kke

Τι κρίμα για το ΚΚΕ…

Δημοσιεύτηκε στο News247 τον Φεβρουάριο του 2024.

Τα τελευταία χρόνια το ΚΚΕ είχε εμφανιστεί με ένα διαφορετικό πρόσωπο στο δημόσιο χώρο. Με όχημα τον ταλαντούχο επικοινωνιακά γραμματέα του, το ΚΚΕ φιλοτέχνησε μια μοντέρνα και νεανική εικόνα σε αντιδιαστολή με το «μονολοθικό» πρόσωπο του παρελθόντος.

Δεν είναι τυχαίο ότι η ατάκα του Κουτσούμπα «αυτοί είστε» έγινε viral και αποτελεί πλέον έκφραση της καθομιλουμένης.

Η επικοινωνιακή ανανέωση συνοδεύτηκε με κάποια (πολύ πιο δειλά βέβαια) ανοίγματα στο πολιτικό περιεχόμενο. Το ΚΚΕ μπήκε στην (ιδιαίτερα δημοφιλή στη νεολαία) ατζέντα των δικαιωμάτων, έριξε γέφυρες συνεργασίας σε κοινωνικούς χώρους κι έβαλε στα ψηφοδέλτιά του πρόσωπα που ανήκαν παλιότερα στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ.

(περισσότερα…)

Περισσότερα

γάμος ομόφυλων

Γάμος ομοφύλων: Απέναντι στο “μέτωπο” Σαμαρά – Πολάκη

Δημοσιεύτηκε στο News247 τον Ιανουάριο του 2024.

Μερικές φορές κάποια ζητήματα που αρχικά μοιάζουν να ανήκουν στο πεδίο της «χαμηλής πολιτικής», μετατρέπονται αναπάντεχα σε μείζονες ιδεολογικές μάχες. Μάχες στις οποίες αντιπαρατίθενται ετερόκλητες συμμαχίες οι οποίες συγκροτούνται ad hoc από δυνάμεις που γενικά δεν είναι φιλικές μεταξύ τους. Σε μια τέτοιου είδους μείζονα ιδεολογική και πολιτική αντιπαράθεση εξελίσσεται ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών.

(περισσότερα…)

Περισσότερα

Μητσοτάκης

Ο ένας δεν ξέρει τι είναι το ποδόσφαιρο, ο άλλος φοβάται να κλωτσήσει την μπάλα

Δημοσιεύτηκε στο News247 τον Δεκέμβριο του 2023.

Δύο δημοσκοπήσεις που είδαν προχτές το φως της δημοσιότητας, επιβεβαίωσαν ότι έξι μήνες μετά τις εκλογές, η κυριαρχία Μητσοτάκη όχι μόνο δεν έχει αμφισβητηθεί, αλλά έχει ενισχυθεί λόγω της υποχώρησης και της αποδιάρθρωσης των αντιπάλων του.

Για πρώτη φορά στα μεταπολιτευτικά χρονικά, ζούμε την εμπειρία του «πολιτικού συστήματος του ενός κόμματος».

(περισσότερα…)

Περισσότερα

kasselakis

Ο ΣΥΡΙΖΑ στο χείλος του γκρεμού

Δημοσιεύτηκε στο News247 τον Οκτώβριο του 2023.

Το δεύτερο κύμα δημοσκοπήσεων μετά την εκλογή Κασσελάκη επιβεβαίωσε το προφανές. Το λεγόμενο “σοκ της αλλαγής ηγεσίας” όχι μόνο δεν λειτούργησε θετικά για την αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά την έχει ρίξει σε μια πρωτοφανή κρίση. Μια κρίση που έχει τα χαρακτηριστικά υπαρξιακής απειλής.

(περισσότερα…)

Περισσότερα

μητσοτάκης κασσελάκης

Δημοσκοπήσεις: Μηνύματα για Μητσοτάκη – Κασσελάκη

Δημοσιεύτηκε στο News 247 τον Σεπτέμβριο του 2023.

Τις τελευταίες μέρες δημοσιεύτηκαν πέντε δημοσκοπήσεις που διενεργήθηκαν μετά την εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη στη θέση του προέδρου τους ΣΥΡΙΖΑ.

(περισσότερα…)

Περισσότερα

εκλογές

Πέντε ερωτήματα για τις εκλογές της 25ης Ιουνίου

Δημοσιεύτηκε στο News247 τον Ιούνιο του 2023.

Λίγες ώρες πριν να ανοίξουν οι κάλπες, δεν μένουν πολλά να λεχθούν για τα πολιτικά διακυβεύματα των εκλογών. Τα κόμματα έκαναν τις καμπάνιες τους, παρουσίασαν τα προγράμματά τους, διασταύρωσαν τα ξίφη τους και τώρα ήρθε η ώρα των πολιτών να κάνουν τις επιλογές τους.

Ωστόσο, σε αυτές τις εκλογές υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά σε σχέση με το παρελθόν. Οι εκλογές της 25ης Ιούνη λειτουργούν ως οιονεί δεύτερος γύρος των εκλογών της 21ης Μάη. Κατά συνέπεια, οι κάλπες είναι τύποις μόνο άδειες. Οι επιλογές του Μαΐου σε συνδυασμό με τη μεγάλη νίκη του Κυριάκου Μητσοτάκη προδιαγράφουν σε πολύ μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα των αυριανών εκλογών. Όπως εύστοχα επισημαίνει ο διευθυντής της aboutpeople, Πέτρος Ιωαννίδης, σε συνέντευξή του στην Εποχή, «ψηφίζουμε με την κεκτημένη ταχύτητα των προηγούμενων εκλογών».

(περισσότερα…)

Περισσότερα

καταμέτρηση

Μπορεί να αλλάξει το αποτέλεσμα στις 25 Ιουνίου

Δημοσιεύτηκε στο News247 τον Μάιο του 2023

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσαν ότι οι κάλπες της 25 Ιουνίου είναι άδειες και θα γεμίσουν τη μέρα των εκλογών. Από τη σκοπιά των δύο πολιτικών αρχηγών αυτές οι δηλώσεις είναι δικαιολογημένες. Ο μεν κ. Μητσοτάκης θέλει να μην αφήσει τους νεοδημοκράτες να επαναπαυτούν μετά τον θρίαμβο της 25 Μαΐου, ο δε κ. Τσίπρας επιδιώκει να ανεβάσει το ηθικό των συριζαίων που έχει κάνει limit down μετά τη μεγάλη εκλογική ήττα.

(περισσότερα…)

Περισσότερα

Βουλή

Κυβέρνηση από την πρώτη Κυριακή: Τα 6+2 σενάρια

Δημοσιεύτηκε στο News 247 τον Σεπτέμβριο του 2022.

Μέχρι πρόσφατα στο δημόσιο διάλογο θεωρούταν δεδομένο ότι οι επόμενες βουλευτικές εκλογές θα ήταν «δύο γύρων». Δηλαδή, δεν θα προέκυπτε κυβερνητική πλειοψηφία από τις πρώτες εκλογές που θα γίνουν με απλή αναλογική και θα χρειαζόταν εκ νέου προσφυγή στις κάλπες. Οι δεύτερες εκλογές θα γίνουν με τον νόμο της ενισχυμένης αναλογική που ψήφισε η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα ο διάλογος για τις εκλογές έχει διαφοροποιηθεί. Στην ατζέντα έχει μπει για πρώτη φορά το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης από την κάλπη της απλής αναλογικής.

(περισσότερα…)

Περισσότερα

Ένας Ζαχαριάδης, αλλιώς…

tsekeris

Δημοσιεύτηκε στην Εποχή της 30/11/2014

 

Ο Νίκος Ζαχαριάδης μισήθηκε και αγαπήθηκε σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και σήμερα, η συζήτηση για το πρόσωπό του παραμένει εξαιρετικά φορτισμένη. Το να προσπαθήσει κανείς να αφηγηθεί την πολιτεία του, εστιάζοντας στην περίοδο που ξεκινάει από τον Εμφύλιο και τελειώνει στην αυτοκτονία του στη Σιβηρία, μοιάζει με πορεία μέσα σε ναρκοπέδιο: οποιοδήποτε βήμα, είτε προς τα «αριστερά» είτε προς τα «δεξιά», μπορεί να προκαλέσει μοιραία έκρηξη. Το δύσκολο εγχείρημα αναλαμβάνει ο γνωστός δημοσιογράφος και στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Άγγελος Τσέκερης με το βιβλίο του «Μια ιστορία, αλλιώς… Ο Ν. Ζαχαριάδης, η Σοβιετική Ένωση και οι κομμουνιστές της Τασκένδης», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ταξιδευτής.

 

Μια συνοπτική εισαγωγική αφήγηση

 

Θα ήταν λάθος να κρίνουμε το βιβλίο του Τσέκερη ως ιστορική πραγματεία. Πρόκειται για ένα πολιτικό βιβλίο που επιχειρεί μια καινούργια (και πιο νηφάλια από τις συνηθισμένες) ερμηνεία γνωστών ιστορικών γεγονότων. Ας δούμε τι λέει ο ίδιος ο συγγραφέας στην εισαγωγή του (σελ 21): «Δεν θεωρώ ότι το βιβλίο κομίζει κάποιο καινούργιο, άγνωστο μέχρι σήμερα ιστορικό στοιχείο, ούτε ότι για τη συγγραφή του αξιοποιήθηκαν εξαντλητικά όλες οι διαθέσιμες ιστορικές πηγές. Αυτό που επιχείρησα ήταν να κάνω ένα βήμα πέρα από τα στερεότυπα, με τα οποία το κομμουνιστικό κίνημα (σε όλες του τις εκδοχές), έγραφε και ξαναέγραφε την ιστορία του.»
Ωστόσο, θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι ο κατά Τσέκερη Ζαχαριάδης μπορεί να λειτουργήσει ως μια συνοπτική εισαγωγική αφήγηση των πιο κρίσιμων ιστορικών στιγμών του ΚΚΕ. Τα τελευταία χρόνια, ενώ έχουν εκδοθεί πλήθος σημαντικών μελετών επιμέρους πτυχών της Αντίστασης και του Εμφυλίου από αξιόλογους Έλληνες ιστορικούς, λείπουν οι γενικές εκλαϊκευμένες αφηγήσεις των γεγονότων. Αφηγήσεις που είναι ιδιαίτερα χρήσιμες αφού δίνουν στο ευρύ κοινό μια πρώτη εικόνα των συμβάντων και μπορούν να αποτελέσουν για τους πιο φιλομαθείς έναυσμα για περαιτέρω μελέτη. Με έναν ρέοντα εύληπτο λόγο, και εξηγώντας ακόμα και αυτά που οι παλιοί αριστεροί θεωρούν αυτονόητα, ο Τσέκερης καταφέρνει να φτιάξει ένα βιβλίο που ακόμα και ο μη εξοικειωμένος με τα του ΚΚΕ αναγνώστης, θα χαρεί να διαβάσει.

 

Πέρα από τα στερεότυπα

 

Όπως είδαμε, από την εισαγωγή κιόλας του «Μια ιστορία, αλλιώς…» ο Τσέκερης δηλώνει τη διάθεσή του να κινηθεί πέρα τα στερεότυπα. Ενώ λοιπόν, όπως είναι αναμενόμενο από έναν αριστερό, σε πολλά σημεία του βιβλίου εξάρει την αγωνιστικότητα, την ανιδιοτέλεια, την αυτοθυσία, καθώς και την αφοσίωση των κομμουνιστών στο κόμμα ακόμα και όταν αυτό τους απέρριπτε, ο συγγραφέας δεν διστάζει να μιλήσει για τις μαύρες σελίδες της Αριστεράς, τόσο τις γνωστές όσο και τις «ξεχασμένες». Δηλαδή για τη δολοφονία του Δαμασκόπουλου (σελ 200)• για την καταδίκη του Άρη (σελ 56)• για τα βασανιστήρια και τις δολοφονίες στο Μπούλκες (σελ 82) καθώς και για την επαναπροώθηση στην Ελλάδα ενενήντα εννιά ΕΛΑΣιτών• για τις εκτελέσεις των ανώτερων αξιωματικών Γιαννούλη και Γεωργιάδη (σελ 93) προκειμένου να αποσειστούν οι ευθύνες στρατιωτικών ηττών από την ηγεσία• για τις διώξεις και τα βασανιστήρια σε βάρος των ανταρτών της 7ης Μεραρχίας του ΔΣΕ σε βουλγαρικό έδαφος υπό την εποπτεία της ηγεσίας του ΚΚΕ ΔΣΕ (σελ 106) • για την εξόντωση του Καραγιώργη (σελ 144) και τη συκοφάντηση του Πλουμπίδη (σελ 198)• για τους ναυτεργάτες και τους πιλότους που θεωρήθηκαν ύποπτοι, ενώ είχαν παρατήσει τα πάντα για να βγουν στο βουνό (σελ 185)• για τη διαφθορά στην Τασκένδη και τις μίζες του Φουρκιώτη (σελ 248).

 

Αποσταλινοποίηση με σταλινικές μεθόδους

 
Ο Τσέκερης κινείται έξω από τα στερεότυπα και στην εξιστόρηση της διαδικασίας αποσταλινοποίησης του ΚΚΕ που οδήγησε στην καθαίρεση του Ζαχαριάδη. Διαδικασία στενά συνδεδεμένη με τη μάχη για την εξουσία στο ΚΚΣΕ, που διεξήχθη από το Μάρτη του 1953 όταν πέθανε ο Στάλιν, μέχρι τον Φλεβάρη του ’56, όταν το 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ εξέλεξε τον Χρουτσόφ και καταδίκασε τη σταλινική περίοδο.
Ο Ζαχαριάδης δεν καθαιρείται μετά από μια δημοκρατική εσωκομματική διαδικασία του ΚΚΕ. Αντιθέτως, αυτό που συμβαίνει είναι ότι στο περιθώριο του 20ου Συνέδριου του ΚΚΣΕ (Φλεβάρης 1956) συγκροτείται μια Διεθνής Επιτροπή των Αδερφών Κομμουνιστικών Κομμάτων (σελ 315) η οποία επικαλούμενη το «ανώμαλο εσωκομματικό καθεστώς» στο ΚΚΕ, παρεμβαίνει βάναυσα στα εσωτερικά του Κόμματος. Η Διεθνής Επιτροπή πειθαναγκάζει τα μέλη της ΚΕ του Κόμματος να ψηφίσουν την καθαίρεση του Ζαχαριάδη στην 6η Ολομέλεια (σελ 326), ένα μήνα μόλις μετά την 5η Ολομέλεια όπου η ίδια ΚΕ τον είχε στηρίξει ανεπιφύλακτα…
Η σύγκρουση όμως δεν θα σταματήσει με την καθαίρεση του Ζαχαριάδη. Θα συνεχιστεί με επίκεντρο την Τασκένδη των 17.000 πολιτικών προσφύγων, όπου ήδη στις 9 και 10 Σεπτέμβρη του 1955 είχαν λάβει χώρα αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ ζαχαριαδικών και αντιζαχαριαδικών (σελ 247). Στην Τασκένδη η νέα ηγεσία του ΚΚΕ είναι αντιμέτωπη με το δυσάρεστο γεγονός ότι οι ζαχαριαδικοί έχουν την πλειοψηφία στη βάση (σελ 334). Το οξύμωρο είναι ότι στην Τασκένδη οι «σταλινικοί» υπερασπίζονται την εσωκομματική δημοκρατία και την τήρηση του Καταστατικού κόντρα στην «αντισταλινική» ηγεσία του κόμματος. Το πρόβλημα της ανυπάκουης ζαχαριαδικής πλειοψηφίας θα επιλυθεί με 2.400 διαγραφές, διώξεις από τους εργασιακούς χώρους και τα πανεπιστήμια, κι εντέλει με εκτοπίσεις βετεράνων του Δημοκρατικού Στρατού στη Σιβηρία. Στη Σιβηρία θα εκτοπιστεί και ο ίδιος ο Ζαχαριάδης. Εκεί θα αυτοκτονήσει την 1η Αυγούστου 1973
Εν ολίγοις, η αποσταλινοποίηση του ΚΚΕ έγινε με καθ’ όλα σταλινικές μεθόδους.

 

Μια ερμηνεία της ιστορίας έξω από τις νόρμες

 
Θα ήταν λάθος να πιστέψει κανείς ότι ο Τσέκερης «χαρίζεται» στον Ζαχαριάδη. Στην κριτική απέναντί του είναι πολύ σκληρός (σελ 408): «Εκμηδένισε τη δυνατότητα κριτικής σκέψης μέσα στο κόμμα και κυνήγησε ανελέητα τους διαφωνούντες, κατασυκοφαντώντας τους και εξοντώνοντας όσους μπορούσε προσωπικά. Ήταν ακραία συγκεντρωτικός, έφτασε στον παραλογισμό προκειμένου να δικαιολογήσει τα λάθη του και αισθάνθηκε πιο άνετα επιλέγοντας συνεργάτες μετρίων δυνατοτήτων…. Οδήγησε το ελληνικό αριστερό κίνημα σε μια συντριπτική ήττα την οποία ο ίδιος δεν παραδέχτηκε ποτέ»
Αυτό που επιχειρεί ο Τσέκερης είναι να «ξεφύγει από τη μονόπλευρη αφήγηση και να προσεγγίσει τα γεγονότα με κριτικό τρόπο και από διαφορετικές οπτικές γωνίες» (σελ 22). Η βασική έγνοια του είναι να μη γράψει μια ακόμα απολογία κάποιου από τα επιμέρους ρεύματα του κομμουνιστικού κινήματος, να μην περάσει τα γεγονότα από τον παραμορφωτικό φακό της πολιτικής σκοπιμότητας, να μην είναι γραμμένη η αφήγησή του «ανάλογα με τη στάση του κάθε στελέχους σε μετέπειτα εσωκομματικές καταστάσεις, διασπάσεις και κρίσεις» (σελ 251).
Κατά συνέπεια, ο Τσέκερης δεν στηλιτεύει μόνο τις αυταρχικές μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν εναντίον των ζαχαριαδικών, αλλά πιστώνει στον ίδιο τον Ζαχαριάδη τις μεγάλες ηγετικές ικανότητές του (σελ 409). Δείχνει επίσης ότι οι κατηγορίες εναντίον του για «αντισοβιετισμό» και «αριστερισμό» πολύ δύσκολα μπορούν να σταθούν (σελ 420-417).
Το «Μια ιστορία, αλλιώς…» έχει βέβαια αδυναμίες. Λείπει ένα κεφάλαιο για τον Ζαχαριάδη και το ΚΚΕ του Μεσοπολέμου που θα φώτιζε καλύτερα όσα συνέβησαν αργότερα. Επιπλέον, δεν συμφωνώ με την άποψη του Τσέκερη ότι ο Ζαχαριάδης υπερασπίστηκε γενικώς την ισοτιμία του ΚΚΕ με το ΚΚΣΕ. Ο Ζαχαριάδης αντιστάθηκε στο χρουτσοφικό ΚΚΣΕ που είναι διαφορετικό πράγμα από το σταλινικό ΚΚΣΕ. Τέλος, θα έπρεπε να είναι πιο συγκρατημένος στις κρίσεις του για τη συμπεριφορά του μηχανισμού του ΚΚΣΕ, δεδομένης της έλλειψης ιστορικών τεκμηρίων.
Πέρα όμως από τις όποιες αδυναμίες, το «Μια ιστορία, αλλιώς» είναι ένα βιβλίο που δίνει λαβή για προβληματισμό και ελπίζω να αποτελέσει το έναυσμα για μια προσπάθεια νηφάλιου αναστοχασμού της ιστορίας της Αριστεράς. Αξίζει να διαβαστεί.

 
Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα