Δημοσιεύτηκε στο News 247 τον Μάρτιο του 2022
Όσο περνάνε οι μέρες όλο και λιγοστεύουν οι αμφιβολίες ότι με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχουμε μπει σε νέα εποχή. Μια εποχή σκοτεινή όπου η γεωπολιτική αστάθεια γίνεται ιλιγγιώδης, η χρήση στρατιωτικής βίας καθίσταται ακόμα πιο “εύκολη”, η στρατιωτικοποίηση κλιμακώνεται και η πυρηνική απειλή επιστρέφει.
Το οξύμωρο είναι ότι αυτή η “νέα εποχή” μοιάζει να έρχεται από το παρελθόν: την εποχή που διαμορφωνόταν ο Ψυχρός Πόλεμος και η ανθρωπότητα χωριζόταν σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα και σφαίρες επιρροής. Η προφανής μεγάλη διαφορά είναι ότι τώρα κανένα από τα στρατόπεδα δεν εκπροσωπεί κάποιο διαφορετικό οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο. Από αυτή τη σκοπιά, η “νέα εποχή” μπορεί να παραπέμπει σε ένα ακόμα πιο μακρινό παρελθόν, την περίοδο της συγκρουσης των αυτοκρατοριών που προηγήθηκε του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα αντιδημοκρατικά μέτρα
Η στρατιωτική κλιμάκωση συνοδεύεται και με μέτρα που πριν λίγες εβδομάδες θα θεωρούνταν αδιανόητα για δημοκρατικά καθεστώτα -βέβαια, πόσα “αδιανόητα” δεν έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια…
● Ποιος αλήθεια θα μπορούσε να φανταστεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποφάσιζε το κλείσιμο ΜΜΕ όχι γιατί παραβίασαν κάποιο νόμο, αλλά γιατί ανήκουν στο ρωσικό κράτος;
● Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα απαγορεύονταν οι παραστάσεις ρωσικών καλλιτεχνικών συγκροτημάτων;
● Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι στα social media θα έμπαινε η ετικέτα “ρωσικό κρατικό ΜΜΕ” στους λογαριασμούς δημοσιογράφων που δουλεύουν σε ρωσικά ΜΜΕ, λες και ο δημοσιογράφος είναι το ίδιο με το μέσο στο οποίο δουλεύει;
● Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα στοχοποιούνταν ΜΜΕ επειδή ο ιδιοκτήτης τους είναι ρωσικής καταγωγής;
Αυτές είναι πρωτοφανείς καταστάσεις για μια σειρά από δυτικές δημοκρατίες. Μάλιστα, είναι οι καταστάσεις για τις οποίες συνήθως η Δύση εγκαλεί καθεστώτα όπως αυτό του Πούτιν.
Ο μακαρθισμός
Ταυτόχρονα καλλιεργείται ένα κλίμα ηθικού πανικού και στοχοποίησης του “εσωτερικού εχθρού”, που θυμίζει τον μακαρθισμό και τον παλιό αντικομμουνισμό -άλλη μια ομοιότητα με τον Ψυχρό Πόλεμο. Το εξωφρενικό είναι ότι ο “εσωτερικός εχθρός” δεν υποστηρίζει τον… “εξωτερικό εχθρό”. Άλλωστε ακόμα και αν κάποιος όντως συμπαθεί τον Πούτιν, είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμφωνήσει με μια κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου που προκαλεί αιματοχυσία και γενικευμένη αποσταθεροποίηση.
Ο “εσωτερικός εχθρός” στοχοποιείται ως εθνικά ύποπτος, όχι γιατί συμφωνεί με την εισβολή, αλλά γιατί δεν τη καταδικάζει με αρκετό πάθος· γιατί επισημαίνει τις ευθύνες του ΝΑΤΟ στην ουκρανική κρίση· γιατί δεν θέλει να εμπλακεί η Ελλάδα στρατιωτικά στη σύγκρουση· γιατί θεωρεί επικινδυνη την κούρσα των εξοπλισμών· γιατί θέλει να μείνουν ανοιχτοί οι όποιοι διαυλοι επικοινωνίας και διαλόγου· γιατί δεν θέλει έναν καινούργιο Ψυχρό Πόλεμο.·
Ο υπό εκκόλαψη νεο-μακαρθισμός δεν έχει κανένα έρεισμα στην πραγματικότητα. Πρόκειται για προπαγανδιστικό στρατήγημα που εργαλειοποιεί τον πόλεμο και τον φόβο, προκειμένου να ευνοηθεί ο κοινωνικός συντηρητισμός και οι πολιτικοί εκπρόσωποί τους. Όταν η διαφορετική άποψη στοχοποιειται ως μειοδοσία, σταδιακά εξοβελίζεται από τον δημόσιο διάλογο και ο φορέας της περιθωριοποιείται. Σε ένα κλίμα ηθικού πανικού η εξουσία εμπεδώνει την κυριαρχία της. Το έχουμε δει πολλές φορές να γίνεται στο παρελθόν. Για τη δημοκρατία καλό είναι να μην το ξαναδούμε
Γιάννης Αλμπάμης