nikolakopoulos

Ηλίας Νικολακόπουλος: Κέρδισε το στοίχημα με τη δόξα

Δημοσιεύτηκε στο News247 τον Ιούλιο του 2022. 

Τα αποχαιρετιστήρια μηνύματα για τον Ηλία Νικολακόπουλο που μας άφησε την Πέμπτη, ξέφυγαν από την πεπατημένη. Δεν επρόκειτο δηλαδή για τα τυπικά συλλυπητήρια που δημοσιοποιούνται όταν πεθαίνει ένα δημόσιο πρόσωπο. Έφεραν το αποτύπωμα της ειλικρινούς θλίψης και του ανυπόκριτου σεβασμού.

Μεγαλύτερη σημασία ίσως έχει το εύρος των ανθρώπων που ένιωσαν την ανάγκη να γράψουν μερικές κουβέντες για τον Νικολακόπουλο. Ήταν ο πολιτικός κόσμος, ήταν σύμπασα η κοινότητα της Πολιτικής Επιστήμης, ήταν τα στελέχη και τα μέλη διαφόρων εκδοχών της Αριστεράς, ήταν οι φοιτήτριες και φοιτητές του (ποιος αλήθειας μεγαλύτερος έπαινος για έναν πανεπιστημιακό από αυτόν των φοιτητών/τριών!) αλλά και άλλοι πολίτες, όπως εκείνος ο εργαζόμενος στην ταβέρνα στην Τζια, που μίλησε για τη σεμνότητα και τη γλυκύτητά του. Ο Ηλίας Νικολακόπουλος δεν αποχαιρετίστηκε ως ο «εθνικός εκλογολόγος», αλλά ως ο «πατριάρχης» της ελληνικής εκλογικής κοινωνιολογίας, ο συνεπής σύντροφος, ο σπουδαίος δάσκαλος, ο ευπροσήγορος κι επί της ουσίας ευγενής άνθρωπος.

(περισσότερα…)

Περισσότερα

mai68

Μισό αιώνα μετά, το βάθος του ουρανού έχει το ίδιο χρώμα

 

Δημοσιεύτηκε στο Δελτίο Θυέλλης 5ο

Πόσο σημαντικός είναι για μας σήμερα ο Μάης του ’68; Η απάντηση δεν είναι αυτονόητη. Το πρώτο αφιέρωμα στον Μάη που θυμάμαι, ήταν το 1988, ήτοι πριν από 30 χρόνια (φευ!). Για τις νέες και τους νέους που έμπαιναν τότε στο Κίνημα, ο Μάης δεν ήταν απλώς μια ένδοξη σελίδα της επανάστασης, κάτι σαν την Κομμούνα ας πούμε. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο: Η βασική μας ιδεολογική αναφορά, το ταυτοτικό Συμβάν του ρεύματος μας, η μεγάλη έκρηξη του παρελθόντος η οποία ταυτοχρόνως αποτελούσε τον βασικό μας στόχο για το μέλλον. Ο Μάης ήταν η στιγμή ενός συντελεσμένου μέλλοντα.

(περισσότερα…)

Περισσότερα

tunisie-there-is-no-alternative

Βαθιά στο τέλμα του Μνημονίου

Δημοσιεύτηκε στο Δελτίο Θυέλλης του Δεκεμβρίου 2015.

 Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν τραγούδαγε πριν τρεις δεκαετίες ο Παπάζογου. Το στιχάκι θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει μια συνοπτική περιγραφή της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί μετά τη σύναψη του τρίτου Μνημονίου, τις εκλογές τη 20ης Σεπτέμβρη, καθώς και την υπερψήφιση των «προαπαιτούμενων». (περισσότερα…)

Περισσότερα

florak

«Το ρημάδι το καλό» που έλεγε ο Φλωράκης

Μια από τις πρώτες αναμνήσεις εκλογών που έχω, είναι ο Χαρίλαος Φλωράκης να συζητάει σε προεκλογική περιοδεία με τους κατοίκους ενός χωριού. Κατά τη διάρκεια της κουβέντας κάποιος του απευθύνεται λέγοντας «μα το ΠΑΣΟΚ δεν είναι λιγότερο κακό από τη ΝΔ;». Ο ηγέτης του ΚΚΕ απαντά με το γνωστό του στιλ: «Εκτός από το λιγότερο κακό, υπάρχει και το ρημάδι το καλό.» (περισσότερα…)

Περισσότερα

eurogroup-varoufakis

Η αδύνατη διαπραγμάτευση

Όσες και όσοι επιχειρούν τις τελευταίες εβδομάδες να αποτιμήσουν την κυβερνητική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ απορρίπτοντας τη μνημονιακή στροφή του, καλούνται εκ των πραγμάτων να αντιμετωπίσουν το ακανθώδες ερώτημα: Η συνθηκολόγηση με τους δανειστές αποτέλεσε αποτέλεσμα της αθέτησης από τον Αλέξη Τσίπρα του προγράμματος του κόμματος ή πρέπει να εξετάσουμε αν, εκτός όλων των άλλων, το πολιτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ ήταν εσφαλμένο; Το ζήτημα δεν σχετίζεται μόνο με τη θεωρητική ανάλυση όσων συνέβησαν, γιατί αναλόγως με τις απαντήσεις που δίνονται, προκύπτουν διαφορετικά πολιτικά σχέδια για το «μετά».

(περισσότερα…)

Περισσότερα

Δήλωση παραίτησης από την Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ

1o_synedrio_syriza_ekm_0 (1)

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Η προκήρυξη εκλογών πριν το έκτακτο συνέδριο που είχε αποφασίσει η ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, δεν αποτέλεσε μόνο μια πράξη περιφρόνησης της συντεταγμένης δημοκρατικής λειτουργίας του κόμματος. Υπονόμευσε επίσης την τελευταία ευκαιρία για την ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ και ακύρωσε τη δυνατότητα ενός πολιτικού διαλόγου που έχουμε ανάγκη πιο πολύ από κάθε άλλη φορά. Το αποτέλεσμα της επίσπευσης των εκλογών είναι ορατό: ο ΣΥΡΙΖΑ βαδίζει προς τις κάλπες ακρωτηριασμένος και με πρόγραμμά του την πλήρη εφαρμογή του τρίτου Μνημονίου.

Ο εκβιασμός που δέχτηκε η κυβέρνηση από τους δανειστές ήταν απολύτως υπαρκτός. Γι’ αυτό και δεν στέκουν η ρητορεία περί «προδοσίας» καθώς και η εύκολη αντιμνημονιακή συνθηματολογία. Ωστόσο, ούτε ο εκβιασμός πρέπει να μετατραπεί στο ανυπέρβλητο όριο της πολιτικής ζωής ούτε το αντικοινωνικό Μνημόνιο να εξελιχθεί σε προγραμματικό ορίζοντα του ΣΥΡΙΖΑ. Ο εκβιασμός είναι ο πραγματικός διεθνής συσχετισμός που πρέπει να πολεμήσουμε.

Χρειαζόμαστε λοιπόν, αφού επισημάνουμε τα λάθη της προηγούμενης περιόδου, τη χάραξη ενός ρεαλιστικού σχεδίου απεμπλοκής από το Μνημόνιο. Με σοβαρό οικονομικό προγραμματισμό, οργανωτική αναδιάταξη της δημόσιας διοίκησης, κινητοποίηση του δημιουργικού δυναμικού της κοινωνίας και, πάνω απ’ όλα, ενεργή λαϊκή συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα. Χωρίς φετίχ, ευσεβείς πόθους κι επιπολαιότητα.

Αυτή τη στιγμή στον ΣΥΡΙΖΑ η εκπόνηση του σχεδίου απεμπλοκής όχι μόνο δεν έχει ξεκινήσει, αλλά ούτε καν συζητιέται. Διαφωνώντας τελείως με την κεντρική γραμμή του κόμματος και μπροστά στον θρυμματισμό της συντεταγμένης εσωκομματικής λειτουργίας, δεν μπορώ παρά να παραιτηθώ από μέλος της Κεντρικής Επιτροπής.

Η παραίτηση μου επ’ ουδενί οδηγεί στην ιδιώτευση. Τώρα που ένας πολιτικός κύκλος κλείνει, καλό είναι να θυμόμαστε ότι Αριστερά δεν (πρέπει να) σημαίνει μόνο ένα πρόταγμα κοινωνικού μετασχηματισμού, αλλά και μια ορισμένη ευπρέπεια. Ας αποφύγουμε λοιπόν την ανθρωποφαγία και τη χυδαιότητα. Μάς αξίζει κάτι (πολύ) καλύτερο. Δεν είμαι βέβαιος για το αν το βάθος του ουρανού παραμένει κόκκινο· γαλάζιο πάντως δεν είναι.

Γιάννης Αλμπάνης 26/8/2015

 

Περισσότερα

Νέα γραμμή, όχι κυνήγι μαγισσών

Meeting between Greek Prime Minister Alexis Tsipras and the Iranian Foreign Minister Mohammad Javad Zarif Konsari in Maximos Mansion, Athens, on 28 May, 2015 / Συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα  με τον Ιρανό Υπουργό Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ Κονσάρι, Αθήνα, 28 Μαίου, 2015

Δημοσιεύτηκε στην Σφημερίδα των Συντακτών στις 14/2015

Η απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ για σύγκληση έκτακτου συνεδρίου τον Σεπτέμβρη έδωσε μια τελευταία ευκαιρία για να αποφευχθεί μια διάσπαση που μοιάζει αναπότρεπτη.

Μάλιστα, θα ήμασταν πιο ακριβείς αν κάναμε λόγο για πολυδιάσπαση αφού, πέρα από τον κόσμο που πάντοτε στις διασπάσεις αποτραβιέται από τις οργανωμένες διαδικασίες, θα υπάρξει τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ που δεν θα συνταχτεί με κάποιο από τα δύο μέρη της σύγκρουσης.

Με την απόφαση της Κ.Ε. οριοθετήθηκε ένα πλαίσιο εσωκομματικού διαλόγου με ορίζοντα το έκτακτο συνέδριο, που δεν επιτρέπει μονομερείς ενέργειες όπως είναι οι διαγραφές.

Είναι αυτονόητο ότι το συνέδριο (ως η κορυφαία δημοκρατική διαδικασία του κόμματος) θα πρέπει να αποφασίσει για τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές. Αυτή τη στιγμή βέβαια όλα δείχνουν ότι η τελευταία ευκαιρία για την ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ θα πάει χαμένη…

Παρά όμως την απαισιοδοξία για τις εσωκομματικές εξελίξεις, θα ήταν χρήσιμο να σκιαγραφήσουμε τις πολιτικές προϋποθέσεις που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν την ενότητα και την αριστερή πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμα και αν σήμερα δεν μπορούν να βρουν ευήκοα ώτα, θα μπορούσαν ίσως να δώσουν έναυσμα διαλόγου στο προσεχές μέλλον.

Πρώτα απ’ όλα, ο ΣΥΡΙΖΑ (και εν γένει η Αριστερά) δεν μπορεί από θέσεις κυβερνητικής ευθύνης να εφαρμόσει το νέο Μνημόνιο, πόσο μάλλον όταν αυτό επιβλήθηκε με οικονομικό πραξικόπημα. Είναι ζήτημα ηθικής τάξης (αφού το πρόγραμμά του κινείται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση) και πολιτικής στρατηγικής (αφού η εφαρμογή των μνημονιακών μέτρων θα θρυμματίσει τις κοινωνικές συμμαχίες του κόμματος). Δεν μπορεί ο Αλιέντε να εφαρμόσει το πρόγραμμα του Πινοσέτ.

Δεύτερον, δεν είναι δυνατόν να συζητάμε σήμερα σαν να μην ήταν υπαρκτός ο στυγνός εκβιασμός των δανειστών ή σαν να μην έχει λάβει χώρα το εξάμηνο της διαπραγμάτευσης. Δεν έχει κανένα απολύτως νόημα μια επιστροφή στην πολιτική ρητορεία του 2012. Ισως το πιο μεγάλο κέρδος του εξαμήνου που πέρασε είναι ότι έφτασε στο απώτατο όριό της, την τακτική της «σκληρής διαπραγμάτευσης», αναδεικνύοντας εντέλει την ανεπάρκειά της.

Το μείζον ερώτημα που προέκυψε από την ήττα της τακτικής μας είναι το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί μια ευρωπαϊκή ελίτ που έχει και τη δύναμη και τη βούληση να εξοντώσει οικονομικά έναν ολόκληρο λαό, προκειμένου να στραγγαλίσει εν τη γενέσει ένα εναλλακτικό πολιτικό παράδειγμα.

Τρίτον, είναι όρος ύπαρξης για τον ΣΥΡΙΖΑ και, κυρίως, για την ελληνική κοινωνία να χαράξουμε και να εφαρμόσουμε ένα σχέδιο απεμπλοκής από το Μνημόνιο. Η απεμπλοκή ούτε μπορεί να χάνεται στο βάθος της τετραετίας ούτε μπορεί να επέλθει ως αποτέλεσμα της… πλήρους εφαρμογής του Μνημονίου.

Τέταρτον, ούτε ενότητα αλλά ούτε καν διάλογος μπορούν να υπάρξουν σε ένα κλίμα ανθρωποφαγίας που αρχίζει να θυμίζει ζοφερές εποχές της Αριστεράς.

Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχουν ούτε προδότες ούτε και υπονομευτές. Πέρα από τη νοσηρότητα που παράγουν, οι θεωρίες συνωμοσίας και η ενοχοποίηση προσώπων αποπροσανατολίζουν από τα πραγματικά πολιτικά ερωτήματα. Οπως έλεγε ένας παλιός κομμουνιστής: Δεν έφταιγαν ούτε ο Ζαχαριάδης ούτε ο Μάρκος. Η γραμμή ήταν από την αρχή λάθος γιατί δεν είχαμε καταλάβει τον κόσμο στον οποίο ζούσαμε.

Νέα γραμμή χρειαζόμαστε, όχι διάσπαση και κυνήγι μαγισσών.

 

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Χρειαζόμαστε σχέδιο για την ανατροπή της επικυριαρχίας των δανειστών

syntagma

 

Συνέντευξη του Γιάννη Αλμπάνη στην Τζέλα Αλιπράντη για την Εποχή της 26/7/2015

 

  • Πώς αποτιμάτε τη συμφωνία που έφερε η κυβέρνηση;

 

Η συμφωνία αποτελεί το αποτέλεσμα ενός στυγνού εκβιασμού. Υπό την απειλή της ανατίναξης του τραπεζικού συστήματος που θα οδηγούσε στην άτακτη χρεοκοπία και την πλήρη οικονομική καταστροφή, επιβλήθηκε στην ελληνική κυβέρνηση το τρίτο μνημόνιο. Όπως ακριβώς τα δύο προηγούμενα, το τρίτο μνημόνιο βαθαίνει την ύφεση και την ταξική πόλωση, χωρίς να διασφαλίζει σε βάθος χρόνου την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη –παρά την επικείμενη αναδιάρθρωση χρέους. Επιπλέον, διαιωνίζει το καθεστώς μειωμένης λαϊκής κυριαρχίας, από τη στιγμή που η Βουλή νομοθετεί καθ’ υπαγόρευση των δανειστών. Η συμφωνά βρίσκεται δηλαδή στον αντίποδα του πολιτικού σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ και των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης. Αν και συνήθως γίνεται λόγος για «πραξικόπημα», νομίζω ότι μάλλον θα έπρεπε να ανατρέξουμε σε καταστάσεις του 19ου αιώνα όταν οι αγγλικές κανονιοφόροι επέβαλλαν στην ελληνική κυβέρνηση την πολιτική που θα έπρεπε να ακολουθήσει. Το ότι η συμφωνία είναι πολύ κακή, επ’ ουδενί σημαίνει ότι ο εκβιασμός δεν ήταν απολύτως υπαρκτός. Το ερώτημα είναι γιατί τα πράγματα έφτασαν στο σημείο ώστε να τεθεί το τελεσίγραφο «μνημόνιο ή άτακτη χρεοκοπία».

 

  • Υπάρχει έδαφος για απεμπλοκή από τα μνημόνια;

 

Κατ’ αρχάς, πρέπει να συνομολογήσουμε ότι δεν υπάρχει πολιτικό έδαφος για να εφαρμόσει ο ΣΥΡΙΖΑ τα μνημόνιο. Είναι τόσο λεπτομερείς οι προβλέψεις της συμφωνίας και τόσο αυστηρή η επιτήρηση που δεν υπάρχει εναλλακτικός τρόπος εφαρμογής ή δυνατότητα υιοθέτησης «αντίμετρων». Το μνημόνιο θα εφαρμοστεί (αν εφαρμοστεί) με κοινωνικό πόνο και κρατική καταστολή. Επομένως, θα πρέπει να εξυφάνουμε ένα σχέδιο ανατροπής της επικυριαρχίας των δανειστών, ένα χειραφετησιακό σχέδιο αποκατάστασης της λαϊκής κυριαρχίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Σε ένα τέτοιο σχέδιο όσο αναγκαία είναι η κινητοποίηση των μαζών άλλο τόσο απαραίτητη είναι η ενδελεχής τεχνική τεκμηρίωση –ειδικά σε ό,τι αφορά το τραπεζικό σύστημα. Το ζητούμενο είναι πώς δεν θα βρεθούμε ξανά ενώπιον του θανάσιμου τελεσίγραφου «μημόνιο ή άτακτη χρεοκοπία» ή τουλάχιστον πώς θα μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε με σχετική επάρκεια.

 

  • Αυτή τη στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται διχασμένος, μπορεί να αποφευχθεί η ρήξη;

 

Αν συνεχίσουμε όπως σήμερα, η διάσπαση θα έχει συντελεστεί μέχρι τα τέλη Σεπτέμβρη. Μάλιστα μπορεί να επέλθει ο κατακερματισμός του κόμματος -σε ό,τι αφορά το στελεχιακό δυναμικό του, όχι το εκλογικό σώμα του. Επειδή από ένα σημείο και μετά η διάσπαση «σε πάει μόνη της» και δεν «την πας εσύ, ίσως τώρα να είναι η τελευταία ευκαιρία για να διατηρηθεί το κόμμα ενωμένο. Θα πρέπει όμως να τηρηθούν τρεις βασικές προϋποθέσεις:

α) Να αποκατασταθεί κλίμα διαλόγου κι ευπρέπειας. Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχουν ούτε προδότες ούτε τζάμπα μάγκες.

β) Να επανεργοποιηθούν τα όργανα του κόμματος (όπως η ΚΕ) που βρίσκονται σε αδράνεια.

γ) Να πάμε με βάση το Καταστατικό σε συνέδριο στρατηγικού επανακαθορισμού της πορείας του όλου ΣΥΡΙΖΑ. Όχι συνέδριο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών.

 

  • Υπό ποιους πολιτικούς όρους μπορεί να υπάρξει ενότητα του κόμματος;

 

Δύο είναι οι βασικοί πολιτικοί όροι. Ο πρώτος είναι ότι εφαρμογή του μνημονίου δεν συνιστά τον ορίζοντα της πολιτικής μας. Δηλαδή, αρνούμαστε να εσωτερικεύσουμε την ήττα και να τη μετατρέψουμε σε ιδεολογία. Η εφαρμογή του μνημονίου απαιτεί ένα άλλο κόμμα, ασχέτως αν αυτό θα ονομάζεται ΣΥΡΙΖΑ ή όχι. Ο δεύτερος όρος είναι ότι θα συζητήσουμε όλοι νηφάλια επί των πραγματικών δεδομένων. Ο οικονομικός πόλεμος των διεθνών κέντρων δεν είναι μπλόφα, αλλά απολύτως υλικό ζήτημα, το οποίο δεν αντιμετωπίζεται απλά με αδάμαστο φρόνημα. Εξίσου υπαρκτή είναι η δαμόκλειος σπάθη της τραπεζικής χρεοκοπίας που επικρέμεται πάνω από την ελληνική οικονομία. Τα πραγματικά ζητήματα απαιτούν πραγματικές απαντήσεις, όχι ηθικολογικά παρακελεύσματα.

 

  • Τελικά, πρόκειται όντως για «στρατηγική ήττα» της κυβέρνησης η συμφωνία, όπως διατυπώνουν πολλά μέλη του κόμματος;

 

Αναμφίβολα ηττήθηκε η κυβέρνηση. Όχι μόνο δεν επεξεργάστηκε Plan Β, αλλά ούτε και το Plan A το εφάρμοσε με τον καλύτερο τρόπο –τι άλλο σημαίνουν οι αλλαγές στη διαπραγματευτική ομάδα και τον υπουργό Οικονομικών… Επιπλέον, στους τομείς που δεν επηρεάζονταν από τη διαπραγμάτευση, ο απολογισμός είναι αναντίστοιχος με τις προσδοκίες των μελών του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, η συμφωνία σηματοδοτεί επίσης τη διάψευση στρατηγικών αντιλήψεων του ΣΥΡΙΖΑ όπως ότι:

α) Μπορεί να γίνει ανεκτή μια αριστερή-εναλλακτική πολιτική στο πλαίσιο της ευρωζώνης.

β) Η δημοκρατία δεν μπορεί να μη γίνεται σεβαστή ως ένα βαθμό από τους Ευρωπαίους «εταίρους».

γ) Ένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν μπορεί να απειληθεί με οικονομική εξόντωση.

 

Κυρίως όμως ηττήθηκε η αντίληψη ότι μπορεί να υπάρξουν ««εύκολες» λύσεις  -που θα τις βρούμε είτε στις Βρυξέλλες είτε στη Μόσχα και το Πεκίνο.

Εκ των πραγμάτων, τίθεται πλέον υπό ερώτηση η ίδια η στρατηγική της «κυβέρνησης της Αριστεράς». Το κατά πόσο δηλαδή μπορεί να εφαρμοστεί μια πραγματικά αριστερή κυβερνητική πολιτική εντός του σημερινού παγκόσμιου συσχετισμού,

 

Περισσότερα

Να μην πέσουμε στην παγίδα των δανειστών

 Hampstead Heath Fair 1949, later print Wolfgang Suschitzky born 1912 Gift Eric and Louise Franck London Collection 2013 http://www.tate.org.uk/art/work/P13431

Δημοσιεύτηκε στο Red Notebook στις 23/4/2015

Η τροπή που έχει πάρει η διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης με τους «θεσμούς», δεν θα έπρεπε να αφήνει αμφιβολίες για τις προθέσεις των δανειστών. Ενώ στους δύο μήνες που ακολούθησαν από τη συμφωνία της 20ης Φλεβάρη η κυβέρνηση έκανε αλλεπάλληλες συμβιβαστικές προτάσεις και διαμόρφωσε μια συνεκτική λίστα μέτρων (αρκετά από τα οποία δεν περιλαμβάνονταν στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ), η άλλη πλευρά δεν μετακινήθηκε από τις θέσεις της ή τουλάχιστον δεν μετακινήθηκε τόσο όσο χρειαζόταν για να φτάσει σε εκείνη την ενδιάμεση περιοχή όπου θα μπορούσε να οικοδομηθεί ένας έντιμος συμβιβασμός. Η όποια «πρόοδος» στο ζήτημα του πλεονάσματος δεν μεταβάλλει τη γενική εικόνα. Επιπλέον, δεν πρέπει να παραπλανά ο ισχυρισμός περί «μη ολοκληρωμένου ελληνικού σχεδίου μεταρρυθμίσεων. Οι προτάσεις της ελληνικής πλευράς και λεπτομερείς είναι και κοστολογημένες. Στην πραγματικότητα, το «μη ολοκληρωμένο» σημαίνει «μη μνημονιακό».

Μνημονιακά μέτρα ή «χρεοκοπία»

Οι δανειστές φαίνεται ότι ακολουθούν παρελκυστική τακτική, επιμένοντας στη μνημονιακή λογική. Επιδιώκουν, από τη μια μεριά, να εξαντληθούν τα ταμειακά αποθέματα της χώρας, και από την άλλη, να φθαρεί η λαϊκή υποστήριξη της κυβέρνησης. Για την ακρίβεια, το δεύτερο αποτελεί συνέπεια του πρώτου, αφού το πρόβλημα ρευστότητας οδηγεί σε καθυστέρηση των κρατικών πληρωμών, κάτι που εκ των πραγμάτων δυσκολεύει την καθημερινότητα. Η πολιτικά αποδυναμωμένη κυβέρνηση μιας οικονομικά εξαντλημένης χώρας θα βρεθεί στο τέλος ενώπιον του αμείλικτου διλήμματος: αποδοχή μνημονιακών μέτρων ή «χρεοκοπία». Αν κρίνουμε από μεγάλο αριθμό πρόσφατων δημοσιευμάτων του διεθνούς Τύπου («χρεοκοπία της Ελλάδας εντός ευρωζώνης»), η προσπάθεια είναι να φτάσουμε στο «σημείο μηδέν» σε στιγμή που το κράτος δεν έχει μπροστά του κάποια πληρωμή στους διεθνείς πιστωτές, αλλά υποχρεώσεις στο εσωτερικό –εν προκειμένω, η «χρεοκοπία» ορίζεται ως εσωτερική στάση πληρωμών. Ο λόγος του συγκεκριμένου timing είναι να προκληθεί στην κυβέρνηση καταστροφική πολιτική φθορά (τόσο από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά), χωρίς οι δανειστές να διακινδυνεύσουν τις εισπράξεις τους.

Να ξεφύγουμε από την παγίδα

Ο χρόνος τρέχει σε βάρος της κυβέρνησης και η χειρότερη επιλογή είναι να αφεθούν τα πράγματα να κυλήσουν όπως τώρα. Η λύση δεν μπορεί να επαφίεται στην καλή θέληση των δανειστών. Τους τρεις τελευταίους μήνες έχουν δείξει με κάθε δυνατό τρόπο ότι όχι μόνο δεν έχουν καλή θέληση, αλλά ότι επιδιώκουν διακαώς την ταχεία πτώση της κυβέρνησης και την ήττα του νέου ευρωπαϊκού πολιτικού παραδείγματος που εκπροσωπεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Η απρόσκοπτη ροή της διαπραγμάτευσης ως έχει, θα οδηγήσει εντέλει στο να τεθεί η κυβέρνηση ενώπιον του διλήμματος «χρεοκοπία ή μνημονιακά μέτρα». Τώρα είναι η ώρα για τολμηρές πολιτικές πρωτοβουλίες που θα εκτρέψουν την πορεία της διαπραγμάτευσης για να αποφευχθεί το διαφαινόμενο αδιέξοδο. Τρεις θα μπορούσαν να είναι οι άξονες τέτοιων πρωτοβουλιών: Πρώτον, πρέπει την «ώρα μηδέν» να μην την ορίσουν οι δανειστές, αλλά η ελληνική πλευρά, δεδομένου ότι ο χρόνος ορίζει σε μεγάλο βαθμό τις συντεταγμένες των εξελίξεων. Δεύτερον, η πληρωμή μισθών και συντάξεων πρέπει να έχει απόλυτη προτεραιότητα έναντι των απαιτήσεων των δανειστών, όπως άλλωστε είχε υπογραμμίσει ο Αλέξης Τσίπρας στην επιστολή του προς την Άνγκελα Μέρκελ. Τρίτον, απέναντι στο εκβιαστικό δίλημμα των δανειστών πρέπει να τεθεί ανοιχτά μια τρίτη εναλλακτική, αυτή της ρήξης με τους δανειστές. Μια εναλλακτική αναμφίβολα επώδυνη, που μπορεί όμως στις σημερινές συνθήκες να είναι η λιγότερο κακή από αυτές που καλούμαστε να επιλέξουμε. Είναι προφανές ότι την επιλογή της ρήξης δεν μπορεί να την κάνει η κυβέρνηση μόνη της, αλλά θα πρέπει να προσφύγει, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, στη λαϊκή ετυμηγορία. Ο λαός πρέπει να μπει στο επίκεντρο των εξελίξεων για να ξεφύγουμε από την παγίδα που μεθοδικά στήνουν οι δανειστές.

Περισσότερα

Μίνα Μενόν: Η ανάπτυξη της ινδικής οικονομίας αύξησε την ανισότητα

IMG_20140310_141456

Από την Εποχή της 23/3/2014

Η Μινα Μενόν ήταν από τους βασικούς διοργανωτές του συνεδρίου «Δημοκρατία, Σοσιαλισμός & οράματα για τον 21ομ αιώνα» που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας. Για πολλά χρόνια δούλεψε ως επιστημονική συνεργάτρια των ινδικών συνδικάτων και είχε ιδιαίτερη συμβολή στη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ στο Μουμπάι το 2003. Σήμερα είναι ανώτερη σύμβουλος της Action Aid Ινδίας. Έχει επίσης δημοσιεύσει ιστορικές μελέτες για τους εργάτες της κλωστοϋφαντουργίας στο Μουμπάι.
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη με μια ερώτηση που έχει προσωπική χροιά. Στο παρελθόν ανήκατε στο ναξαλίτικο (μαοϊκό) ρεύμα. Τα τελευταία χρόνια όμως δεν ανήκετε σε κάποιον κομματικό οργανισμό και δραστηριοποιείστε έντονα στα κοινωνικά κινήματα. Η προσωπική πολιτική ιστορία σας αποτελεί εξαίρεση ή είναι συνηθισμένη μέσα στην ινδική Αριστερά;

