Αίγυπτος: Δεν είναι θρησκευτική σύγκρουση, είναι σφαγή του στρατο

Από την Αυγή της 16/10/11

Του Γιάννη Αλμπάνη *

Η σφαγή τουλάχιστον 25 διαδηλωτών το βράδυ της Κυριακής (9 Οκτωβρίου) από τον αιγυπτιακό στρατό μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής για τις πολιτικές εξελίξεις στην Αίγυπτο. Όλες οι αναλύσεις της αριστεράς και των κινημάτων νεολαίας της Αιγύπτου συγκλίνουν στο ότι έχουμε να κάνουμε με μια ηθελημένη επιλογή του κυβερνώντος SCAF – Ανώτατου Συμβουλίου Ενόπλων Δυνάμεων, και όχι με μια κατάσταση που ξέφυγε του ελέγχου, λόγω της ανικανότητας των στρατιωτικών δυνάμεων να καταστείλουν με ήπιο τρόπο τη διαδήλωση κοπτών και άλλων προοδευτικών πολιτών ενάντια στη θρησκευτική βία. Υπενθυμίζεται ότι μετά την επανάσταση της 25ης Γενάρη και την πτώση του Μουμπάρακ στις 11 Φλεβάρη, τον έλεγχο της διακυβέρνησης, της τήρησης της τάξης και της μετάβασης στη δημοκρατία τον έχει αναλάβει ο στρατός μέσω του SCAF, στο οποίο προεδρεύει ο στρατηγός Ταντάουι.

Όσοι κάνουν λόγο για ηθελημένη και σχεδιασμένη πολιτική επιλογή στέκονται ιδιαίτερα σε τρία ζητήματα:

Πρώτον, είχαν υπάρξει σαφείς προειδοποιήσεις στον στρατό ότι επίκειται εμπρησμός της κοπτικής εκκλησίας στο Ασουάν, γεγονός από το οποίο ξεκίνησε η ένταση. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά η Χόντα Μαχμούντ, μέλος της επιτροπής Θρησκευτικών Υποθέσεων της Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας, τόσο το κόμμα της όσο και μια σειρά άλλες πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις είχαν υποβάλει έγγραφες προειδοποιήσεις στον στρατό για τον επικείμενο εμπρησμό. Ωστόσο, δεν έγινε απολύτως τίποτα για να προστατευθεί η εκκλησία (η οποία υποτίθεται ότι είχε ανεγερθεί χωρίς άδεια). Επιπλέον, ο κυβερνήτης του Ασουάν Μουσταφά Αλ Σαγιέντ ουσιαστικά έδωσε πολιτική κάλυψη στο έγκλημα, κάνοντας την πραγματικά απίστευτη δήλωση ότι «οι χριστιανοί έκαναν λάθη και η μουσουλμανική νεολαία τα διόρθωσε».

Δεύτερον, ο τρόπος με τον οποίο οι στρατιωτικές δυνάμεις κατέστειλαν τη διαδήλωση, όταν αυτή έφτασε στην περιοχή Μασπίρο του κέντρου του Καΐρου (εκεί είναι και το κτίριο της τηλεόρασης), δεν αφήνει αμφιβολίες ότι υπήρχε κεντρική πολιτική απόφαση να υπάρξουν θύματα. Τι άλλο να σημαίνουν η επίθεση με τα τανκς στην καρδιά της διαδήλωσης και ο καταιγισμός πυροβολισμών, όταν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν δακρυγόνα και αντλίες νερού (που άλλωστε χρησιμοποιήθηκαν στη δεύτερη φάση των συγκρούσεων);

Τρίτον, η κάλυψη των γεγονότων από την κρατική τηλεόραση είναι αυτή που κυρίως διαλύει τις όποιες αμφιβολίες για τον σχεδιασμό της σφαγής. Με το που ξεκίνησαν οι συγκρούσεις, η τηλεόραση άρχισε να λέει ότι οι κόπτες επιτίθενται στον στρατό με πραγματικά πυρά, ότι έχουν σκοτώσει δύο στρατιώτες (ούτε τα ονόματα ούτε οι φωτογραφίες τους δημοσιοποιήθηκαν ποτέ…) και ότι καίνε το Κοράνι. Καλούσε μάλιστα τους μουσουλμάνους να κατέβουν στον δρόμο για να υπερασπιστούν τον βαλλόμενο στρατό, κάτι που σύμφωνα με τον Ράμι Σαάτι του Κινήματος Ελεύθερης Αιγύπτου ισοδυναμεί με πρόκληση σε δολοφονίες.

Φαίνεται λοιπόν ότι ο στρατός προσπαθεί να υποδαυλίσει την (προϋπάρχουσα έτσι κι αλλιώς) αντιπαράθεση χριστιανών και μουσουλμάνων για να δημιουργήσει χάος στη χώρα. Η υποδαύλιση θρησκευτικών και τοπικιστικών συγκρούσεων σε συνδυασμό με την απόσυρση της αστυνομίας από οποιαδήποτε δραστηριότητα καταπολέμησης της εγκληματικότητας, μπορούν να οδηγήσουν σε μια τέτοια κατάσταση γενικευμένης βίας και αναταραχής, όπου θα φαντάζουν κοινωνικά νομιμοποιημένες η συνέχιση της στρατιωτικής διακυβέρνησης και η αναβολή των εκλογών.

Βέβαια, το έργο του στρατού δεν θα είναι εύκολο – κάτι που φάνηκε άλλωστε από την πολύ ισχνή ανταπόκριση του κόσμου στο τηλεοπτικό κάλεσμα να βγει στον δρόμο εναντίον των κοπτών. Η αποφασιστικότητα με την οποία οι διαδηλωτές αντιμετώπισαν τα τανκς και τους στρατιώτες το βράδυ της Κυριακής πιστοποιεί ότι το λαϊκό κίνημα δεν θα είναι εύκολος αντίπαλος. Επιπλέον, τόσο το μέγεθος όσο και τα πολιτικά χαρακτηριστικά της μεγάλης διαδήλωσης χριστιανών και μουσουλμάνων από το κοπτικό νοσοκομείο στον κοπτικό καθεδρικό (για την τέλεση της νεκρώσιμης ακολουθίας), δείχνουν ότι υπάρχουν σθεναρές αντιστάσεις στην υποδαύλιση των θρησκευτικών διενέξεων. Χάρη και στην παρέμβαση της αριστεράς, τα κύρια συνθήματα της πορείας ήταν τα «Μουσουλμάνοι και χριστιανοί χέρι-χέρι» και «Δεν είναι θρησκευτική διαμάχη, είναι σφαγή του στρατού». Ο στρατός, λοιπόν, θα πρέπει να βρει τρόπο να κατανικήσει αυτό το ρωμαλέο λαϊκό κίνημα, όλους αυτούς τους νέους (ή όχι και τόσο νέους) της Ταχρίρ που δεν διστάζουν «ολόισια στον θάνατο να κολυμπήσουν» – ανάμεσά τους και ο εικοσιδιάχρονος Μίκα Ντανιέλ, ηγετικό στέλεχος της νεολαίας της Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας, που έπεσε το βράδυ της Κυριακής στην πρώτη γραμμή της μάχης ενάντια στον στρατό.


* Ο Γ. Αλμπάνης είναι μέλος του Δικτύου για τα πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα και βρέθηκε στο Κάιρο τις ημέρες των γεγονότων

Περισσότερα

Αίγυπτος: η δημοκρατία είναι ασυμβίβαστη με τη συνέχιση της στρατιωτικής κυβέρνησης

Η συνέντευξη που δημοσιεύουν σήμερα ταυτόχρονα τα «Ενθέματα» και το RedNotebook δόθηκε λίγες μόλις μέρες προτού το Κάιρο και η πλατεία Ταχρίρ μεταβληθούν και πάλι σε θέατρο αιματηρών συγκρούσεων. Η δολοφονική επίθεση στρατού και αστυνομίας, που κόστισε τη ζωή 24 ανθρώπων, κατέδειξε ότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση υποδαυλίζει τις θρησκευτικές συγκρούσεις προκειμένου να σταθεροποιηθεί, επιβεβαιώνοντας έτσι την εκτίμηση του Ράμι Σαάθ περί ασυμβατότητας της στρατιωτικής διακυβέρνησης με κάθε έννοια δημοκρατίας. Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης, που βρέθηκε στο Κάιρο την προηγούμενη εβδομάδα

Συνέντευξη του αιγύπτιου ακτιβιστή Ράμι Σαάθ

Kάιρο, 8.10.2011. Τα αιγυπτιακά κινήματα πολιτών που κινούνται έξω από τους παραδοσιακούς κομματικούς σχηματισμούς έπαιξαν κεντρικό ρόλο στην «Επανάσταση της 25ης Γενάρη», στο κίνημα δηλαδή της Πλατείας Ταχρίρ και την ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ. Πρόκειται κυρίως για συσσωματώσεις νέων ανθρώπων (μορφωμένων συνήθως), που συσπειρώνονται γύρω από συγκεκριμένα αιτήματα (να φύγει ο Μουμπάρακ, δημοκρατικές ελευθερίες, κοινωνική δικαιοσύνη) και παίρνουν την οργανωτική μορφή του δικτύου. Μια από αυτές τις νέες και πολύ δυναμικές συλλογικότητες είναι το Κίνημα Ελεύθερης Αιγύπτου (Αλ Μάσρι Αλ Χουρ).

Ο Ράμι Σαάθ είναι ένας από τους βασικούς ακτιβιστές αυτού του Κινήματος. Τον συνάντησα στη διαδήλωση της πλατείας Ταχρίρ την Παρασκευή 7 του Οκτώβρη, και δώσαμε ραντεβού την επόμενη μέρα στο Garden City του Καΐρου. Μιλήσαμε για τη σημερινή αντιφατική κατάσταση, όπου από τη μια μεριά ο αιγυπτιακός λαός χαίρει πρωτοφανούς ελευθερίας, και από την άλλη ο στρατός επιχειρεί να οδηγήσει την επανάσταση στο τέλος της.
Γιάννης Αλμπάνης

* Θα μπορούσατε, με δυο λόγια, να μας περιγράψετε την πολιτική ταυτότητα του Κινήματος Ελεύθερης Αιγύπτου;

* Το Κίνημα Ελεύθερης Αιγύπτου αποτελείται από ανεξάρτητους ακτιβιστές, οι οποίοι παλιότερα ήταν είτε πολιτικοί ακτιβιστές είτε ακτιβιστές για τα ανθρώπινα κινήματα. Δημιουργήσαμε το κίνημα μας την 1η του Φλεβάρη στην Πλατεία Ταχρίρ. Γι’ αυτό το σύνθημα μας είναι: «Γεννηθήκαμε στην Ταχρίρ». Πριν από την Ταχρίρ, η πλειοψηφία των ακτιβιστών δρούσε ατομικά, γιατί ήταν εξαιρετικά δύσκολο να δημιουργήσεις στην Αίγυπτο οποιαδήποτε πολιτική οργάνωση, είτε με τη μορφή του κινήματος είτε με τη μορφή του κόμματος. Το Κίνημα Ελεύθερης Αιγύπτου έπαιξε κεντρικό ρόλο στην οργάνωση και την πραγματοποίηση της επανάστασης, τόσο στην Ταχρίρ την πρώτη περίοδο από τις 25 Γενάρη έως τις 11 Φλεβάρη [στις 11 του Φλεβάρη ο στρατός ανακοίνωσε την απομάκρυνση του Μουμπάρακ], όσο και μετά. Για μας, η 11η Φλεβάρη έχει μόνο τη μεγάλη συμβολική αξία του τέλους της δικτατορίας του Μουμπάρακ, καθώς και της ματαίωσης της προσπάθειάς του να μεταβιβάσει την εξουσία στο γιο του. Ωστόσο, η 11η Φλεβάρη δεν σηματοδοτεί το τέλος του συστήματος. Το Στρατιωτικό Συμβούλιο που κυβερνάει αυτή τη στιγμή τη χώρα [το Συμβούλιο αναφέρεται συνήθως με τα αρχικά SCAF: Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων] αποτελεί μέρος του παλιού συστήματος, αφού τα μέλη του τοποθετήθηκαν στις θέσεις τους από το Μουμπάρακ. Επιπλέον, υπάρχουν ακόμα ισχυρές δυνάμεις μέσα στη χώρα που ανήκουν στο παλιό διεφθαρμένο σύστημα. Γνωρίζουμε βέβαια ότι ο αγώνας μας απέχει πολύ από την ολοκλήρωσή του, και ότι η αλλαγή θα χρειαστεί χρόνο. Η επανάσταση συνεχίζεται με διαφορετικούς τρόπους, εν μέρει στην πλατεία Ταχρίρ, εν μέρει στη στήριξη κοινωνικών, εργατικών και αγροτικών διεκδικήσεων. Ο αγώνας για αξιοπρέπεια και κοινωνική δικαιοσύνη είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επανάστασης.

* Ποια είναι η πολιτική ατζέντα σας;

* Η Αίγυπτος είναι υπό στρατιωτική κυβέρνηση εδώ κι εξήντα χρόνια. Κατά συνέπεια, το πρώτο αίτημα μας είναι η γρήγορη μεταβίβαση της εξουσίας σε πολιτική κυβέρνηση. Θέλουμε η Αίγυπτος να γίνει ένα δημοκρατικό και κοσμικό κράτος δικαίου για όλους τους πολίτες της. Αυτή η προοπτική αποκλείει εξ ορισμού τη συνέχιση της στρατιωτικής διοίκησης. Πέρα από τη αποχώρηση των στρατιωτικών, η Αίγυπτος θα χρειαστεί να κάνει μεγάλα βήματα στη δημιουργία θεσμών, την επένδυση στην παιδεία και την υγεία, την αλλαγή των αντιλήψεων σχετικά με την εθνική ασφάλεια. Πρέπει να ξαναχτίσουμε την Αίγυπτο, και το θεμέλιο αυτής της επανοικοδόμησης είναι μια δημοκρατική διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας ο λαός θα έχει δικαιώματα που θα γίνονται σεβαστά, και θα μπορέσει να εκλέξει ελεύθερα την κυβέρνησή του.

* Σας είδα χτες στην Ταχρίρ να «δείχνετε κόκκινη κάρτα στον Ταντάουι» [πρόκειται για τον επικεφαλής του κυβερνώντος Στρατιωτικού Συμβουλίου· οι συγκεντρωμένοι, συμβολικά, του δείχνουν μια κόκκινη κάρτα, όπως αυτή στο ποδόσφαιρο] και να διαμαρτύρεστε έντονα για τη στρατιωτική διακυβέρνηση. Τι ακριβώς προσάπτετε στους στρατιωτικούς;

* Αν και γνωρίζαμε ότι οι στρατιωτικοί αποτελούν μέρος του παλιού συστήματος, αρχικά είχαμε πιστέψει ότι η ανάληψη του ελέγχου από το Στρατιωτικό Συμβούλιο θα μπορούσε να δώσει την ευκαιρία για αλλαγή και μεταβίβαση της εξουσίας. Αντιθέτως, τους τελευταίους έξι μήνες είδαμε πολύ καθαρά την προσπάθειά τους να βάλουν φραγμό στην επανάσταση. Είδαμε να παρατείνεται η ισχύς των νόμων εκτάκτου ανάγκης και να εγκαθιδρύονται στρατιωτικά δικαστήρια για τους πολίτες. Τους τελευταίους έξι μήνες, 13.000 πολίτες έχουν παραπεμφθεί σε στρατοδικεία. Υπάρχουν άνθρωποι που συλλαμβάνονται χωρίς καν να το μαθαίνει η οικογένεια τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, τα στρατοδικεία συνεδρίαζαν στις τουαλέτες των στρατιωτικών φυλακών.

* Πέρα όμως από τα ανθρώπινα δικαιώματα, τι πιστεύετε για τη στάση του Στρατιωτικού Συμβουλίου όσον αφορά τις εκλογές; Χτες σας άκουσα να φωνάζετε ότι αυτές οι εκλογές δεν θα είναι ελεύθερες…

* Εκατό τοις εκατό. Πρώτα απ’ όλα, δεν μπορείς να έχεις ελεύθερες εκλογές ενώ βρίσκονται ακόμα σε ισχύ οι νόμοι εκτάκτου ανάγκης και ο στρατός μπορεί να συλλαμβάνει όποιον θέλει χωρίς νόμιμο ένταλμα. Δεν μπορείς να έχεις ελεύθερες εκλογές χωρίς ανεξάρτητο και ελεύθερο δικαστικό σύστημα. Ο υπουργός Δικαιοσύνης εξακολουθεί να ελέγχει το δικαστικό σύστημα. Δεν μπορείς να έχεις ελεύθερες εκλογές χωρίς ανεξάρτητους παρατηρητές — και δεν αναφέρομαι μόνο στους διεθνείς παρατηρητές, αλλά και στις τοπικές οργανώσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων. Στο πρόσφατο δημοψήφισμα [δημοψήφισμα σχετικά με τη διαδικασία μεταβίβασης της εξουσίας από τους στρατιωτικούς σε πολιτική κυβέρνηση] είχαμε 200 παρατηρητές με νόμιμη άδεια, τους οποίους ο στρατός ανάγκασε να βγουν από τα εκλογικά τμήματα στις πέντε το απόγευμα. Συνοψίζοντας, υπάρχουν τρεις βασικές προϋποθέσεις για να θεωρηθούν οι εκλογές ελεύθερες: κατάργηση των νόμων εκτάκτου ανάγκης, ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος, αποδοχή ανεξάρτητων παρατηρητών. Σε αυτές τις τρεις βασικές προϋποθέσεις, θα πρέπει να προσθέσουμε και το ζήτημα του αποκλεισμού όσων υποψήφιων προέρχονται από το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα [το κόμμα του Μουμπάρακ, που έχει τεθεί εκτός νόμου). Δεν είναι δυνατόν να συμμετάσχει στις εκλογές αυτή η συμμορία που λεηλάτησε την Αίγυπτο και κατέστρεψε την πολιτική ζωή της. Ενώ λοιπόν υπάρχει δικαστική απόφαση που λέει ότι το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα κατέστρεψε τη χώρα, επιτρέπεται σε όλη την ηγεσία του να συμμετάσχει στις εκλογές. Ζητάμε να αφαιρεθούν τα πολιτικά δικαιώματα από τα 1.000 ηγετικά στελέχη του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος, γιατί τα τελευταία τριάντα χρόνια ήταν αυτοί που αφαίρεσαν τα πολιτικά δικαιώματα από όλο τον αιγυπτιακό λαό.

* Θα κατεβάσετε ψηφοδέλτιο στις εκλογές;

* Σε καμία περίπτωση. Πρώτα απ’ όλα, γιατί θέλουμε ελεύθερες εκλογές και δεν βλέπουμε να γίνεται κάτι τέτοιο. Ο στρατός προσπαθεί να χειραγωγήσει το εκλογικό αποτέλεσμα για να συνεχίσει να κυβερνά τη χώρα. Είμαστε ένα κίνημα που θέλει τη συνέχιση της επανάστασης. Υποστηρίζουμε τα κόμματα που βγήκαν μέσα από την επανάσταση. Θέλουμε ωστόσο να έχουμε το ρόλο του συντονιστή όλων των πολιτικών δυνάμεων της Αιγύπτου. Η Αίγυπτος έχει τέσσερα βασικά πολιτικά ρεύματα: τους ισλαμιστές, τους φιλελεύθερους, τους αριστερούς και τους άραβες εθνικιστές. Το να τοποθετηθούμε σε έναν ενδιάμεσο χώρο θα μας επιτρέψει να παραμείνουμε συνδεδεμένοι με όλους και να τους συντονίζουμε. Κάτι τέτοιο δεν θα είναι δυνατό αν μας βάλουν μια κομματική ταμπέλα. Τώρα είναι η ώρα της ενότητας όλων των δυνάμεων που θέλουν την αλλαγή στην Αίγυπτο.

Περισσότερα

October 15 in Athens

About 7-8.000 people participated in the concert of protest at Syntagma square in the centre of Athens. The mobilization was organized by Syntagma Popular Assembly and was part of the wolrld-wide day of action. Evebody now is preparing the 48 hours general strike on October 19-20. Everyday there are strikes and occupations of public buildings. But October 19-20 will be real hot!

Περισσότερα