Δημοσιεύτηκε στο Dnews τον Αύγουστο του 2024.
Η πιο δύσκολη ερώτηση που μπορεί να γίνει αυτές τις μέρες σε ένα δημοσιογράφο είναι «τι συμβαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ;». Όταν ο δημοσιογράφος πάει να την απαντήσει μένει ένα διάστημα σιωπηλός γιατί δεν ξέρει από πού να το πιάσει και τι να πρωτοπεί. Στη συνέχεια, αφού το σκεφτεί κάπως, ρίχνει έναν ορυμαγδό πληροφοριών στον συνομιλητή του για δηλώσεις, αναρτήσεις, παρεμβάσεις, συνεδριάσεις οργάνων, φραξιονιστικά μαζέματα, προσωπικές στρατηγικές, ιστορικές φιλίες που μετατρέπονται σε αδυσώπητες έχθρες. Πρόκειται για ένα χάος εσωκομματικών συγκρούσεων, πολύ δύσκολο να συνοψιστεί και να εξηγηθεί σε κάποιον που δεν παρακολουθεί όχι καθημερινά αλλά ανά ώρα τις εξελίξεις -στην ουσία μόλις λίγες δεκάδες άνθρωποι έχουν μια κάπως συνολική εικόνα των εσωκομματικών του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε κάποια φάση ο συνομιλητής του δημοσιογράφου μπερδεύεται και αρχίζει να βαριέται, οπότε του κάνει την ερώτηση «και τι βλέπεις να γίνεται τώρα;». Ξανά σιωπή και ο δημοσιογράφος με αμηχανία δίνει μια απάντηση του τύπου «τι να σου πω τώρα, είναι χάος η κατάσταση». Ο συνομιλητής μένει με περισσότερες απορίες από όταν ξεκίνησε η κουβέντα.
Δεν μπορείς να βγάλεις άκρη με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Τέλος εν μέσω χάους
Δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία πλέον. Ανεξαρτήτως του ποιος θα βγει νικητής από τους εσωκομματικούς εμφύλιους, ο ΣΥΡΙΖΑ βαδίζει προς το τέλος του ως κόμμα με πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας. Ενδεχομένως να επιβιώσει ένα συρρικνωμένο σχήμα με το όνομα ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά θα πρόκειται για σκιά εκείνου του κόμματος που συντάραξε τα πολιτικά πράγματα και άλλαξε άρδην τον κομματικό χάρτη. Ο ΣΥΡΙΖΑ σβήνει μέσα σε ένα χάος εσωκομματικών συγκρούσεων ∙ σβήνει εν μέσω απαξίωσης και χλεύης. Ακόμα και οι πιο σκληροί εχθροί του δεν θα μπορούσαν να ονειρευτούν ένα τόσο άδοξο τέλος.
Οι πολιτικοί αναλυτές έχουν τη νοσηρή συνήθεια να επαίρονται για τις επιτυχείς προβλέψεις τους. Όμως κανείς και καμιά δεν είχε προβλέψει αυτό το φινάλε που προκαλεί θυμηδία. Έχουν υπάρξει αριστερά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που συντηρητικοποιήθηκαν απογοητεύοντας τους ψηφοφόρους τους, με αποτέλεσμα να περιέλθουν σε παρακμή. Έχουν υπάρξει επίσης πολλά παραδείγματα προοδευτικών κομμάτων που υπέκυψαν στη διαφθορά της εξουσίας, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στη συρρίκνωση. Δεν μπορώ να σκεφτώ όμως άλλο παράδειγμα κόμματος που να σβήνει εν μέσω καταστάσεων που θυμίζουν καβγά σε σαλούν, μόλις πέντε χρόνια από τότε που άσκησε τη διακυβέρνηση. Αυτά είναι απίστευτα πράγματα.
Το «μετά»
Απίστευτα πράγματα και στενάχωρα για τους αριστερούς και προοδευτικούς πολίτες. Γιατί η κατρακύλα του ΣΥΡΙΖΑ αφήνει τη χώρα χωρίς αξιωματική αντιπολίτευση. Ταυτόχρονα, η απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ «μολύνει» συνολικά την Αριστερά και τον προοδευτικό χώρο. Στην πολιτική το χειρότερο δεν είναι να σε μισούν, αλλά να μη σε παίρνουν στα σοβαρά.
Γι’ αυτό το ερώτημα δεν είναι πλέον τι θα γίνει με τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά τι θα γίνει μετά τον ΣΥΡΙΖΑ. Ποια θα είναι η σύγχρονη αριστερή πολιτική πρόταση; Αρκετοί-ές έχουν στρέψει τα βλέμματά τους στην εσωκομματική διαδικασία του ΠΑΣΟΚ. Το ίδιο το ΠΑΣΟΚ δεν έχει όμως στραμμένο το βλέμμα του στην κοινωνία και το μέλλον, αλλά στον εαυτό του και το ένδοξο (πλην οριστικά χαμένο) παρελθόν του. Το ερώτημα του «μετά» παραμένει λοιπόν αναπάντητο. Είναι όμως επείγον να απαντηθεί.
Γιάννης Αλπάνης