Στην Ινδία ο μαρξιστικός-λενινιστικός χώρος ήταν ιδιαίτερα μαζικός γιατί στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 ένας μεγάλος αριθμός νέων της μεσαίας τάξης στρατεύτηκε στις τάξεις του. Αργότερα πολλοί αποχώρησαν κυρίως λόγω των συνεχών διασπάσεων αλλά και της σκληρής καταστολής. Ειδικά εδώ στην επαρχία της Τελεγκάνα, όπου είναι μεγάλη η παράδοση των ναξαλιτών, χιλιάδες επί χιλιάδων νέοι εντάχτηκαν στον μλ χώρο. Σήμερα άλλοι συνεχίζουν, άλλοι σκοτώθηκαν από την αστυνομία, άλλοι δραστηριοποιούνται στα κινήματα, άλλοι ιδιωτεύουν. Όλοι όμως εξακολουθούν να ανήκουν στην Αριστερά με την ευρεία έννοια του όρου. Οι αποχωρήσεις δεν ήταν τόσο πολλές από τα δύο επίσημα ΚΚ, το ΚΚΙ και το ΚΚΙ (Μ) γιατί η ένταξη της νεολαίας σε αυτά τα δύο κόμματα ποτέ δεν ήταν τόσο μεγάλη

Παρά το ότι στην Ινδία υπάρχουν τόσο πολλά κομμουνιστικά κόμμα, φαίνεται ότι για πολλούς αριστερούς δεν υπάρχει αξιόπιστη αριστερή πολιτική παρατήρηση. Ισχύει αυτή η παρατήρηση;

Ναι, προς το παρόν δεν υπάρχει αξιόπιστη αριστερή εναλλακτική πρόταση. Μπορεί να μπει κανείς ότι υπάρχει αξιόπιστη δημοκρατική πρόταση. Αναφέρομαι στο νέο σχηματισμό AAP (Κόμμα του Κοινού Ανθρώπου) που προήλθε μέσα από το μαζικό κίνημα, αλλά δεν έχει ξεκάθαρη αριστερή άποψη. Ξεκίνησε ως κίνημα κατά τη διαφθοράς των πολιτικών και τώρα στρέφεται εναντίον της απληστίας των επιχειρήσεων. Πρόκειται λοιπόν για μια καλή δημοκρατική εναλλακτική λύση, αλλά δεν ανήκει στην Αριστερά. Προς το παρόν δεν υπάρχει η προοπτική ενός καινούργιου αριστερού ενωτικού σχηματισμού που θα συσπειρώσει τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στα κινήματα.

Τα τελευταία χρόνια η Ινδική οικονομία γνώρισε πρωτοφανή ανάπτυξη. Αυτό το οικονομικό μπουμ άλλαξε τη ζωή της πλειονότητας των πολιτών, περιορίζοντας δραστικά τη φτώχεια;

Όχι δεν την άλλαξε. Η ανάπτυξη αύξησε την ανισότητα. Μπορούμε να πούμε ότι ένα 10%-20% του πληθυσμού κέρδισε από την παγκοσμιοποίηση. Όχι υπό την έννοια μιας καλής δουλειάς ή μιας αξιοπρεπούς ζωής με νόημα, αλλά υπό την έννοια της αυξημένης δυνατότητας για κατανάλωση εμπορευμάτων, κατά το αμερικάνικο πρότυπο. Βέβαια σε πραγματικούς αριθμούς, αυτό το 10-20% του πληθυσμού είναι πάρα πολλοί άνθρωποι, μιας και η Ινδία έχει ένα 1.200.000.000 κατοίκους. Από την άλλη πλευρά, οι φτωχοί βρίσκονται σε τραγική κατάσταση. Στην πραγματικότητα έχουν πεταχτεί έξω από την οικονομία. Δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά και ζωτικές υπηρεσίες. Πρόσβαση που είχαν παλιότερα, όταν υφίστατο το δίχτυ κοινωνικής προστασίας. Για παράδειγμα, η ασφάλιση έχει πλέον ιδιωτικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό.
Οι πλούσιοι λοιπόν γίνονται δισεκατομμυριούχοι και οι φτωχοί καταστρέφονται. Το χειρότερο είναι ότι έχει χαθεί η κοινή δέσμευση ότι ο στόχος της κυβέρνησης είναι το καλό όλων. Στόχος της κυβέρνησης είναι μόνο να αυξήσει τα εισοδήματα του πιο πλούσιου 20% του πληθυσμού.

Τι συμβαίνει με το περιβάλλον και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές των τοπικών κοινοτήτων;

Οι ιθαγενικοί πληθυσμοί είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Οι εταιρίες εξορύξεων έχουν στην πραγματικότητα αγοράσει την κυβέρνηση. Είναι πολύ δύσκολο να τις πολεμήσεις γιατί δεν ξέρεις ούτε ποιοι ακριβώς είναι πίσω από αυτές ούτε πού μπορείς να τους βρεις. Επιπλέον, είναι ελλιπής η αλληλεγγύη στους αγώνες που παραμένουν περιορισμένοι σε τοπικό πλαίσιο. Οι ιθαγενικοί πληθυσμοί εκτοπίζονται γιατί η γη και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές ιδιωτικοποιούνται. Οι εταιρίες εμφανίζονται στις περιοχές με ιδιωτικούς στρατούς. Δυστυχώς, το περιβάλλον και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές δεν είναι χαμηλά μόνο στις προτεραιότητες της κυβέρνησης, αλλά συνολικά της πολιτικής ζωής. Απέχουμε πολύ από το να αναδείξουμε την ανάγκη για μια οικολογικά βιώσιμη ανάπτυξη, από το να συνδέσουμε τον σοσιαλισμό με την οικολογία.

Στο συνέδριο τέθηκε πολύ έντονα το ζήτημα των καστών. Η κατάσταση των κατώτερων καστών, ιδιαίτερα των ανέγγιχτων (ντάλιτ) δεν έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια;

Δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν έχουν γίνει αλλαγές προς όφελος μεγάλης μερίδας των ντάλιτ. Πρέπει να γίνουν βέβαια πολύ περισσότερα ακόμα. Από την άλλη, μπορεί να είναι προβληματική η έμφαση στην κάστα, δηλαδή το να επιβεβαιώνεις ότι ανήκεις στους ντάλιτ για να έχεις πρόσβαση στην πρόνοια. Σε αυτήν την περίπτωση η κάστα σου γίνεται σημαντική για σένα. Πρέπει λοιπόν να μην παλεύουμε τόσο για περισσότερα δικαιώματα για τις κατώτερες τάξεις, όσο για την πλήρη κατάργηση του συστήματος των καστών. Να προσθέσουμε ότι ένας από τους λόγους που στην Ινδία υπάρχει μεγάλη δυσκολία στο να αναπτυχθούν οικολογικά κινήματα είναι η υποστήριξη που παρέχουν οι ντάλιτ στον εκσυγχρονισμό, την εκβιομηχάνιση και την αστικοποίηση, μέσω των οποίων πιστεύουν ότι θα αρθεί η καταπίεση που υφίστανται. Στο χωριό σου όλοι ξέρουν ότι είσαι ντάλιτ, ενώ στην πόλη.

Το τελευταίο διάστημα τα δυτικά ΜΜΕ έδωσαν ευρεία κάλυψη στο κίνημα ενάντια στου βιασμούς και τη βία κατά των γυναικών. Είναι όντως τόσο δύσκολα τα πράγματα για τις γυναίκες στην Ινδία;

Η Νότια Ασία είναι το χειρότερο μέρος του κόσμου για τις γυναίκες. Τυπικά τα γυναικεία δικαιώματα, όπως η προστασία απέναντι στη σεξουαλική παρενόχληση, αναγνωρίζονται. Στην πράξη όμως κινδυνεύεις όταν ζητήσεις την εφαρμογή τους. Το επίπεδο της βίας κατά των γυναικών είναι πολύ υψηλό. Το Δελχί είναι για τις γυναίκες ίσως η πιο επικίνδυνη πόλη στον κόσμο. Το ίδιο υψηλό είναι το επίπεδο της ενδοοικογενειακής βίας.

Στις αρχές Ιούλη η επαρχία της Τελεγκάνα αποσπάται από το κρατίδιο του Άντρα Πραντές και γίνεται το νεότερο αυτόνομο κρατίδιο της Ινδίας. Γιατί θεωρείτε αυτήν την εξέλιξη μεγάλη επιτυχία για την Αριστερά;

Είναι το αποτέλεσμα αγώνων 60 ετών των κινημάτων στην Τελεγκάνα. Μερικές φορές είναι πολύ σημαντική μια ιδέα που την ενστερνίζεται ο κόσμος. Είναι πολύ δύσκολο να μετρήσουμε με οικονομικούς όρους την αίσθηση της καταπίεσης, την αίσθηση ότι είσαι δεύτερης κατηγορίας πολίτης και ότι ζεις υπό μια μορφή κατοχής στον τόπο σου. Δεν πρόκειται για κάποιους μετανάστες που έρχονται για να βρουν δουλειά, αλλά για ανθρώπους με πολλά λεφτά που αγοράζουν τα πάντα.
Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα