοινωνία διχοτομείται και πολιτικά με βάση δύο ανταγωνιστικές αντιλήψεις για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η κρίση: Η μία διαμορφώνεται από το δίπολο αγορά-αυταρχισμός, ενώ η άλλη από το αλληλεγγύη-δημοκρατία. Μεταξύ τους δεν μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός και γι΄ αυτό δεν μπορεί να υπάρξει κι ενδιάμεσος πολιτικός χώρος .

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα