troika-to-hilton-with-velkulesku

Μνημόνιο χωρίς ημερομηνία λήξης

Δημοσιεύτηκε στο Δελτίο Θυέλλης Νο44

Οι πρόσφατες εξελίξεις στο πεδίο της διαπραγμάτευσης για την β αξιολόγησης δεν αφήνουν καμία αμφιβολία: το Μνημόνιο δεν έχει ημερομηνίας λήξης. Όπως είχαμε τονίσει από την εποχή κιόλας του Καστελόριζου, το Μνημόνιο δεν είναι απλώς ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο: ένα σχέδιο βιοπολιτικής πειθάρχησης που αποσκοπεί στη διαμόρφωση μιας «νέας κοινωνίας». Μιας κοινωνίας που θα συγκροτείται με βάση τον Κανόνα του ανταγωνισμού και της απορύθμισης. Κατά συνέπεια, το Μνημόνιο δεν μπορεί να προβλέπει για τον εαυτό του κάποιο τέλος. Είναι ο νέος κόσμος μας. Τα πρόσφατα γεγονότα το απέδειξαν. (περισσότερα…)

Περισσότερα

tunisie-there-is-no-alternative

Βαθιά στο τέλμα του Μνημονίου

Δημοσιεύτηκε στο Δελτίο Θυέλλης του Δεκεμβρίου 2015.

 Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν τραγούδαγε πριν τρεις δεκαετίες ο Παπάζογου. Το στιχάκι θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει μια συνοπτική περιγραφή της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί μετά τη σύναψη του τρίτου Μνημονίου, τις εκλογές τη 20ης Σεπτέμβρη, καθώς και την υπερψήφιση των «προαπαιτούμενων». (περισσότερα…)

Περισσότερα

Άτσιv Βανάικ: Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών στην Ινδία είναι μεγαλύτερο από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο

IMG_20140309_094306

Από την Εποχή της 23/3/2014

Ο Άτσιν Βανάικ είναι καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Δελχί. Έχει γράψει σειρά για τη γεωπολιτική καθώς και την πολιτική κατάσταση στην Ινδία. Στρατευμένος στο αντιπολεμικό-αντιπυρηνικό κίνημα, είναι συνιδρυτής του Ινδικού Κινήματος για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό.

Τα τελευταία χρόνια η εικόνα της Ινδίας στα δυτικά ΜΜΕ έχει αλλάξει δεν είναι πια αυτή της φτωχής χώρα του Τρίτου Κόσμου, αλλά μιας ανερχόμενης παγκόσμιας δύναμης. Το οικονομικό μπουμ έχει όντως προκαλέσει βαθιές αλλαγές στην ινδική κοινωνία;

Είναι προφανές ότι έχουν υπάρξει σημαντικές αλλαγές, με πιο σημαντική την ανάδυση της λεγόμενης μεσαίας τάξης. Ο όρος δεν χρησιμοποιείται όπως στην Ευρώπη, διότι δεν πρόκειται για ένα κοινωνικό στρώμα που βρίσκεται στη μέση, αλλά στην κορυφή. Είναι το πιο εύπορο 15-20% του πληθυσμού, δηλαδή γύρω στα 300.000.000. Τα επόμενα χρόνια η «μεσαία τάξη» της Ινδίας θα είναι μεγαλύτερη από την τρίτη πιο πολυπληθή χώρα του κόσμου, τις ΗΠΑ. Επομένως είναι μια τεράστια αγορά. Τι γίνεται όμως με τους υπόλοιπους; Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών στην Ινδία είναι μεγαλύτερο από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν θα συναντήσετε την φτώχεια που υπάρχει στην Ινδία.

Πόσοι ζουν σε συνθήκες έσχατης φτώχειας;

Το ερώτημα είναι πώς υπολογίζεται η φτώχεια. Το σημερινό όριο της φτώχειας δεν λαμβάνει υπόψη την πρόσβαση στην υγεία ή το μορφωτικό επίπεδο. Υπολογίζεται μόνο με βάση την ποσότητα θερμίδων που λαμβάνει κανείς, τη στέγαση και μερικά αλλά μεγέθη. Οι επίσημες στατιστικές δείχνουν ότι ένα 28% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Αν γίνει όμως γίνει ο υπολογισμός με βάση το όριο που θέτει η Παγκόσμια Τράπεζα, δηλαδή το ποιοι ζουν με λιγότερο από 2 δολάρια την ημέρα, τότε το ποσοστό ανεβαίνει στο 65-70%

Η ζωή των φτωχών άλλαξε σε κάτι χάρη στην οικονομική ανάπτυξη;
Η ινδική οικονομία έχει αναπτυχθεί ασύμμετρα. Δεν μοιάζει με την κινέζικη γιατί δεν στηρίζεται στον βιομηχανικό τομέα. Επομένως, η απασχόληση είναι διαφορετικά κατανεμημένη. Στην Κίνα η βιομηχανία συνεισφέρει το 45% του ΑΕΠ. Στην Ινδία η βιομηχανία είναι το 26%, ο πρωτογενής τομέας είναι 18% και οι υπηρεσίες 55%. Η ανεργία είναι χαμηλή, αλλά είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των φτωχών εργαζόμενων. Επίσης, η κατάσταση των φτωχών διαφέρει ανά περιοχή. Στα τέσσερα κρατίδια του Νότου είναι καλύτερη. Η βασική θέση των νεοφιελελεύθερων είναι ότι η υψηλή ανάπτυξη συνιστά το πλέον σημαντικό ζήτημα. Αρχικά ισχυρίζονταν ότι ο πλούτος που θα έφερνε η ανάπτυξη, θα διαχεόταν προς τα κάτω. Αυτό το επιχείρημα έχει πλέον εγκαταλειφθεί γιατί η διάχυση προς τα κάτω δεν έγινε ποτέ. Σήμερα το βασικό επιχείρημα είναι ότι η ανάπτυξη θα τροφοδοτήσει τα δημόσια ταμεία μέσω των φόρων, κάτι που θα δώσει τη δυνατότητα για περισσότερα κονδύλια κοινωνικής πρόνοιας. Βέβαια τα προγράμματα πρόνοιας είναι στοχευμένα και δεν έχουν καθολικό χαρακτήρα. Για παράδειγμα, το 80% της Υγείας ανήκει στον ιδιωτικό τομέα. Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στην Παιδεία. Επομένως, δεν υπήρξαν δραματικές αλλαγές στις ζωές των φτωχών.

Ποιες είναι σήμερα οι προοπτικές της ινδικής οικονομίας; Είναι όντως η Ινδία μια ακόμα φούσκα της νεοφιλελεύθερης παγκομσιοποίησης;
Δεν θα το έλεγα. Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν μεταξύ 5,7-6%, αρκετά καλά δηλαδή. Το μεγάλο μπουμ έγινε μετά το 2003 και έως την οικονομική ύφεση, όπου η ανάπτυξη ξεπέρασε το 8% ετησίως. Τα τελευταία δύο χρόνια έπεσε στο 4,5%. Η κυβέρνηση ελπίζει να σταθεροποιήσει την ανάπτυξη προσελκύοντας ξένα κεφάλαια. Παρά το ότι είναι πεσμένος, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι καλύτερος απ’ ό,τι αλλού. Το βασικό ζήτημα όμως είναι ότι ο παραγόμενος πλούτος δεν διαχέεται προς τα κάτω

Είστε καθηγητής διεθνών σχέσεων. Θα ήθελα να σας ρωτήσω λοιπόν ποια διεθνή εικόνα για τη χώρα επιδιώκει η ινδική άρχουσα τάξη.

Βλέπουν την Ινδία σα χώρα που στέκεται πλέον στα πόδια της και γίνεται αντικείμενο διεθνούς σεβασμού. Θέλουν να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψη λόγω του πληθυσμού, του μεγέθους, της ιστορίας και των δυνατοτήτων της. Γενικά θέλουν την Ινδία να είναι μια παγκόσμια δύναμη. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η Ινδία παραμένει σε μεγάλο βαθμό τοπική δύναμη. Και τοπικά δεν μπορεί να κυριαρχήσει στην Νότια Ασία λόγω του εμποδίου που ονομάζεται Πακιστάν. Οι σχέσεις Ινδίας, ΗΠΑ και Πακιστάν μοιάζουν με τρίγωνο, με τις ΗΠΑ να βρίσκονται στην κορυφή του. Τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν προσπαθούν να τραβήξουν προς το μέρους τους. Οι ΗΠΑ από την άλλη, θέλουν να διατηρήσουν στενές σχέσεις και με τους δύο. Αυτή τη στιγμή η Ινδία έχει προτεραιότητα, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να θυσιάσουν οι ΗΠΑ το Πακιστάν. Η Ινδία είναι πολύ πιο σημαντική οικονομικά γιατί έχει μια τεράστια αγορά κι είναι πεδίο γενικής παρέμβασης, εν αντιθέσει με το Πακιστάν που είναι πεδίο μερικής παρέμβασης. Γεωπολιτικά, η Ινδία είναι σημαντική για τις ΗΠΑ προς τα νότια και τα ανατολικά, κυρίως ως δύναμη αναχαίτισης της Κίνας. Όμως προς τα δυτικά και τα βόρεια, το Πακιστάν είναι πολύ σημαντικό. Μην ξεχνάμε ότι η περιοχή όπου οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η μουσουλμανική Δυτική Ασία. Επομένως, οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη έναν μουσουλμάνο σύμμαχο.

Γιατί η Ινδία δεν αναζητεί συμμαχία με την Κίνα και προτιμάει τις ΗΠΑ;

Κατ’ αρχάς, υπάρχουν συνοριακές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών. Επιπλέον, σημαντικό πρόβλημα είναι και η στενή σχέση Κίνας-Πακιστάν. Τρίτον, υπάρχει το οικονομικό ζήτημα, Ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας είναι η Κίνα, όχι οι ΗΠΑ. Αλλά οι κινέζικες επενδύσεις είναι αμελητέες. Και οι ινδικές επενδύσεις στην Κίνα είναι μικρές, εντούτοις, είναι μεγαλύτερες από αυτές της Κίνας στην Ινδία. Οι επενδύσεις στην Ινδία έρχονται από την Ευρώπη, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ. Τέταρτον, γενικά οι χώρες της Νότιας και Νοτιανατολικής Ασίας φοβούνται περισσότερο την επέκταση της Κίνας, παρά τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ. Έτσι βλέπουμε τις ΗΠΑ να αποτελούν μέρος του… ασιατικού συστήματος ασφαλείας, έχοντας τη συναίνεση των περισσότερων ασιατικών χωρών. Τέλος, παίζει σημαντικό ρόλο το ζήτημα της κουλτούρας. Ο αμερικάνικος τρόπος ζωής έχει σαγηνεύσει την ινδική ελίτ που τον θεωρεί πρότυπο. Η παγκοσμιοποίηση είναι έως ένα βαθμό και αμερικανοποίηση. Στις δεκαετίες ’60 και ’70 μεταξύ των τριών πόλων του δημοκρατικού καπιταλισμού (ΗΠΑ, Ευρώπη, Ιαπωνία), η Ευρώπη θεωρούταν ο καλύτερος, λόγω της ευημερίας της και του κράτους πρόνοιας. Σήμερα όμως βλέπουμε ότι όλοι τείνουν προς το αμερικάνικο μοντέλο, τόσο σε ό,τι αφορά την κουλτούρα όσο και ην οικονομία. Στα πρώτα χρόνια της ινδικής ανεξαρτησίας, η ελίτ ήθελε να ακολουθήσει έναν δρόμο στο μέσο μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Σήμερα θέλει να ακολουθήσει τις ΗΠΑ. Είναι πολύ δύσκολο να αμφισβητήσεις κάτι που σού αρέσει πολύ.

Πέρα από την παραδοσιακό μίσος μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, υπάρχει πλέον άλλο αντικείμενο στη σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών;

Στην περιοχή μας έχουμε έναν ζεστό/ψυχρό πόλεμο από το 1947. Είναι η πιο μακροχρόνια σύγκρουση στον κόσμο, με τις δύο χώρες να κατέχουν πυρηνικά όπλα. Το ζήτημα του Κασμίρ παραμένει ανοιχτό. Το μουσουλμανικό μέρος του είναι δυσαρεστημένο με την ινδική διοίκηση. Και οι δύο χώρες βέβαια συμπίπτουν στη βούληση τους να μην επιτρέψουν στους κατοίκους του Κασμίρ να αποφασίσουν μόνοι τους για τις τύχες τους. Ένας άλλος παράγοντας που δυσχεραίνει τις σχέσεις είναι η άνοδος του θρησκευτικού φανατισμού, ινδουιστικού και μουσουλμανικού. Τρίτον, όσο οι δύο χώρες διατηρούν την τριγωνική σχέση με τις ΗΠΑ, δεν πρόκειται να έρθουν κοντά, αφού θεωρούν ότι μπορούν να επωφεληθούν από έναν ισχυρό σύμμαχο. Τέταρτον, στην Ευρώπη η ΕΕ έγινε εφικτή όταν οι βασικές χώρες αποφάσισαν να μην ξαναπολεμήσουν μεταξύ τους. Απέναντι όμως στη Γερμανία υπήρχαν ισχυρές χώρες όπως η Γαλλία ή η Ιταλία που μπορούσαν να εξισορροπήσουν τη δύναμη της. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει στη νότια Ασία, γιατί η Ινδία είναι πολύ πιο ισχυρή από το Πακιστάν.

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Μίνα Μενόν: Η ανάπτυξη της ινδικής οικονομίας αύξησε την ανισότητα

IMG_20140310_141456

Από την Εποχή της 23/3/2014

Η Μινα Μενόν ήταν από τους βασικούς διοργανωτές του συνεδρίου «Δημοκρατία, Σοσιαλισμός & οράματα για τον 21ομ αιώνα» που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας. Για πολλά χρόνια δούλεψε ως επιστημονική συνεργάτρια των ινδικών συνδικάτων και είχε ιδιαίτερη συμβολή στη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ στο Μουμπάι το 2003. Σήμερα είναι ανώτερη σύμβουλος της Action Aid Ινδίας. Έχει επίσης δημοσιεύσει ιστορικές μελέτες για τους εργάτες της κλωστοϋφαντουργίας στο Μουμπάι.
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη με μια ερώτηση που έχει προσωπική χροιά. Στο παρελθόν ανήκατε στο ναξαλίτικο (μαοϊκό) ρεύμα. Τα τελευταία χρόνια όμως δεν ανήκετε σε κάποιον κομματικό οργανισμό και δραστηριοποιείστε έντονα στα κοινωνικά κινήματα. Η προσωπική πολιτική ιστορία σας αποτελεί εξαίρεση ή είναι συνηθισμένη μέσα στην ινδική Αριστερά;

Στην Ινδία ο μαρξιστικός-λενινιστικός χώρος ήταν ιδιαίτερα μαζικός γιατί στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 ένας μεγάλος αριθμός νέων της μεσαίας τάξης στρατεύτηκε στις τάξεις του. Αργότερα πολλοί αποχώρησαν κυρίως λόγω των συνεχών διασπάσεων αλλά και της σκληρής καταστολής. Ειδικά εδώ στην επαρχία της Τελεγκάνα, όπου είναι μεγάλη η παράδοση των ναξαλιτών, χιλιάδες επί χιλιάδων νέοι εντάχτηκαν στον μλ χώρο. Σήμερα άλλοι συνεχίζουν, άλλοι σκοτώθηκαν από την αστυνομία, άλλοι δραστηριοποιούνται στα κινήματα, άλλοι ιδιωτεύουν. Όλοι όμως εξακολουθούν να ανήκουν στην Αριστερά με την ευρεία έννοια του όρου. Οι αποχωρήσεις δεν ήταν τόσο πολλές από τα δύο επίσημα ΚΚ, το ΚΚΙ και το ΚΚΙ (Μ) γιατί η ένταξη της νεολαίας σε αυτά τα δύο κόμματα ποτέ δεν ήταν τόσο μεγάλη

Παρά το ότι στην Ινδία υπάρχουν τόσο πολλά κομμουνιστικά κόμμα, φαίνεται ότι για πολλούς αριστερούς δεν υπάρχει αξιόπιστη αριστερή πολιτική παρατήρηση. Ισχύει αυτή η παρατήρηση;

Ναι, προς το παρόν δεν υπάρχει αξιόπιστη αριστερή εναλλακτική πρόταση. Μπορεί να μπει κανείς ότι υπάρχει αξιόπιστη δημοκρατική πρόταση. Αναφέρομαι στο νέο σχηματισμό AAP (Κόμμα του Κοινού Ανθρώπου) που προήλθε μέσα από το μαζικό κίνημα, αλλά δεν έχει ξεκάθαρη αριστερή άποψη. Ξεκίνησε ως κίνημα κατά τη διαφθοράς των πολιτικών και τώρα στρέφεται εναντίον της απληστίας των επιχειρήσεων. Πρόκειται λοιπόν για μια καλή δημοκρατική εναλλακτική λύση, αλλά δεν ανήκει στην Αριστερά. Προς το παρόν δεν υπάρχει η προοπτική ενός καινούργιου αριστερού ενωτικού σχηματισμού που θα συσπειρώσει τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στα κινήματα.

Τα τελευταία χρόνια η Ινδική οικονομία γνώρισε πρωτοφανή ανάπτυξη. Αυτό το οικονομικό μπουμ άλλαξε τη ζωή της πλειονότητας των πολιτών, περιορίζοντας δραστικά τη φτώχεια;

Όχι δεν την άλλαξε. Η ανάπτυξη αύξησε την ανισότητα. Μπορούμε να πούμε ότι ένα 10%-20% του πληθυσμού κέρδισε από την παγκοσμιοποίηση. Όχι υπό την έννοια μιας καλής δουλειάς ή μιας αξιοπρεπούς ζωής με νόημα, αλλά υπό την έννοια της αυξημένης δυνατότητας για κατανάλωση εμπορευμάτων, κατά το αμερικάνικο πρότυπο. Βέβαια σε πραγματικούς αριθμούς, αυτό το 10-20% του πληθυσμού είναι πάρα πολλοί άνθρωποι, μιας και η Ινδία έχει ένα 1.200.000.000 κατοίκους. Από την άλλη πλευρά, οι φτωχοί βρίσκονται σε τραγική κατάσταση. Στην πραγματικότητα έχουν πεταχτεί έξω από την οικονομία. Δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά και ζωτικές υπηρεσίες. Πρόσβαση που είχαν παλιότερα, όταν υφίστατο το δίχτυ κοινωνικής προστασίας. Για παράδειγμα, η ασφάλιση έχει πλέον ιδιωτικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό.
Οι πλούσιοι λοιπόν γίνονται δισεκατομμυριούχοι και οι φτωχοί καταστρέφονται. Το χειρότερο είναι ότι έχει χαθεί η κοινή δέσμευση ότι ο στόχος της κυβέρνησης είναι το καλό όλων. Στόχος της κυβέρνησης είναι μόνο να αυξήσει τα εισοδήματα του πιο πλούσιου 20% του πληθυσμού.

Τι συμβαίνει με το περιβάλλον και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές των τοπικών κοινοτήτων;

Οι ιθαγενικοί πληθυσμοί είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Οι εταιρίες εξορύξεων έχουν στην πραγματικότητα αγοράσει την κυβέρνηση. Είναι πολύ δύσκολο να τις πολεμήσεις γιατί δεν ξέρεις ούτε ποιοι ακριβώς είναι πίσω από αυτές ούτε πού μπορείς να τους βρεις. Επιπλέον, είναι ελλιπής η αλληλεγγύη στους αγώνες που παραμένουν περιορισμένοι σε τοπικό πλαίσιο. Οι ιθαγενικοί πληθυσμοί εκτοπίζονται γιατί η γη και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές ιδιωτικοποιούνται. Οι εταιρίες εμφανίζονται στις περιοχές με ιδιωτικούς στρατούς. Δυστυχώς, το περιβάλλον και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές δεν είναι χαμηλά μόνο στις προτεραιότητες της κυβέρνησης, αλλά συνολικά της πολιτικής ζωής. Απέχουμε πολύ από το να αναδείξουμε την ανάγκη για μια οικολογικά βιώσιμη ανάπτυξη, από το να συνδέσουμε τον σοσιαλισμό με την οικολογία.

Στο συνέδριο τέθηκε πολύ έντονα το ζήτημα των καστών. Η κατάσταση των κατώτερων καστών, ιδιαίτερα των ανέγγιχτων (ντάλιτ) δεν έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια;

Δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν έχουν γίνει αλλαγές προς όφελος μεγάλης μερίδας των ντάλιτ. Πρέπει να γίνουν βέβαια πολύ περισσότερα ακόμα. Από την άλλη, μπορεί να είναι προβληματική η έμφαση στην κάστα, δηλαδή το να επιβεβαιώνεις ότι ανήκεις στους ντάλιτ για να έχεις πρόσβαση στην πρόνοια. Σε αυτήν την περίπτωση η κάστα σου γίνεται σημαντική για σένα. Πρέπει λοιπόν να μην παλεύουμε τόσο για περισσότερα δικαιώματα για τις κατώτερες τάξεις, όσο για την πλήρη κατάργηση του συστήματος των καστών. Να προσθέσουμε ότι ένας από τους λόγους που στην Ινδία υπάρχει μεγάλη δυσκολία στο να αναπτυχθούν οικολογικά κινήματα είναι η υποστήριξη που παρέχουν οι ντάλιτ στον εκσυγχρονισμό, την εκβιομηχάνιση και την αστικοποίηση, μέσω των οποίων πιστεύουν ότι θα αρθεί η καταπίεση που υφίστανται. Στο χωριό σου όλοι ξέρουν ότι είσαι ντάλιτ, ενώ στην πόλη.

Το τελευταίο διάστημα τα δυτικά ΜΜΕ έδωσαν ευρεία κάλυψη στο κίνημα ενάντια στου βιασμούς και τη βία κατά των γυναικών. Είναι όντως τόσο δύσκολα τα πράγματα για τις γυναίκες στην Ινδία;

Η Νότια Ασία είναι το χειρότερο μέρος του κόσμου για τις γυναίκες. Τυπικά τα γυναικεία δικαιώματα, όπως η προστασία απέναντι στη σεξουαλική παρενόχληση, αναγνωρίζονται. Στην πράξη όμως κινδυνεύεις όταν ζητήσεις την εφαρμογή τους. Το επίπεδο της βίας κατά των γυναικών είναι πολύ υψηλό. Το Δελχί είναι για τις γυναίκες ίσως η πιο επικίνδυνη πόλη στον κόσμο. Το ίδιο υψηλό είναι το επίπεδο της ενδοοικογενειακής βίας.

Στις αρχές Ιούλη η επαρχία της Τελεγκάνα αποσπάται από το κρατίδιο του Άντρα Πραντές και γίνεται το νεότερο αυτόνομο κρατίδιο της Ινδίας. Γιατί θεωρείτε αυτήν την εξέλιξη μεγάλη επιτυχία για την Αριστερά;

Είναι το αποτέλεσμα αγώνων 60 ετών των κινημάτων στην Τελεγκάνα. Μερικές φορές είναι πολύ σημαντική μια ιδέα που την ενστερνίζεται ο κόσμος. Είναι πολύ δύσκολο να μετρήσουμε με οικονομικούς όρους την αίσθηση της καταπίεσης, την αίσθηση ότι είσαι δεύτερης κατηγορίας πολίτης και ότι ζεις υπό μια μορφή κατοχής στον τόπο σου. Δεν πρόκειται για κάποιους μετανάστες που έρχονται για να βρουν δουλειά, αλλά για ανθρώπους με πολλά λεφτά που αγοράζουν τα πάντα.
Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Πάμπλο Σολόν: Μέσα στον καπιταλισμό δεν μπορεί να υπάρξει διέξοδος από την κρίση του συστήματος-Γη

solon

Από το Red Notebook

Ο Βολιβιανός Πάμπλο Σολόν ήταν ένας από τους βασικούς ομιλητές στο συνέδριο «Δημοκρατία, Σοσιαλισμός και οράματα για τον 21ο αιώνα» που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας από τις 7 έως τις 10 Μάρτη. Ο Σολόν υπήρξε εκ των ιδρυτικών μελών του Κινήματος για τον Σοσιαλισμό (MAS) του Έβο Μοράλες. Από το 2009 έως το 2012 ήταν ο πρεσβευτής της Βολιβίας στον ΟΗΕ. Σήμερα είναι ο εκτελεστικός διευθυντής της διεθνούς ΜΚΟ Focus on the Global South (Εστίαση στον Παγκόσμιο Νότο).
Στην τοποθέτησή σας στο συνέδριο τονίσατε ότι η τρέχουσα κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι συνολικά συστημική και γι΄ αυτό απαιτεί συστημικές εναλλακτικές λύσεις. Θα μπορούσατε να αναπτύξετε την άποψή σας;

Προφανώς εκτυλίσσεται μια οικονομική κρίση, μια οικολογική κρίση και μια διατροφική κρίση. Όλες αυτές οι κρίσεις συνιστούν την κρίση του συστήματος. Κι όταν λέω σύστημα, εννοώ το σύστημα-Γη. Είναι πολύ εύκολο να το καταλάβουμε εάν εξετάσουμε το κλίμα. Το επίπεδο του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, τα τελευταία οχτακόσιες χιλιάδες χρόνια, ουδέποτε ξεπέρασε το όριο των 300 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο). Τα τελευταία 150 χρόνια, εξαιτίας του καπιταλιστικού συστήματος, έχει φτάσει τα 400 ppm. Κάτι που έχει επίπτωση στην αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 0,86 °C. Κι αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα. Ο κύκλος του νερού αλλάζει, οι πάγοι λιώνουν. Όλες οι κρίσεις συνδέονται μεταξύ τους. Η διατροφική κρίση συνδέεται με την κλιματική κρίση. Η κλιματική κρίση δεν είναι απλώς μια περιβαλλοντική κρίση, αλλά συνδέεται ευθέως με την οικονομική κρίση. Θα πρέπει, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε συνολικά το ζήτημα. Δεν μπορούμε να επιλύσουμε τη διατροφική κρίση ανεξάρτητα από την οικονομική κρίση. Όλες οι κρίσεις προκλήθηκαν από το καπιταλιστικό σύστημα. Τώρα όμως ξεπερνάνε τα όριά του, ο καπιταλισμός δεν μπορεί να ελέγξει όσα έχει κάνει στο σύστημα-Γη. Χρειαζόμαστε λοιπόν συνολικές συστημικές εναλλακτικές λύσεις. Δεν μπορούμε να βρούμε διέξοδο απλά με μια οικονομική πρόταση.

Είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουμε την τεράστια φτώχεια που μαστίζει τον πλανήτη προστατεύοντας ταυτόχρονα το περιβάλλον;

Συνολικά, οι πλουτοπαραγωγικές πηγές του πλανήτη μπορούν να καλύψουν τις θεμελιώδεις ανάγκες όλων μας. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει φτώχεια. Η φτώχεια δεν οφείλεται στην έλλειψη παραγωγής, αλλά στο ότι αυτή είναι συγκεντρωμένη σε ένα πολύ μικρό μέρος του πληθυσμού, η σπατάλη του οποίου είναι τεράστια. Μια τέτοια συγκέντρωση δεν είναι μόνο μη βιώσιμη, αλλά και απαράδεκτη, αφού, την ίδια στιγμή, πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι πεινάνε. Το πρόβλημα δεν έγκειται λοιπόν στην έλλειψη πλουτοπαραγωγικών πηγών, αλλά στον τρόπο με τον οποίο διανέμονται. Η διανομή είναι πολύ άνιση, τόσο στο επίπεδο των τάξεων όσο και στο επίπεδο των χωρών. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να αντιληφθούμε την αναδιανομή τόσο με παγκόσμιους όσο και με εθνικούς όρους. Σε κάποιες χώρες θα πρέπει να υπάρξει ανάπτυξη σε ορισμένους τομείς για να καταστεί δυνατή η κάλυψη των βασικών αναγκών του πληθυσμού.

Για παράδειγμα, σήμερα στην Ινδία δεν παράγεται αρκετή ενέργεια για να καλύψει τις βασικές ανάγκες όλου του πληθυσμού της. Την ίδια στιγμή στην Ινδία, αλλά και σε άλλες χώρες, ένα 10-15% καταναλώνει περισσότερο από το 50% της ενέργειας που παράγεται στη χώρα. Στο πλαίσιο της αναδιανομής, θα πρέπει να μειώσουμε το επίπεδο κατανάλωσης αυτού του τμήματος του πληθυσμού που σήμερα υπερκαταναλώνει, για να μπορέσουμε να καλύψουμε τις βασικές ανάγκες όλων αυτών που καταναλώνουν λιγότερο από όσο αντιστοιχεί στην κάλυψη των βασικών αναγκών τους. Πιστεύω ότι είναι εφικτό να τα καταφέρουμε, όχι όμως στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος. Στον καπιταλισμό δεν υπάρχει ορθολογισμός, δεν μπορείς να πεις «ας βρούμε το μέσο σημείο μεταξύ των αναγκών των ανθρώπων και των αναγκών της Γης».

Η λογική του καπιταλισμού είναι να βγάζεις κέρδη, κι άλλα κέρδη, και ακόμα περισσότερα κέρδη. Το σημείο-κλειδί στο καπιταλιστικό σύστημα είναι να βγάλεις το μάξιμουμ όφελος από το κεφάλαιό σου, χωρίς να έχει σημασία το πώς αυτό θα επιτευχθεί. Δεν έχει σημασία αν θα δώσεις χαμηλότερους μισθούς, αν θα απολύσεις εκατό χιλιάδες εργαζόμενους, αν θα καταστρέψεις ένα βουνό ή ένα ολόκληρο δάσος. Το μόνο που έχει σημασία είναι να βγάλεις κέρδος. Αποδεχόμενοι την κυρίαρχη λογική του καπιταλιστικού συστήματος δεν μπορούμε να επιλύσουμε την συστημική κρίση, γιατί είναι ακριβώς ο καπιταλισμός που την προκάλεσε.

Αναφέρεστε πολύ στην έννοια της Μητέρας-Γης, που είναι διαφορετική από τη Μητέρα-Φύση. Θα μπορούσατε να μας μιλήσετε παραπάνω γι΄ αυτήν την έννοια;

Οι ιθαγενείς της Λατινικής Αμερικής όταν χρησιμοποιούν την έννοια Μητέρα-Γη (Πάτσα Μάμα) δεν αναφέρονται μόνο στη φύση. Αναφέρονται στην κοινότητα της Γης που περιλαμβάνει τη φύση, όπως επίσης και τους ανθρώπους. Η αντίληψη των ιθαγενών είναι ότι πρέπει να ζούμε όλοι μαζί σε αρμονία, άνθρωποι και φύση. Η φύση δεν είναι μόνο τα φυτά και τα ζώα, αλλά και τα βράχια, τα ποτάμια, η ατμόσφαιρα. Η ιθαγενική σκέψη αποδεικνύεται πλέον πολύ επιστημονική, γιατί η πλειονότητα των επιστημόνων πιστεύουν ότι ζούμε στο ζωντανό σύστημα-Γη. Το σύστημα-Γη βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και αλλαγή. Διέπεται από νόμους και αποτελείται από αλληλοσυνδεόμενους ζωτικούς κύκλους. Αν σπάσεις έναν από αυτούς τους κύκλους, τότε θα σπάσει κι ο επόμενος, και τότε θα αλλάξει συνολικά το σύστημα-Γη. Η υπερβολική συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχει άμεσες επιπτώσεις στον κύκλο του νερού, αφού θα λιώσουν οι πάγοι κοκ. Όλα συνδέονται σε μια εύθραυστη ισορροπία.

Μπορεί να υπάρξουν ορισμένες διαφοροποιήσεις, αλλά αν το τραβήξεις πολύ μακριά, τότε θα επηρεαστεί η ζωή όπως την ξέρουμε. Ο πλανήτης Γη θα συνεχίσει να υπάρχει για εκατομμύρια και εκατομμύρια χρόνια. Όμως, η ζωή όπως την ξέρουμε (και δεν εννοώ μόνο την ανθρώπινη ζωή), θα αλλάξει. Η έννοια της Μητέρας-Γης σημαίνει λοιπόν ότι εμείς οι άνθρωποι είμαστε οι γιοί και οι κόρες της Γης, κι επειδή έχουμε συνείδηση πρέπει να νοιαζόμαστε για το σύνολο του πλανήτη. Πρόκειται για μια πρόταση που δεν αναζητά μόνο την εναλλακτική λύση για μια νέα ανθρώπινη κοινωνία. Είναι η εναλλακτική λύση για μια νέα οικολογική κοινωνία, όπου άνθρωποι και φύση θα βρίσκονται σε διαρκή διάλογο κι αλληλεπίδραση. Οι ιθαγενείς πιστεύουν ότι η φύση μάς μιλάει, αλλά δεν την ακούμε. Πρέπει να μάθουμε να την ακούμε για να αναζητήσουμε την ισορροπία μαζί της. Και δεν θα μπορέσουμε να πετύχουμε αυτήν την ισορροπία με τη φύση, αν δεν έχουμε ισορροπία μεταξύ των ανθρώπων, αν το 1% του πληθυσμού συνεχίζει να παίρνει τα πάντα από το υπόλοιπο 99% και τη φύση.

 

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα

Πρακάς Καράτ, γ.γ. ΚΚ Ινδίας (M): Το οικονομικό μοντέλο της Ινδίας δεν είναι βιώσιμο

IMG_20140307_193735

Από το left.gr

Συναντήσαμε τον Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) στο περιθώριο του συνεδρίου «Σοσιαλισμός, Δημοκρατία και οράματα για τον 21ο αιώνα» που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας από τις 7 έως τις 10 Μάρτη.

Ο Πρακάς Καράτ ήταν ένας από τους ιδρυτές της Φοιτητικής Ομοσπονδίας της Ινδίας στη δεκαετία του ’70. Το 2005 στο 18ο συνέδριο του κόμματος εξελέγη Γενικός Γραμματέας
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαρξιστικό) είναι το μεγαλύτερο αριστερό κόμμα της Ινδίας, με πάνω από ένα εκατομμύριο μέλη και 16 βουλευτές. Προήλθε από διάσπαση του φιλοσοβιετικού ΚΚΙ το 1964. Το 1966 καταδικάστηκε από την Κίνα κι έκτοτε ακολούθησε αυτόνομη πορεία

Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να μού πείτε ποιοι είναι οι στόχοι του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) για τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές που θα ολοκληρωθούν στα μέσα Μάη;

-Στην Ινδία έχουμε δύο βασικές συμμαχίες κομμάτων. Η μία είναι γύρω από το Κόμμα του Κογκρέσου, κι έχει την κυβέρνηση αυτή τη στιγμή. Η άλλη σχηματίζεται γύρω από το δεξιό BJP (Μπαρατίγια Τζανάτα) και βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Πέραν αυτών, υπάρχουν τα αριστερά κόμματα, καθώς και τα τοπικά κόμματα. Εμείς μαχόμαστε ενάντια και στις δύο μεγάλες συμμαχίες γιατί και οι δύο εκπροσωπούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Ο βασικός στόχος μας είναι η ενίσχυση της κοινοβουλευτικής παρουσίας της Αριστεράς.

-Οι σύντροφοι σας λένε ότι το κόμμα αντιμετωπίζει σκληρές διώξεις εν όψει των εκλογών, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Δυτική Βεγγάλη. Τι ακριβώς συμβαίνει;

-Έχουμε κοινοβουλευτική δημοκρατία από το 1952, όταν ψηφίστηκε μετά την Ανεξαρτησία το νέο Σύνταγμα. Η Αριστερά απέκτησε ισχυρές ρίζες σε ορισμένες πολιτείες, όπως η Δυτική Βεγγάλη των 90 εκατομμυρίων κατοίκων. Εκεί η Αριστερά κατάφερε να κερδίζει τις εκλογές για 34 χρόνια και να σχηματίζει την τοπική κυβέρνηση Η μεγαλύτερη επιτυχία αυτών των τοπικών κυβερνήσεων της Αριστεράς ήταν η αγροτική μεταρρύθμιση χάρη στην οποία απέκτησαν γη οι ακτήμονες. Μιας και ο στόχος μας είναι η ενότητα τη Αριστεράς, δέκα αριστερά κόμματα (μεγάλα και μικρά) συμμαχήσαμε στο Αριστερό Μέτωπο, κάτω από την ομπρέλα του οποίου κατεβαίνουμε στις εκλογές.
Δυστυχώς , το 2011 χάσαμε τις τοπικές εκλογές για πρώτη φορά από το 1977. Παρά τις επιτυχίες των αριστερών κυβερνήσεων, εργαστήκαμε κάτω από ένα συγκεντρωτικό θεσμικό πλαίσιο , στο οποίο οι τοπικές κυβερνήσεις είναι αδύναμες και το κεντρικό κράτος ελέγχει απόλυτα τις χρηματοδοτήσεις. Παλέψαμε ασταμάτητα ενάντια στην κεντρική κυβέρνηση, χωρίς όμως να καταφέρουμε πολλά. Η έλλειψη οικονομικών πόρων σε συνδυασμό με τη φθορά από τη μακροχρόνια διακυβέρνηση έκαναν τον κόσμο να θελήσει την αλλαγή.
Μετά την εκλογική μας ήττα, το Αριστερό Μέτωπο υφίσταται άγρια καταστολή. Από το Μάιο του 2011 εκατόν σαράντα εφτά σύντροφοί μας (συνδικαλιστές, αγροτοσυνδικαλιστές, μέλη κοινωνικών ενώσεων) έχουν δολοφονηθεί από παρακρατικές αντικομμουνιστικές συμμορίες. Κάτω από την επιρροή του κυβερνώντος κόμματος του Κογκρέσου, η αστυνομία αδρανεί και δεν εφαρμόζει πλήρως το νόμο. Ωστόσο, παρά την καταστολή, έχουμε την πεποίθηση ότι θα ξανακερδίσουμε το χαμένο έδαφος.

-Κάνατε λόγο για την ανάγκη ενότητας της Αριστεράς. Ωστόσο η ινδική Αριστερά παραμένει κατακερματισμένη. Έχουμε το ΚΚΙ (Μ), το ΚΚΙ, τα πολλά ΚΚ των ναξαλιτών (ΣτΜ: Το μαρξιστικό-λενινιστικό ρεύμα έχει πάρει αυτό το όνομα του χωριού Ναξαλμπαρί της Δυτικής Βεγγάλης όπου το 1967 ξεκίνησε ένοπλη εξέγερση ). Υπάρχει η πιθανότητα οικοδόμησης ενός ενιαίου μετώπου της Αριστεράς σε εθνικό επίπεδο;

-Σε εθνικό επίπεδο έχουμε καταφέρει να οικοδομήσουμε την ενότητα μεταξύ τεσσάρων κομμάτων, τα οποία είναι τα ΚΚΙ (Μ), ΚΚΙ, Επαναστατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, και το Προοδευτικό Μέτωπο (All India Forward Block). Με τους ναξαλίτες και τις άλλες αριστερές οργανώσεις συνεργαζόμαστε σε τοπικό επίπεδο και στο μαζικό κίνημα. Εξαίρεση αποτελεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαοϊκό) που διεξάγει ακόμα ένοπλο αγώνα σε μερικές περιοχές. Με αυτό το κόμμα δεν έχουμε σχέσεις γιατί μας αντιμετωπίζει (όπως και άλλα αριστερά κόμματα) ως ταξικούς εχθρούς, φτάνοντας στο σημείο ακόμα και να δολοφονήσει μέλη μας.

-Επομένως, τουλάχιστον τα τέσσερα κόμματα θα έχετε ενοποιημένες λίστες στις εκλογές;

-Η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση δεν είναι αναλογική. Το σύστημα είναι πλειοψηφικό, οπότε αλληλοϋποστηριζόμαστε όπου είναι αυτό δυνατό.

-Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η εικόνα της Ινδίας στα δυτικά ΜΜΕ. Δεν είναι πλέον η φτωχή τριτοκοσμική χώρα, αλλά μια ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη που χρησιμοποιώντας τις ευκαιρίες της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης ,κατάφερε ένα οικονομικό μπουμ, με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 8%. Πώς κρίνετε εσείς το ινδικό οικονομικό μοντέλο; Οι μεγάλοι ρυθμοί ανάπτυξης οδήγησαν σε περιορισμό της φτώχειας;

-Είναι αλήθεια ότι η Ινδία πέτυχε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αλλά η ανάπτυξη ωφέλησε μόνο τους καπιταλιστές και τους πιο εύπορους. Γι’ αυτό η ινδική κοινωνία είναι πιο άνιση απ’ ό,τι υπήρξε στο παρελθόν. Σήμερα έχουμε 122 δισεκατομμυριούχους (σε δολάρια), ενώ πριν δέκα χρόνια είχαμε μόλις 13. Στην Ινδία τους 1,2 δισεκατομμυρίου, μόνο το 10% του πληθυσμού επωφελήθηκε από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Προφανώς πρόκειται για μεγάλο αριθμό, αφού το 10% είναι 120.000.000 άνθρωποι. Τι γίνεται όμως με το υπόλοιπο 90%; Γι ‘αυτό εμείς λέμε ότι το ιδικό οικονομικό μοντέλο δεν είναι βιώσιμο. Ήδη τα τελευταία χρόνια ο ρυθμός ανάπτυξης έχεις πέσει από το 8% στο 4,5%, η βιομηχανική παραγωγή επιβραδύνεται, η αγροτική μένει στάσιμη, και οι συνθήκες ζωής των πιο φτωχών χειροτερεύουν. Η ανάπτυξη διατηρείται χάρη στην κατανάλωση των πιο πλούσιων και το ξένο χρηματιστικό κεφάλαιο που δρα στη χώρα. Δημιουργούνται έτσι φούσκες, που έχουν όμως ήδη αρχίσει να σπάνε. Η Ινδία δεν πρόκειται να επιστρέψει στους παλιούς ρυθμούς ανάπτυξης. Γι’ αυτό η κυβέρνησης παίρνει μέτρα λιτότητας, περικόπτοντας τις κοινωνικές δαπάνες. Δηλαδή και στην Ινδία επαναλαμβάνεται το σενάριο μιας κρίσης που προκαλείται από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τη χρηματιστοποίηση. Θα στραγγίξουν τον λαό για να διατηρήσουν τα κέρδη τους, πράγμα που θα γεννήσει νέες αντιφάσεις και κοινωνικούς αγώνες.

-Μέσα σε αυτή τη συγκυρία, πώς διαμορφώνεται η πολιτική ατζέντα του ΚΚΙ (Μ);

-Κατ’ αρχάς, προσπαθούμε να αναχαιτίσουμε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Χάρη στους αγώνες των συνδικάτων και της Αριστεράς η Ινδία δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί πλήρως στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Το δημόσιο είναι κυρίαρχο στον τραπεζικό τομέα. Γι’ αυτό άλλωστε γλιτώσαμε τα χειρότερα της κρίσης τους 2008. Ομοίως, η κοινωνική ασφάλιση έχει ανοίξει μόνο εν μέρει στους ιδιώτες. Έχουμε επίσης καταφέρει να διατηρηθούν ακόμα ορισμένες ρυθμίσεις στις ροές κεφαλαίων. Αν και γίνονται ιδιωτικοποιήσεις, οι σιδηρόδρομοι και η βιομηχανία χάλυβα παραμένουν στα χέρια του δημοσίου. Επιχειρούμε λοιπόν να διατηρήσουμε όσα έχουμε κατακτήσει, να ανατρέψουμε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές εκεί που έχουν προχωρήσει (όπως στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας και της υγείας), να διατηρήσουμε τις δημόσιες υπηρεσίες έξω από την αγορά, και , κυρίως, να προβάλουμε ένα εναλλακτικό οικονομικό μοντέλο.
Πέρα όμως από την αντίσταση στο νεοφιλελευθερισμό, το άλλο μεγάλο μας πεδίο είναι η κοινωνική καταπίεση. Όπως γνωρίζετε , η Ινδία έχει ένα περίπλοκο κοινωνικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου γίνονται διακρίσεις με βάση την κάστα, το φύλο ή το αν ένας πληθυσμός ανήκει στις ιθαγενικές φυλές. Αγωνιζόμαστε λοιπόν κόντρα στην καταπίεση και τις διακρίσεις, για να εμπεδωθεί η κοινωνική ισότητα.

-Και με τα πυρηνικά; Η Ινδία διαθέτει πια πυρηνικά όπλα. Ξέρω ότι έχετε ασχοληθεί πολύ με αυτό το θέμα. Ποια είναι αυτή τη στιγμή η θέση του κόμματός σας;

-Αντιτεθήκαμε στην απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Ινδία. Η χώρα έκανε από παλιά χρήση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά η απόκτηση πυρηνικών όπλων ήταν επιλογή του δεξιού BJP το 1998. Σήμερα καλούμε στο από κοινού με το Πακιστάν πάγωμα των πυρηνικών εξοπλισμών, και σε δεύτερο στάδιο την καταστροφή όσων τέτοιων όπλων ήδη υπάρχουν. Η υπόθεση όμως των πυρηνικών συνδέεται και με την αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της χώρας και την προσέγγιση με τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Ινδία ως αντίβαρο στην Κίνα. Έτσι της επέτρεψαν να αποκτήσει πυρηνικά στο βαθμό που θα οικοδομούσε συμμαχία μαζί τους. Εμείς παραμένουμε λοιπόν σφοδρά αντίθετοι στην κατοχή πυρηνικών όπλων από την Ινδία.

-Κλείνοντας, θα ήθελα να συζητήσουμε την μακροχρόνια αντιπαράθεση της Ινδίας με το Πακιστάν, καθώς και το καυτό θέμα του Κασμίρ.

-Παρά τα προβλήματα που έχουμε με το Πακιστάν, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων Πακιστανών ισλαμιστών που διαπράττουν τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ινδία, υποστηρίζουμε τον διάλογο μεταξύ των δύο χωρών για τη βελτίωση των σχέσεων τους. Στο ίδιο το Πακιστάν οι δημοκρατικές δυνάμεις μια πολύ δύσκολοι μάχη εναντίον των ακραίων ισλαμιστών και των αντιδραστικών δυνάμεων. Είναι πολύ σημαντικό να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις των δύο χωρών. Όλα τα ανοιχτά ζητήματα, όπως το Κασμίρ, πρέπει να συζητηθούν. Στο εσωτερικό της Ινδίας, υποστηρίζουμε ότι το Κασμίρ έχει ένα ειδικό στάτους και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται όπως τα άλλα κρατίδια. Πρέπει να του δοθεί η μάξιμουμ αυτονομία. Ο διάλογος με το Πακιστάν μπορεί να οδηγήσει σε αμοιβαία αποδεκτή πολιτική λύση για το Κασμίρ. Είμαστε αντίθετοι στον σωβινισμό που χρησιμοποιείται από τη Δεξιά για να στρέφει τους ινδουιστές ενάντια στη μουσουλμανική μειονότητα,
Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

 

 

Συναντήσαμε τον Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) στο περιθώριο του συνεδρίου «Σοσιαλισμός, Δημοκρατία και οράματα για τον 21ο αιώνα» που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας από τις 7 έως τις 10 Μάρτη.

Ο Πρακάς Καράτ ήταν ένας από τους ιδρυτές της Φοιτητικής Ομοσπονδίας της Ινδίας στη δεκαετία του ’70. Το 2005 στο 18ο συνέδριο  του κόμματος εξελέγη Γενικός Γραμματέας

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαρξιστικό) είναι το μεγαλύτερο αριστερό κόμμα της Ινδίας, με πάνω από ένα εκατομμύριο μέλη και 16 βουλευτές. Προήλθε από διάσπαση του φιλοσοβιετικού ΚΚΙ το 1964. Το 1966 καταδικάστηκε από την Κίνα κι έκτοτε ακολούθησε αυτόνομη πορεία

Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να μού πείτε ποιοι είναι οι στόχοι του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) για τις  επερχόμενες βουλευτικές εκλογές που θα ολοκληρωθούν στα μέσα Μάη;

-Στην Ινδία έχουμε δύο βασικές συμμαχίες κομμάτων. Η μία είναι γύρω από το Κόμμα του Κογκρέσου, κι έχει την κυβέρνηση  αυτή τη στιγμή. Η άλλη σχηματίζεται γύρω από το δεξιό BJP (Μπαρατίγια Τζανάτα) και βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Πέραν αυτών, υπάρχουν τα αριστερά κόμματα, καθώς και τα τοπικά κόμματα. Εμείς μαχόμαστε ενάντια και στις δύο μεγάλες συμμαχίες γιατί και οι δύο εκπροσωπούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Ο βασικός στόχος μας είναι η ενίσχυση της κοινοβουλευτικής παρουσίας της Αριστεράς.

-Οι σύντροφοι σας λένε ότι το κόμμα αντιμετωπίζει σκληρές διώξεις  εν όψει των εκλογών, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Δυτική Βεγγάλη. Τι ακριβώς συμβαίνει;

-Έχουμε κοινοβουλευτική δημοκρατία από το 1952, όταν ψηφίστηκε μετά την Ανεξαρτησία το νέο Σύνταγμα. Η Αριστερά απέκτησε ισχυρές ρίζες σε ορισμένες πολιτείες, όπως η Δυτική Βεγγάλη των 90 εκατομμυρίων κατοίκων. Εκεί η Αριστερά κατάφερε να κερδίζει τις εκλογές για 34 χρόνια και να σχηματίζει την τοπική κυβέρνηση  Η μεγαλύτερη  επιτυχία αυτών των τοπικών κυβερνήσεων της Αριστεράς ήταν η αγροτική μεταρρύθμιση χάρη στην οποία απέκτησαν γη οι ακτήμονες. Μιας και ο στόχος μας είναι η ενότητα τη Αριστεράς, δέκα αριστερά κόμματα (μεγάλα και μικρά) συμμαχήσαμε στο Αριστερό Μέτωπο, κάτω από την ομπρέλα του οποίου κατεβαίνουμε  στις εκλογές.

Δυστυχώς , το 2011 χάσαμε τις τοπικές  εκλογές  για πρώτη φορά από το 1977. Παρά τις επιτυχίες των αριστερών κυβερνήσεων, εργαστήκαμε κάτω από ένα συγκεντρωτικό θεσμικό πλαίσιο , στο οποίο οι τοπικές κυβερνήσεις είναι αδύναμες και το κεντρικό κράτος ελέγχει απόλυτα τις χρηματοδοτήσεις. Παλέψαμε ασταμάτητα  ενάντια στην κεντρική κυβέρνηση, χωρίς όμως να καταφέρουμε πολλά. Η έλλειψη οικονομικών πόρων σε συνδυασμό με τη φθορά από τη μακροχρόνια διακυβέρνηση έκαναν τον κόσμο να θελήσει την αλλαγή.

Μετά την εκλογική μας ήττα, το Αριστερό Μέτωπο υφίσταται άγρια καταστολή. Από το Μάιο του 2011 εκατόν σαράντα εφτά σύντροφοί μας (συνδικαλιστές, αγροτοσυνδικαλιστές, μέλη κοινωνικών ενώσεων) έχουν δολοφονηθεί από παρακρατικές αντικομμουνιστικές συμμορίες.  Κάτω από την επιρροή του κυβερνώντος κόμματος του Κογκρέσου, η αστυνομία αδρανεί και δεν εφαρμόζει πλήρως το νόμο. Ωστόσο, παρά την καταστολή, έχουμε την πεποίθηση ότι θα ξανακερδίσουμε το χαμένο έδαφος.

-Κάνατε λόγο για την ανάγκη ενότητας της Αριστεράς. Ωστόσο η ινδική Αριστερά παραμένει κατακερματισμένη. Έχουμε το ΚΚΙ (Μ), το ΚΚΙ, τα πολλά ΚΚ των ναξαλιτών (ΣτΜ: Το μαρξιστικό-λενινιστικό ρεύμα έχει πάρει αυτό το όνομα του χωριού Ναξαλμπαρί  της Δυτικής Βεγγάλης όπου το 1967 ξεκίνησε ένοπλη εξέγερση ). Υπάρχει η πιθανότητα οικοδόμησης ενός ενιαίου μετώπου της Αριστεράς σε εθνικό επίπεδο;

-Σε εθνικό επίπεδο έχουμε καταφέρει να οικοδομήσουμε την ενότητα μεταξύ τεσσάρων κομμάτων, τα οποία είναι τα ΚΚΙ (Μ), ΚΚΙ, Επαναστατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, και το Προοδευτικό Μέτωπο (All India Forward Block). Με τους ναξαλίτες και τις άλλες αριστερές οργανώσεις συνεργαζόμαστε σε τοπικό επίπεδο και στο μαζικό κίνημα. Εξαίρεση αποτελεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαοϊκό) που διεξάγει ακόμα ένοπλο αγώνα σε μερικές περιοχές. Με αυτό το κόμμα δεν έχουμε σχέσεις γιατί μας αντιμετωπίζει (όπως και άλλα αριστερά κόμματα) ως ταξικούς εχθρούς, φτάνοντας στο σημείο ακόμα και να δολοφονήσει μέλη μας.

-Επομένως, τουλάχιστον τα τέσσερα κόμματα θα έχετε ενοποιημένες λίστες στις εκλογές;

-Η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση δεν είναι αναλογική. Το σύστημα είναι πλειοψηφικό, οπότε αλληλοϋποστηριζόμαστε  όπου είναι αυτό δυνατό.

-Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η εικόνα της Ινδίας στα δυτικά ΜΜΕ. Δεν είναι πλέον η φτωχή τριτοκοσμική χώρα, αλλά μια ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη που χρησιμοποιώντας τις ευκαιρίες της  νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης ,κατάφερε ένα οικονομικό μπουμ, με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 8%. Πώς κρίνετε εσείς το ινδικό οικονομικό μοντέλο; Οι μεγάλοι ρυθμοί ανάπτυξης οδήγησαν σε περιορισμό της φτώχειας;

-Είναι αλήθεια ότι η Ινδία πέτυχε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αλλά η ανάπτυξη  ωφέλησε μόνο τους καπιταλιστές και τους πιο εύπορους.  Γι’ αυτό η ινδική κοινωνία είναι πιο άνιση απ’ ό,τι υπήρξε στο παρελθόν. Σήμερα έχουμε 122 δισεκατομμυριούχους (σε δολάρια), ενώ πριν δέκα χρόνια είχαμε  μόλις 13. Στην Ινδία τους 1,2 δισεκατομμυρίου, μόνο το 10% του πληθυσμού επωφελήθηκε από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Προφανώς πρόκειται για μεγάλο αριθμό, αφού το 10% είναι 120.000.000 άνθρωποι. Τι γίνεται όμως με το υπόλοιπο 90%; Γι ‘αυτό εμείς λέμε ότι το ιδικό οικονομικό μοντέλο δεν είναι βιώσιμο. Ήδη τα τελευταία χρόνια  ο ρυθμός ανάπτυξης έχεις πέσει από το 8% στο 4,5%, η βιομηχανική παραγωγή επιβραδύνεται, η αγροτική μένει στάσιμη, και οι συνθήκες ζωής των πιο φτωχών χειροτερεύουν. Η ανάπτυξη διατηρείται χάρη στην κατανάλωση των πιο  πλούσιων και το ξένο χρηματιστικό κεφάλαιο που δρα στη χώρα. Δημιουργούνται έτσι φούσκες, που έχουν όμως ήδη αρχίσει να σπάνε. Η Ινδία δεν πρόκειται να επιστρέψει στους παλιούς ρυθμούς ανάπτυξης. Γι’ αυτό η κυβέρνησης παίρνει μέτρα λιτότητας, περικόπτοντας τις κοινωνικές δαπάνες. Δηλαδή και στην Ινδία επαναλαμβάνεται το σενάριο μιας κρίσης που προκαλείται από τις  νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τη χρηματιστοποίηση. Θα στραγγίξουν τον λαό για να διατηρήσουν τα κέρδη τους, πράγμα που θα γεννήσει νέες αντιφάσεις και κοινωνικούς αγώνες.

-Μέσα σε αυτή τη συγκυρία, πώς διαμορφώνεται η πολιτική ατζέντα του ΚΚΙ (Μ);

-Κατ’ αρχάς, προσπαθούμε να αναχαιτίσουμε τις  νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Χάρη στους αγώνες των συνδικάτων και της Αριστεράς η Ινδία δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί πλήρως στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Το δημόσιο είναι κυρίαρχο στον τραπεζικό τομέα. Γι’ αυτό άλλωστε γλιτώσαμε τα χειρότερα της κρίσης τους 2008. Ομοίως, η κοινωνική ασφάλιση έχει ανοίξει μόνο εν μέρει στους ιδιώτες. Έχουμε επίσης καταφέρει να διατηρηθούν ακόμα ορισμένες ρυθμίσεις στις ροές κεφαλαίων.  Αν και γίνονται ιδιωτικοποιήσεις, οι σιδηρόδρομοι και η βιομηχανία χάλυβα παραμένουν στα χέρια του δημοσίου. Επιχειρούμε λοιπόν να διατηρήσουμε όσα έχουμε κατακτήσει, να ανατρέψουμε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές εκεί που έχουν προχωρήσει (όπως στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας και της υγείας), να διατηρήσουμε τις δημόσιες υπηρεσίες έξω από την αγορά, και , κυρίως, να προβάλουμε ένα εναλλακτικό οικονομικό μοντέλο.

Πέρα όμως από την αντίσταση στο νεοφιλελευθερισμό, το άλλο μεγάλο μας πεδίο  είναι η κοινωνική καταπίεση. Όπως γνωρίζετε , η Ινδία έχει ένα περίπλοκο κοινωνικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου γίνονται διακρίσεις με βάση την κάστα, το φύλο ή το αν ένας πληθυσμός ανήκει στις ιθαγενικές φυλές. Αγωνιζόμαστε λοιπόν κόντρα στην καταπίεση και τις διακρίσεις, για να εμπεδωθεί η κοινωνική ισότητα.

-Και με τα πυρηνικά; Η Ινδία διαθέτει πια πυρηνικά όπλα. Ξέρω ότι έχετε ασχοληθεί πολύ με αυτό το θέμα. Ποια είναι αυτή τη στιγμή η θέση του κόμματός σας;

-Αντιτεθήκαμε στην απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Ινδία. Η χώρα έκανε από παλιά χρήση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά η απόκτηση πυρηνικών όπλων ήταν επιλογή του δεξιού BJP  το 1998. Σήμερα καλούμε στο από κοινού με το Πακιστάν πάγωμα των πυρηνικών εξοπλισμών, και σε δεύτερο στάδιο την καταστροφή όσων τέτοιων όπλων ήδη υπάρχουν.  Η υπόθεση όμως των πυρηνικών συνδέεται και με την αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της χώρας και την προσέγγιση με τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Ινδία ως αντίβαρο στην Κίνα. Έτσι της επέτρεψαν να αποκτήσει πυρηνικά στο βαθμό που θα οικοδομούσε συμμαχία μαζί τους.  Εμείς παραμένουμε λοιπόν σφοδρά αντίθετοι στην κατοχή πυρηνικών όπλων από την Ινδία.

-Κλείνοντας, θα ήθελα να συζητήσουμε την μακροχρόνια αντιπαράθεση της Ινδίας με το Πακιστάν, καθώς και το καυτό θέμα του Κασμίρ.

-Παρά τα προβλήματα που έχουμε με το Πακιστάν, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων Πακιστανών ισλαμιστών που διαπράττουν τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ινδία, υποστηρίζουμε τον διάλογο μεταξύ των δύο χωρών για τη βελτίωση των σχέσεων τους. Στο ίδιο το Πακιστάν οι δημοκρατικές δυνάμεις  μια πολύ δύσκολοι μάχη εναντίον των ακραίων ισλαμιστών και των αντιδραστικών δυνάμεων.  Είναι πολύ σημαντικό να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις των δύο χωρών. Όλα τα ανοιχτά ζητήματα, όπως το Κασμίρ, πρέπει να συζητηθούν. Στο εσωτερικό της Ινδίας, υποστηρίζουμε ότι το Κασμίρ έχει ένα ειδικό στάτους και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται όπως τα άλλα κρατίδια. Πρέπει να του δοθεί  η μάξιμουμ αυτονομία. Ο διάλογος  με το Πακιστάν μπορεί να οδηγήσει σε αμοιβαία αποδεκτή  πολιτική λύση για το Κασμίρ. Είμαστε αντίθετοι στον σωβινισμό που χρησιμοποιείται από τη Δεξιά για να στρέφει τους ινδουιστές ενάντια στη μουσουλμανική μειονότητα,

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

– See more at: http://left.gr/news/prakas-karat-oikonomiko-montelo-tis-indias-den-einai-viosimo#sthash.K7DC9pyZ.dpuf

Συναντήσαμε τον Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) στο περιθώριο του συνεδρίου «Σοσιαλισμός, Δημοκρατία και οράματα για τον 21ο αιώνα» που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας από τις 7 έως τις 10 Μάρτη.

Ο Πρακάς Καράτ ήταν ένας από τους ιδρυτές της Φοιτητικής Ομοσπονδίας της Ινδίας στη δεκαετία του ’70. Το 2005 στο 18ο συνέδριο  του κόμματος εξελέγη Γενικός Γραμματέας

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαρξιστικό) είναι το μεγαλύτερο αριστερό κόμμα της Ινδίας, με πάνω από ένα εκατομμύριο μέλη και 16 βουλευτές. Προήλθε από διάσπαση του φιλοσοβιετικού ΚΚΙ το 1964. Το 1966 καταδικάστηκε από την Κίνα κι έκτοτε ακολούθησε αυτόνομη πορεία

Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να μού πείτε ποιοι είναι οι στόχοι του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) για τις  επερχόμενες βουλευτικές εκλογές που θα ολοκληρωθούν στα μέσα Μάη;

-Στην Ινδία έχουμε δύο βασικές συμμαχίες κομμάτων. Η μία είναι γύρω από το Κόμμα του Κογκρέσου, κι έχει την κυβέρνηση  αυτή τη στιγμή. Η άλλη σχηματίζεται γύρω από το δεξιό BJP (Μπαρατίγια Τζανάτα) και βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Πέραν αυτών, υπάρχουν τα αριστερά κόμματα, καθώς και τα τοπικά κόμματα. Εμείς μαχόμαστε ενάντια και στις δύο μεγάλες συμμαχίες γιατί και οι δύο εκπροσωπούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Ο βασικός στόχος μας είναι η ενίσχυση της κοινοβουλευτικής παρουσίας της Αριστεράς.

-Οι σύντροφοι σας λένε ότι το κόμμα αντιμετωπίζει σκληρές διώξεις  εν όψει των εκλογών, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Δυτική Βεγγάλη. Τι ακριβώς συμβαίνει;

-Έχουμε κοινοβουλευτική δημοκρατία από το 1952, όταν ψηφίστηκε μετά την Ανεξαρτησία το νέο Σύνταγμα. Η Αριστερά απέκτησε ισχυρές ρίζες σε ορισμένες πολιτείες, όπως η Δυτική Βεγγάλη των 90 εκατομμυρίων κατοίκων. Εκεί η Αριστερά κατάφερε να κερδίζει τις εκλογές για 34 χρόνια και να σχηματίζει την τοπική κυβέρνηση  Η μεγαλύτερη  επιτυχία αυτών των τοπικών κυβερνήσεων της Αριστεράς ήταν η αγροτική μεταρρύθμιση χάρη στην οποία απέκτησαν γη οι ακτήμονες. Μιας και ο στόχος μας είναι η ενότητα τη Αριστεράς, δέκα αριστερά κόμματα (μεγάλα και μικρά) συμμαχήσαμε στο Αριστερό Μέτωπο, κάτω από την ομπρέλα του οποίου κατεβαίνουμε  στις εκλογές.

Δυστυχώς , το 2011 χάσαμε τις τοπικές  εκλογές  για πρώτη φορά από το 1977. Παρά τις επιτυχίες των αριστερών κυβερνήσεων, εργαστήκαμε κάτω από ένα συγκεντρωτικό θεσμικό πλαίσιο , στο οποίο οι τοπικές κυβερνήσεις είναι αδύναμες και το κεντρικό κράτος ελέγχει απόλυτα τις χρηματοδοτήσεις. Παλέψαμε ασταμάτητα  ενάντια στην κεντρική κυβέρνηση, χωρίς όμως να καταφέρουμε πολλά. Η έλλειψη οικονομικών πόρων σε συνδυασμό με τη φθορά από τη μακροχρόνια διακυβέρνηση έκαναν τον κόσμο να θελήσει την αλλαγή.

Μετά την εκλογική μας ήττα, το Αριστερό Μέτωπο υφίσταται άγρια καταστολή. Από το Μάιο του 2011 εκατόν σαράντα εφτά σύντροφοί μας (συνδικαλιστές, αγροτοσυνδικαλιστές, μέλη κοινωνικών ενώσεων) έχουν δολοφονηθεί από παρακρατικές αντικομμουνιστικές συμμορίες.  Κάτω από την επιρροή του κυβερνώντος κόμματος του Κογκρέσου, η αστυνομία αδρανεί και δεν εφαρμόζει πλήρως το νόμο. Ωστόσο, παρά την καταστολή, έχουμε την πεποίθηση ότι θα ξανακερδίσουμε το χαμένο έδαφος.

-Κάνατε λόγο για την ανάγκη ενότητας της Αριστεράς. Ωστόσο η ινδική Αριστερά παραμένει κατακερματισμένη. Έχουμε το ΚΚΙ (Μ), το ΚΚΙ, τα πολλά ΚΚ των ναξαλιτών (ΣτΜ: Το μαρξιστικό-λενινιστικό ρεύμα έχει πάρει αυτό το όνομα του χωριού Ναξαλμπαρί  της Δυτικής Βεγγάλης όπου το 1967 ξεκίνησε ένοπλη εξέγερση ). Υπάρχει η πιθανότητα οικοδόμησης ενός ενιαίου μετώπου της Αριστεράς σε εθνικό επίπεδο;

-Σε εθνικό επίπεδο έχουμε καταφέρει να οικοδομήσουμε την ενότητα μεταξύ τεσσάρων κομμάτων, τα οποία είναι τα ΚΚΙ (Μ), ΚΚΙ, Επαναστατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, και το Προοδευτικό Μέτωπο (All India Forward Block). Με τους ναξαλίτες και τις άλλες αριστερές οργανώσεις συνεργαζόμαστε σε τοπικό επίπεδο και στο μαζικό κίνημα. Εξαίρεση αποτελεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαοϊκό) που διεξάγει ακόμα ένοπλο αγώνα σε μερικές περιοχές. Με αυτό το κόμμα δεν έχουμε σχέσεις γιατί μας αντιμετωπίζει (όπως και άλλα αριστερά κόμματα) ως ταξικούς εχθρούς, φτάνοντας στο σημείο ακόμα και να δολοφονήσει μέλη μας.

-Επομένως, τουλάχιστον τα τέσσερα κόμματα θα έχετε ενοποιημένες λίστες στις εκλογές;

-Η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση δεν είναι αναλογική. Το σύστημα είναι πλειοψηφικό, οπότε αλληλοϋποστηριζόμαστε  όπου είναι αυτό δυνατό.

-Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η εικόνα της Ινδίας στα δυτικά ΜΜΕ. Δεν είναι πλέον η φτωχή τριτοκοσμική χώρα, αλλά μια ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη που χρησιμοποιώντας τις ευκαιρίες της  νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης ,κατάφερε ένα οικονομικό μπουμ, με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 8%. Πώς κρίνετε εσείς το ινδικό οικονομικό μοντέλο; Οι μεγάλοι ρυθμοί ανάπτυξης οδήγησαν σε περιορισμό της φτώχειας;

-Είναι αλήθεια ότι η Ινδία πέτυχε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αλλά η ανάπτυξη  ωφέλησε μόνο τους καπιταλιστές και τους πιο εύπορους.  Γι’ αυτό η ινδική κοινωνία είναι πιο άνιση απ’ ό,τι υπήρξε στο παρελθόν. Σήμερα έχουμε 122 δισεκατομμυριούχους (σε δολάρια), ενώ πριν δέκα χρόνια είχαμε  μόλις 13. Στην Ινδία τους 1,2 δισεκατομμυρίου, μόνο το 10% του πληθυσμού επωφελήθηκε από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Προφανώς πρόκειται για μεγάλο αριθμό, αφού το 10% είναι 120.000.000 άνθρωποι. Τι γίνεται όμως με το υπόλοιπο 90%; Γι ‘αυτό εμείς λέμε ότι το ιδικό οικονομικό μοντέλο δεν είναι βιώσιμο. Ήδη τα τελευταία χρόνια  ο ρυθμός ανάπτυξης έχεις πέσει από το 8% στο 4,5%, η βιομηχανική παραγωγή επιβραδύνεται, η αγροτική μένει στάσιμη, και οι συνθήκες ζωής των πιο φτωχών χειροτερεύουν. Η ανάπτυξη διατηρείται χάρη στην κατανάλωση των πιο  πλούσιων και το ξένο χρηματιστικό κεφάλαιο που δρα στη χώρα. Δημιουργούνται έτσι φούσκες, που έχουν όμως ήδη αρχίσει να σπάνε. Η Ινδία δεν πρόκειται να επιστρέψει στους παλιούς ρυθμούς ανάπτυξης. Γι’ αυτό η κυβέρνησης παίρνει μέτρα λιτότητας, περικόπτοντας τις κοινωνικές δαπάνες. Δηλαδή και στην Ινδία επαναλαμβάνεται το σενάριο μιας κρίσης που προκαλείται από τις  νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τη χρηματιστοποίηση. Θα στραγγίξουν τον λαό για να διατηρήσουν τα κέρδη τους, πράγμα που θα γεννήσει νέες αντιφάσεις και κοινωνικούς αγώνες.

-Μέσα σε αυτή τη συγκυρία, πώς διαμορφώνεται η πολιτική ατζέντα του ΚΚΙ (Μ);

-Κατ’ αρχάς, προσπαθούμε να αναχαιτίσουμε τις  νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Χάρη στους αγώνες των συνδικάτων και της Αριστεράς η Ινδία δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί πλήρως στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Το δημόσιο είναι κυρίαρχο στον τραπεζικό τομέα. Γι’ αυτό άλλωστε γλιτώσαμε τα χειρότερα της κρίσης τους 2008. Ομοίως, η κοινωνική ασφάλιση έχει ανοίξει μόνο εν μέρει στους ιδιώτες. Έχουμε επίσης καταφέρει να διατηρηθούν ακόμα ορισμένες ρυθμίσεις στις ροές κεφαλαίων.  Αν και γίνονται ιδιωτικοποιήσεις, οι σιδηρόδρομοι και η βιομηχανία χάλυβα παραμένουν στα χέρια του δημοσίου. Επιχειρούμε λοιπόν να διατηρήσουμε όσα έχουμε κατακτήσει, να ανατρέψουμε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές εκεί που έχουν προχωρήσει (όπως στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας και της υγείας), να διατηρήσουμε τις δημόσιες υπηρεσίες έξω από την αγορά, και , κυρίως, να προβάλουμε ένα εναλλακτικό οικονομικό μοντέλο.

