Δημοσεύτηκε στο News247 τον Μάιο του 2022
Διαχρονικά καλλιεργούνται τέσσερις μύθοι αναφορικά με την εξωτερική πολιτική και τα ελληνοτουρκικά:
- Η Ελλάδα πάντοτε κερδίζει (για την ακρίβεια είναι πάντα στα πρόθυρα του θριάμβου), ανεξαρτήτως του τι συμβαίνει όντως στο διπλωματικό πεδίο.
- Αντιστοίχως η Τουρκία πάντοτε χάνει (για την ακρίβεια είναι πάντα στα πρόθυρα της καταστροφής), ασχέτως του ποια είναι η πραγματική ισχύς της.
- Οι μεγάλοι δυτικοί σύμμαχοί μας (οι ΗΠΑ κυρίως) είναι πάντα στο πλευρό της Ελλάδας και θα προστρέξουν σε βοήθειά της όταν χρειαστεί.
- Μια στρατηγική διαλόγου κι επίλυσης των ελληνοτουρκικών είναι ατελέσφορη, επιζήμια ή τουλάχιστον «δεν είναι η ώρα τώρα».
Οι μύθοι αυτοί επιμένουν στο χρόνο σε πείσμα των αλλαγών κομμάτων και προσώπων στις κυβερνητικές θέσεις ευθύνης.
Το ταξίδι
Τελευταίο παράδειγμα εφαρμογής των τεσσάρων μύθων για τα ελληνοτουρκικά, ήταν το ταξίδι του πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον. Από τη σκοπιά των δημοσίων σχέσεων το ταξίδι πήγε εξαιρετικά. Με τα πολύ καλά αγγλικά ο κ. Μητσοτάκης έκανε μια ομιλία στο Κογκρέσο που ενίσχυσε την εικόνα τόσο του ιδίου όσο και της χώρας. Οι δε Αμερικανοί αξιωματούχοι με επικεφαλής τις κυρίες Χάρις και Πελόσι, αποθέωσαν τον πρωθυπουργό, δείχνοντας ότι επαγγελματισμός στην πολιτική σημαίνει και να ξέρεις να περιποιείσαι τους φιλοξενούμενούς σου -ιδιαίτερα όταν αυτοί έχουν μόλις υπογράψει συμφωνία για τις βάσεις και σκοπεύουν να αγοράσουν F-35.
Στην Ελλάδα ο προπαγανδιστικός μηχανισμός της κυβέρνησης προχώρησε σε μια επικοινωνιακή ομοβροντία, χαρακτηρίζοντας την ομιλία Μητσοτάκη ιστορική (λες και θα την διδάσκονται τα παιδιά στα σχολεία….) και υποστηρίζοντας ότι με το ταξίδι άλλαξαν οι συσχετισμοί, αφού αναβαθμίστηκε η Ελλάδα έναντι της Τουρκίας. Θρίαμβος εν ολίγοις…
Ο Ερντογάν
Φευ! Πριν αλέκτορα φωνήσαι, ο Ερντογάν εφόρμησε στο προσκήνιο, αποδεικνύοντας ότι το ταξίδι του πρωθυπουργού δεν πήγε και τόσο καλά σε ό,τι αφορά την πολιτική ουσία. Δεν είναι μόνο οι εμπρηστικές (και γελοίες, είναι η αλήθεια) δηλώσεις Ερντογάν. Ούτε είναι μόνο οι υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένες περιοχές και τα τουρκικά μαχητικά που έφτασαν στα 2,5 μίλια από την Αλεξανδρούπολη. Το βασικό είναι ότι οι Αμερικανοί αντέδρασαν, δηλώνοντας τα ίδια ακριβώς που δήλωναν και πριν το ταξίδι. Επανέλαβαν, δηλαδή τις (γενικά ορθές) επικλήσεις στην ανάγκη διαλόγου και σεβασμού στη διεθνή νομιμότητα, κρατώντας όμως ίσες αποστάσεις. Επιπλέον, η διαδικασία της πώλησης των F-16 στην Τουρκία δεν σταμάτησε. Με πιο απλά λόγια, η πολιτική, των Αμερικανών δεν άλλαξε μετά το ταξίδι Μητσοτάκη. Και πώς θα ήταν δυνατόν να αλλάξει;
Η εξωτερική πολιτική μιας υπερδύναμης απορρέει πάντοτε από τον κυνικό υπολογισμό των γεωπολιτικών συμφερόντων της, όχι από τις «αξίες» ή τους ευσεβείς πόθους. Στην περιοχή μας η Αμερική δεν μπορεί να μην υπολογίσει το ιδιαίτερο γεωπολιτικό βάρος της Τουρκίας, το οποίο αυξήθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Όπως δεν μπορεί να μη λάβει υπόψη της τα συμφέροντα της αμερικανικής πολεμικής βιομηχανίας που πουλάει στη μία χώρα όπλα για να αντιμετωπίσει τα όπλα που η ίδια πούλησε προηγουμένως στην άλλη χώρα.
Καλό είναι λοιπόν να μη βλέπουμε θριάμβους εκεί που δεν υπάρχουν. Ακόμα καλύτερο είναι να χαράξουμε μια στρατηγική διεξόδου από το τέλμα των ελληνοτουρκικών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και της Χάγης. Αυτό δηλαδή που δεν έκανε η κυβέρνηση, έχοντας την αυταπάτη ότι αν αποφύγεις σήμερα τα δύσκολα στα ελληνοτουρκικά δεν θα σε βρουν αύριο τα δυσκολότερα.