Αίγυπτος: Η δημοκρατία στην κόψη του ξυραφιού

Image

Από την Εποχή της Κυριακής

Οι καταιγιστικές πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Αίγυπτο δείχνουν ότι ο στρατός «παίζει τα ρέστα του» για να διατηρήσει τον έλεγχο της εξουσίας. Τους προηγούμενους μήνες φαινόταν ότι οι στρατιωτικοί, που κυβερνούν την πιο μεγάλη Αραβική χώρα εδώ κι εξήντα χρόνια, είχαν επιλέξει την ελεγχόμενη μετάβαση σε μια ορισμένη δημοκρατία, με πλήρη όμως διασφάλιση των προνομίων τους. Τελικά τόσο τα αποτελέσματα των εκλογικών αναμετρήσεων όσο και η συνεχιζόμενη κοινωνική αναταραχή οδήγησαν το κυβερνών μετά την πτώση Μουμπάρακ SCAF (Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων) στο συμπέρασμα ότι η μετάβαση ακόμα και σε μια κουτσουρεμένη δημοκρατία θα απαιτούσε την παραχώρηση σημαντικού μεριδίου εξουσίας από τους στρατιωτικούς στα εκλεγμένα θεσμικά όργανα. Κατά συνέπεια, άνοιξε ο δρόμος της εκτροπής από τη δημοκρατική μεταβίβαση.

Μπορεί η εκτροπή να μην πήρε την κλασική μορφή των τεθωρακισμένων στους δρόμους, εντούτοις, πρόκειται για πραγματικό πραξικόπημα που φαλκιδεύει τη βούληση του Αιγυπτιακού λαού και υπονομεύει τις κατακτήσεις της Επανάστασης της 25ης Γενάρη. Πιο συγκεκριμένα:

Πρώτον, το ελεγχόμενο από το στρατό Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε τις βουλευτικές εκλογές του Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου επικαλούμενο παραβιάσεις της εκλογικής νομοθεσίας. Στηριζόμενος σε αυτή τη δικαστική απόφαση, ο στρατός κατήργησε το εκλεγμένο κοινοβούλιο και ανέλαβε ο ίδιος τη νομοθετική εξουσία. Υπενθυμίζεται ότι το κοινοβούλιο είναι το πρώτο θεσμικό όργανο στην πολιτική Ιστορία της Αιγύπτου που προέκυψε από σχετικά τίμιες κι ελεύθερες εκλογές. Οι ισλαμιστές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του σαλαφίτικου Νουρ έλεγχαν πλέον του 70% των εδρών.

Δεύτερον, το SCAF ανακοίνωσε μια τροποποίηση του προσωρινού Συντάγματος της 30ης Μάρτη 2011 σύμφωνα με την οποία: 1. Το SCAF καθίσταται υπεύθυνο για όλα τα ζητήματα που αφορούν τις ένοπλες δυνάμεις. 2. Το SCAF διορίζει τους επιτελάρχες των ενόπλων δυνάμεων, ο δε επικεφαλής του είναι ταυτόχρονα Υπουργός Άμυνας και αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων. 3. Ο εκλεγμένος πρόεδρος μπορεί να κηρύξει πόλεμο ή κατάσταση εκτάκτου ανάγκης μόνο με την έγκριση του SCAF. 4. Σε περίπτωση διάλυσης του κοινοβουλίου (καλή ώρα…) το SCAF θα διορίζει τη Συντακτική Συνέλευση που θα συντάξει το νέο Σύνταγμα. 5.Το SCAF μπορεί να ζητήσει την αναθεώρηση άρθρων του νέου Συντάγματος αν αυτά δεν συνάδουν με τους… στόχους της Επανάστασης (sic).

Τρίτον, αναβλήθηκε η ανακοίνωση του αποτελέσματος του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών. Στο δεύτερο γύρο αναμετρήθηκαν ο υποψήφιος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας Μοχάμεντ Μόσρσι με τον τελευταίο πρωθυπουργό του Μουμπάρακ (και αγαπημένο του στρατού) Αχμέντ Σαφίκ. Ήδη από το περασμένο Σάββατο η Αδελφότητα είχε ανακοινώσει ότι ο υποψήφιος της επικράτησε με 52%. Η ανακοίνωση της Αδελφότητας στηρίχτηκε στη μετάδοση των αποτελεσμάτων από τους εκλογικούς αντιπροσώπους της –σε όλες τις προηγούμενες αναμετρήσεις ανάλογες ανακοινώσεις αποδείχτηκαν ακριβείς. Το επίσημο αποτέλεσμα θα ανακοινωνόταν κανονικά την περασμένη Πέμπτη. Ωστόσο, η εκλογική επιτροπή δήλωσε ότι θα πρέπει να εξετάσει πρώτα τις ενστάσεις που έχουν υποβάλει οι δύο υποψήφιοι. Παράλληλα, ο στρατός θέλοντας να πιέσει την Αδελφότητα «διέρρευσε» ότι στην καταμέτρηση προηγείται ο Σαφίκ.

Η Μουσουλμανική Αδελφότητα αντέδρασε έντονα στην απειλή του στρατού να υφαρπάξει την εκλογική νίκη της. Από τη μια μεριά οργάνωσε μαζικές διαμαρτυρίες στην Ταχρίρ στις οποίες συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι. Από την άλλη, ήρθε σε συμφωνία με κάποιες από τις οργανώσεις της επαναστατικής νεολαίας για τη συγκρότηση ενιαίου μετώπου, στη βάση της δημοκρατίας, της ανεξιθρησκίας καθώς και της αντιπροσωπευτικότητας όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας.

Ενώ λοιπόν όλα έδειχναν ότι κατευθυνόμαστε σε αναμέτρηση κλίμακας μεταξύ του στρατού και της Αδελφότητας, από χτες το βράδυ (το άρθρο γράφεται Σάββατο πρωί) κυκλοφορεί η είδηση ότι τα δύο μέρη βρίσκονται σε έντονες διαπραγματεύσεις για να καταλήξουν στο… αποτέλεσμα των εκλογών. Στην πραγματικότητα, το SCAF ζητάει από την Αδελφότητα την αναγνώριση της τροποποίησης του Συντάγματος καθώς και την απόσυρση των διαδηλωτών από την Ταχρίρ, ούτως ώστε να καταστεί δυνατή η ανακοίνωση του Μόρσι ως νικητή των προεδρικών εκλογών. Στον αντίποδα, η Αδελφότητα διεκδικεί την αναίρεση της τροποποίησης και τη διατήρηση στις θέσεις τους των 2/3 των βουλευτών –δηλαδή να ανοίξει η διαδικασία της άμεσης επανεκλογής μόνο για το 1/3 των βουλευτών που κατέβηκαν ως μεμονωμένοι υποψήφιοι. Τις επόμενες ώρες, και αναλόγως του ποιος θα ανακοινωθεί τελικά ως νικητής, θα φανεί αν οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε συμφωνία. Ωστόσο, η προοπτική της δημοκρατία ούτως ή άλλως βγαίνει σοβαρά τραυματισμένη από την όλη διαδικασία. Και όσο το δημοκρατικό-επαναστατικό στρατόπεδο παραμένει κατακερματισμένο, χωρίς να συγκροτεί τον τρίτο πόλο της Αιγυπτιακή πολιτικής ζωής, η δημοκρατική προοπτική θα παραμένει στην κόψη του ξυραφιού.

Γιάνης Αλμπάνης

Ένα σχόλιο στο “Αίγυπτος: Η δημοκρατία στην κόψη του ξυραφιού

Σχολιάστε

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Shares