Μέντχατ Ελ Ζέιντ: Οι πλατείες είναι το λαϊκό κοινοβούλιο της Αιγύπτου

Από τη σημερινή Εποχή

Ο Μέντχαν Ελ Ζέιντ είναι μέλος τους Πολιτικού Γραφείου της Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας. Έχει στρατευτεί στην Αιγυπτιακή Αριστερά από τη δεκαετία του ’70. Έχει φυλακιστεί δύο φορές για την πολιτική δράση του. Η μία το 1972, μετά την εισβολή της αστυνομίας στο πανεπιστήμιο του Καϊρου, και η άλλη το 1989.  Η συνέντευξη μαζί του πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο στις 28/1/2012.
Την ώρα που ετοιμαζόταν η Εποχή, η Αίγυπτος μάτωνε και πάλι. Η εκατόμβη των 74 νεκρών στο γήπεδο του Πορτ Σάιντ, κατά τη διάρκεια του αγώνα των ποδοσφαιρικών ομάδων  Μάσρι και Άχλι, έδωσε το έναυσμα για έναν νέο κύκλο διαδηλώσεων ενάντια στη στρατιωτική διακυβέρνηση. Τόσο οι οπαδοί της Άχλι (στις τάξεις των οποίων ανήκουν τα περισσότερα θύματα) όσο και η επαναστατική νεολαία καταγγέλλουν το SCAF (το κυβερνών Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων) ότι δεν έκανε τίποτα να προστατεύει τους θεατές του αγώνα. Επισημαίνουν ότι αυτή η «παράλειψη» δεν είναι τυχαία: Οφείλεται στην επιδίωξη των στρατιωτικών να δημιουργούν καταστάσεις χάους, ώστε να δικαιολογείται η συνέχιση του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης. Επιπλέον, εκτιμούν ότι όσα συνέβησαν, αποτελούν τιμωρία για τους οπαδούς της Άχλι, οι οποίοι πρωτοστατούν στις συγκρούσεις της επαναστατικής νεολαίας με τις δυνάμεις καταστολής. Όπως αναμενόταν, το καθεστώς έβαψε στο αίμα τις διαμαρτυρίες: ο μέχρι τώρα απολογισμός είναι 12 νεκροί κι εκατοντάδες τραυματίες.   

Γιάννης Αλμπάνης

Ένα χρόνο μετά την επανάσταση, τι άλλαξε και τι παραμένει το ίδιο στην αιγυπτιακή κοινωνία;

Η πιο σημαντική αλλαγή είναι ότι ο κόσμος βγήκε στους δρόμους. Πριν την επανάσταση, το πολύ ισχυρό δικτατορικό καθεστώς είχε στερήσει το λαό από βασικά δημοκρατικά δικαιώματά του, όπως το να διαδηλώνει και να οργανώνεται. Όλα εξαρτιόνταν από την άδεια των Αρχών. Τώρα ο λαός έχει απελευθερωθεί από αυτό. Με τη δημιουργία των ανεξάρτητων συνδικάτων και των νέων κομμάτων δημιουργείται μια καινούργια πολιτική παράδοση στην Αίγυπτο, η οποία σηματοδοτείται από τη λαϊκή συμμετοχή. Αυτός ο καινούργιος πολιτικός πλουραλισμός αποτελεί πολύ θετική εξέλιξη. Η επανάσταση δεν ήταν ικανή να πάρει την εξουσία, αλλά άνοιξε το πεδίο για νέους αγώνες. Προηγουμένως, στα καλέσματα μας για κινητοποιήσεις ανταποκρίνονταν λίγες εκατοντάδες. Τώρα συμμετέχουν εκατομμύρια. Γι’ αυτό πιστεύω ότι τα καθήκοντα του δημοκρατικού στρατοπέδου έχουν αλλάξει.

Πώς ορίζετε αυτήν την αλλαγή καθηκόντων του δημοκρατικού στρατοπέδου;

Τώρα έχουμε τη δύναμη να ανοιχτούμε και να καταπιαστούμε με μια σειρά από πολύ σημαντικά ζητήματα, Ένα από αυτά είναι το χάσμα ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο. Οι άνθρωποι της υπαίθρου που στερούνται εκπαίδευσης, υπηρεσιών υγείας και αξιοπρεπών εισοδημάτων, ψήφισαν μαζικά τις παραδοσιακές αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις. Τώρα πια έχουμε τη δυνατότητα να πάμε να τους βρούμε και να τους μιλήσουμε. Έχουμε ξανακερδίσει τη δυνατότητα να πηγαίνουμε όπου θέλουμε. Ένα άλλο παράδειγμα των νέων καθηκόντων, είναι ότι πρέπει να χτίσουμε γέφυρες ανάμεσα στα οικονομικά αιτήματα και  τα πολιτικά αιτήματα. Μέχρι τώρα οι οικονομικές και οι πολιτικές διεκδικήσεις εκτυλίσσονταν παράλληλα. Τώρα πρέπει να τις συνδέσουμε.

Πέρα όμως από το επαναστατικό κίνημα, υπάρχουν άλλοι δύο πόλοι στην πολιτική ζωή της Αιγύπτου: η Μουσουλμανική Αδελφότητα (που πήρε το 47% των εδρών στη νεοκλεγείσα Βουλή) και το SCAF (ΣτΣ το κυβερνών Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων). Πιστεύετε ότι αυτοί οι δύο μπορούν να φτάσουν γρήγορα σε έναν συμβιβασμό για τη νομή της εξουσίας;

Εννοείται. Έχουν κάνει ήδη το συμβιβασμό, κάτι που έχει φανεί σε πολλές περιπτώσεις. Κατ’ αρχάς, συμφώνησαν στις διαδικασίες της μεταβατικής περιόδου, διαδικασίες που ισχυροποιούν τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις. Συμφώνησαν στο να εκλεγεί πρώτα το Κοινοβούλιο, μετά η Σούρα (ΣτΣ η Άνω Βουλή), και μετά να γίνουν οι προεδρικές εκλογές. Συμφώνησαν επίσης στο χρόνο αποχώρησης των στρατιωτικών, καθώς και στις εγγυήσεις και τα προνόμια που θα τούς παραχωρηθούν.  Η όλη διαχείριση της εκλογικής διαδικασίας ενίσχυσε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Αν για παράδειγμα, είχε ψηφιστεί νόμος που απαγόρευε την κομματική προπαγάνδα μέσα στα τζαμιά, το εκλογικό αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό. Η κάθε πλευρά αποσπά δικά της οφέλη από αυτή τη συναλλαγή, στην οποία  είναι δεσμευμένες και οι δύο

Πώς κρίνετε το εκλογικό αποτέλεσμα του συνδυασμού «Η επανάσταση συνεχίζεται», στον οποίο συμμετείχε και το δικό σας κόμμα, η Σοσιαλιστική Λαϊκή Συμμαχία;

Είναι η απλά η αρχή. Δεν περιμέναμε πολλά από μια εκλογική διαδικασία που βρισκόταν στον αντίποδα όλων των αιτημάτων των δημοκρατικών δυνάμεων. Εμείς ζητάγαμε: Πρώτον, να εκκαθαριστούν όλα τα στοιχεία που σχετίζονταν με το καθεστώς Μουμπάρακ. Δεύτερον, να δοθεί χρόνος ώστε οι επαναστατικές πολιτικές  δυνάμεις να μπορέσουν να οργανωθούν και να γίνουν γνωστές στην κοινωνία. Τελικά, οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν χωρίς να εκπληρωθούν αυτές οι προϋποθέσεις. Επιπλέον, η Αριστερά αντιμετωπίζει μια σειρά από προβλήματα που σχετίζονται με τη μακροχρόνια ηγεμονία του Ταγμαμού (ΣτΣ πρόκειται για το Εθνικό Προοδευτικό Συνδικαλιστικό Κόμμα, το νόμιμο «αριστερό» κόμμα της περιόδου Μουμπάρακ).  Ωστόσο, θα πρέπει να δούμε τα πράγματα από διαφορετική σκοπιά, από τη σκοπιά της συμμετοχικής δημοκρατίας. Αναμφίβολα, οι βουλευτικές εκλογές ήταν ένα πρώτο βήμα. Αλλά το πιο σημαντικό πράγμα που συμβαίνει είναι η δημοκρατία των πλατειών. Οι πλατείες είναι το λαϊκό κοινοβούλιο της Αιγύπτου. Αυτό το λαϊκό κοινοβούλιο θα πιέσει το εκλεγμένο κοινοβούλιο και θα επηρεάσει τη στάση του. Αν στις πλατείες προσθέσουμε τα νέα ανεξάρτητα συνδικάτα και την κατοχύρωση του δικαιώματος στην πολιτική οργάνωση, τότε μπορούμε να αισιοδοξούμε ότι θα κάνουμε σημαντική πρόοδο στο επόμενο διάστημα.

Κάνατε λόγο για τη μεγάλη σημασία που έχει η ίδρυση των ανεξάρτητων συνδικάτων. Ας επικεντρωθούμε λοιπόν στην ταξική πάλη. Η Αιγυπτιακή επανάσταση είναι μια δημοκρατική επανάσταση ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς, με στόχο την κατοχύρωση των πολιτικών ελευθεριών. Πέρα όμως από τις ελευθερίες, υπάρχει κοινωνική διάσταση σε αυτόν το αγώνα;

Όταν μιλάω για τη σημασία που έχουν τα ανεξάρτητα συνδικάτα  ή το δικαίωμα στην οργάνωση είναι γιατί αποτελούν όπλα της κοινωνικής αντίστασης, και όχι γιατί είναι αυτοσκοποί. Αποτελούν μέσα για τη βελτίωση της θέσης των φτωχών. Αυτή τη στιγμή επικεντρωνόμαστε σε ορισμένα δημοκρατικά δικαιώματα, που είναι πολύ σημαντικά. Όμως αυτά τα δημοκρατικά δικαιώματα είναι στενά συνδεμένα με τις κοινωνικές διεκδικήσεις και την ταξική πάλη. Ένας από τους παράγοντες που συνέβαλαν ιδιαίτερα στην πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ, ήταν η μεταφορά της επανάστασης από τις πλατείες στα εργοστάσια, με το ξέσπασμα ενός κύματος απεργιών σε όλη τη χώρα. Τότε το καθεστώς αποφάσισε να θυσιάσει ντον Μουμπάρακ για να σωθεί το ίδιο. Επομένως, η δημοκρατική επανάσταση δεν μπορεί να πετύχει χωρίς την ταξική-κοινωική πάλη. Από την άλλη, οι φτωχοί έχουν μεγαλύτερο συμφέρον από οποιοδήποτε άλλο, να νικήσει η δημοκρατική επανάσταση, γιατί σήμερα αυτοί είναι πιο αποκλεισμένοι από οποιοδήποτε άλλο από το σύστημα διακυβέρνησης και τα μίντια. Το πρόγραμμα του κόμματος μας επιμένει ότι σε κάθε βήμα ο αγώνας για τη δημοκρατία πρέπει να συνδέεται με τον αγώνα για το σοσιαλισμό. Χωρίς αυτή τη σύνδεση ο αγώνας για τη δημοκρατία θα αποτύχει.

Στο άμεσο μέλλον η Σοσιαλιστική Λαϊκή Συμμαχία θα επιλέξει να δώσει έμφαση στην οικοδόμηση του ενωτικού σχήματος «Η επανάσταση συνεχίζεται» ή θα επιμείνετε στην οικοδόμηση του δικού σας κόμματος;

Το κόμμα μας είχε μεγάλη συμβολή στη δημιουργία του συνασπισμού. Μάλιστα το «η επανάσταση συνεχίζεται» ήταν ένα σύνθημα του κόμματος μας, που τελικά υιοθετήθηκε ως τίτλος του εκλογικού συνασπισμού. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτός ο ενωτικός συνασπισμός θα είναι η δύναμη μας. Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει το κόμμα μας να δίνει μάχες στο κοινοβούλιο, τα συνδικάτα και τους δρόμους. Για να νικήσει η επανάσταση θα χρειαστεί χρόνος και μεγάλη προσπάθεια. Η νίκη θα εξαρτηθεί από το αν θα καταφέρουμε να μεταφέρουμε την επανάσταση από τις πλατείες στους χώρους δουλειάς, τα πανεπιστήμια , τα σχολεία, τα χωριά. Εκεί θα κριθεί και η επιτυχία των ενωτικών προσπαθειών της Αριστεράς. Το ζήτημα δηλαδή θα είναι αν οι αριστεροί συνασπισμοί θα μπορέσουν να οικοδομηθούν στη βάση, και δεν θα μείνουν στις συμφωνίες των ηγεσιών.

Σχολιάστε

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Shares