Πέρα όμως από την αντίσταση στο νεοφιλελευθερισμό, το άλλο μεγάλο μας πεδίο  είναι η κοινωνική καταπίεση. Όπως γνωρίζετε , η Ινδία έχει ένα περίπλοκο κοινωνικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου γίνονται διακρίσεις με βάση την κάστα, το φύλο ή το αν ένας πληθυσμός ανήκει στις ιθαγενικές φυλές. Αγωνιζόμαστε λοιπόν κόντρα στην καταπίεση και τις διακρίσεις, για να εμπεδωθεί η κοινωνική ισότητα.

-Και με τα πυρηνικά; Η Ινδία διαθέτει πια πυρηνικά όπλα. Ξέρω ότι έχετε ασχοληθεί πολύ με αυτό το θέμα. Ποια είναι αυτή τη στιγμή η θέση του κόμματός σας;

-Αντιτεθήκαμε στην απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Ινδία. Η χώρα έκανε από παλιά χρήση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά η απόκτηση πυρηνικών όπλων ήταν επιλογή του δεξιού BJP  το 1998. Σήμερα καλούμε στο από κοινού με το Πακιστάν πάγωμα των πυρηνικών εξοπλισμών, και σε δεύτερο στάδιο την καταστροφή όσων τέτοιων όπλων ήδη υπάρχουν.  Η υπόθεση όμως των πυρηνικών συνδέεται και με την αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της χώρας και την προσέγγιση με τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Ινδία ως αντίβαρο στην Κίνα. Έτσι της επέτρεψαν να αποκτήσει πυρηνικά στο βαθμό που θα οικοδομούσε συμμαχία μαζί τους.  Εμείς παραμένουμε λοιπόν σφοδρά αντίθετοι στην κατοχή πυρηνικών όπλων από την Ινδία.

-Κλείνοντας, θα ήθελα να συζητήσουμε την μακροχρόνια αντιπαράθεση της Ινδίας με το Πακιστάν, καθώς και το καυτό θέμα του Κασμίρ.

-Παρά τα προβλήματα που έχουμε με το Πακιστάν, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων Πακιστανών ισλαμιστών που διαπράττουν τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ινδία, υποστηρίζουμε τον διάλογο μεταξύ των δύο χωρών για τη βελτίωση των σχέσεων τους. Στο ίδιο το Πακιστάν οι δημοκρατικές δυνάμεις  μια πολύ δύσκολοι μάχη εναντίον των ακραίων ισλαμιστών και των αντιδραστικών δυνάμεων.  Είναι πολύ σημαντικό να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις των δύο χωρών. Όλα τα ανοιχτά ζητήματα, όπως το Κασμίρ, πρέπει να συζητηθούν. Στο εσωτερικό της Ινδίας, υποστηρίζουμε ότι το Κασμίρ έχει ένα ειδικό στάτους και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται όπως τα άλλα κρατίδια. Πρέπει να του δοθεί  η μάξιμουμ αυτονομία. Ο διάλογος  με το Πακιστάν μπορεί να οδηγήσει σε αμοιβαία αποδεκτή  πολιτική λύση για το Κασμίρ. Είμαστε αντίθετοι στον σωβινισμό που χρησιμοποιείται από τη Δεξιά για να στρέφει τους ινδουιστές ενάντια στη μουσουλμανική μειονότητα,

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

– See more at: http://left.gr/news/prakas-karat-oikonomiko-montelo-tis-indias-den-einai-viosimo#sthash.K7DC9pyZ.dpuf

Συναντήσαμε τον Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) στο περιθώριο του συνεδρίου «Σοσιαλισμός, Δημοκρατία και οράματα για τον 21ο αιώνα» που πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας από τις 7 έως τις 10 Μάρτη.

Ο Πρακάς Καράτ ήταν ένας από τους ιδρυτές της Φοιτητικής Ομοσπονδίας της Ινδίας στη δεκαετία του ’70. Το 2005 στο 18ο συνέδριο  του κόμματος εξελέγη Γενικός Γραμματέας

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαρξιστικό) είναι το μεγαλύτερο αριστερό κόμμα της Ινδίας, με πάνω από ένα εκατομμύριο μέλη και 16 βουλευτές. Προήλθε από διάσπαση του φιλοσοβιετικού ΚΚΙ το 1964. Το 1966 καταδικάστηκε από την Κίνα κι έκτοτε ακολούθησε αυτόνομη πορεία

Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να μού πείτε ποιοι είναι οι στόχοι του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδίας (Μαρξιστικού) για τις  επερχόμενες βουλευτικές εκλογές που θα ολοκληρωθούν στα μέσα Μάη;

-Στην Ινδία έχουμε δύο βασικές συμμαχίες κομμάτων. Η μία είναι γύρω από το Κόμμα του Κογκρέσου, κι έχει την κυβέρνηση  αυτή τη στιγμή. Η άλλη σχηματίζεται γύρω από το δεξιό BJP (Μπαρατίγια Τζανάτα) και βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Πέραν αυτών, υπάρχουν τα αριστερά κόμματα, καθώς και τα τοπικά κόμματα. Εμείς μαχόμαστε ενάντια και στις δύο μεγάλες συμμαχίες γιατί και οι δύο εκπροσωπούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Ο βασικός στόχος μας είναι η ενίσχυση της κοινοβουλευτικής παρουσίας της Αριστεράς.

-Οι σύντροφοι σας λένε ότι το κόμμα αντιμετωπίζει σκληρές διώξεις  εν όψει των εκλογών, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Δυτική Βεγγάλη. Τι ακριβώς συμβαίνει;

-Έχουμε κοινοβουλευτική δημοκρατία από το 1952, όταν ψηφίστηκε μετά την Ανεξαρτησία το νέο Σύνταγμα. Η Αριστερά απέκτησε ισχυρές ρίζες σε ορισμένες πολιτείες, όπως η Δυτική Βεγγάλη των 90 εκατομμυρίων κατοίκων. Εκεί η Αριστερά κατάφερε να κερδίζει τις εκλογές για 34 χρόνια και να σχηματίζει την τοπική κυβέρνηση  Η μεγαλύτερη  επιτυχία αυτών των τοπικών κυβερνήσεων της Αριστεράς ήταν η αγροτική μεταρρύθμιση χάρη στην οποία απέκτησαν γη οι ακτήμονες. Μιας και ο στόχος μας είναι η ενότητα τη Αριστεράς, δέκα αριστερά κόμματα (μεγάλα και μικρά) συμμαχήσαμε στο Αριστερό Μέτωπο, κάτω από την ομπρέλα του οποίου κατεβαίνουμε  στις εκλογές.

Δυστυχώς , το 2011 χάσαμε τις τοπικές  εκλογές  για πρώτη φορά από το 1977. Παρά τις επιτυχίες των αριστερών κυβερνήσεων, εργαστήκαμε κάτω από ένα συγκεντρωτικό θεσμικό πλαίσιο , στο οποίο οι τοπικές κυβερνήσεις είναι αδύναμες και το κεντρικό κράτος ελέγχει απόλυτα τις χρηματοδοτήσεις. Παλέψαμε ασταμάτητα  ενάντια στην κεντρική κυβέρνηση, χωρίς όμως να καταφέρουμε πολλά. Η έλλειψη οικονομικών πόρων σε συνδυασμό με τη φθορά από τη μακροχρόνια διακυβέρνηση έκαναν τον κόσμο να θελήσει την αλλαγή.

Μετά την εκλογική μας ήττα, το Αριστερό Μέτωπο υφίσταται άγρια καταστολή. Από το Μάιο του 2011 εκατόν σαράντα εφτά σύντροφοί μας (συνδικαλιστές, αγροτοσυνδικαλιστές, μέλη κοινωνικών ενώσεων) έχουν δολοφονηθεί από παρακρατικές αντικομμουνιστικές συμμορίες.  Κάτω από την επιρροή του κυβερνώντος κόμματος του Κογκρέσου, η αστυνομία αδρανεί και δεν εφαρμόζει πλήρως το νόμο. Ωστόσο, παρά την καταστολή, έχουμε την πεποίθηση ότι θα ξανακερδίσουμε το χαμένο έδαφος.

-Κάνατε λόγο για την ανάγκη ενότητας της Αριστεράς. Ωστόσο η ινδική Αριστερά παραμένει κατακερματισμένη. Έχουμε το ΚΚΙ (Μ), το ΚΚΙ, τα πολλά ΚΚ των ναξαλιτών (ΣτΜ: Το μαρξιστικό-λενινιστικό ρεύμα έχει πάρει αυτό το όνομα του χωριού Ναξαλμπαρί  της Δυτικής Βεγγάλης όπου το 1967 ξεκίνησε ένοπλη εξέγερση ). Υπάρχει η πιθανότητα οικοδόμησης ενός ενιαίου μετώπου της Αριστεράς σε εθνικό επίπεδο;

-Σε εθνικό επίπεδο έχουμε καταφέρει να οικοδομήσουμε την ενότητα μεταξύ τεσσάρων κομμάτων, τα οποία είναι τα ΚΚΙ (Μ), ΚΚΙ, Επαναστατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, και το Προοδευτικό Μέτωπο (All India Forward Block). Με τους ναξαλίτες και τις άλλες αριστερές οργανώσεις συνεργαζόμαστε σε τοπικό επίπεδο και στο μαζικό κίνημα. Εξαίρεση αποτελεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (Μαοϊκό) που διεξάγει ακόμα ένοπλο αγώνα σε μερικές περιοχές. Με αυτό το κόμμα δεν έχουμε σχέσεις γιατί μας αντιμετωπίζει (όπως και άλλα αριστερά κόμματα) ως ταξικούς εχθρούς, φτάνοντας στο σημείο ακόμα και να δολοφονήσει μέλη μας.

-Επομένως, τουλάχιστον τα τέσσερα κόμματα θα έχετε ενοποιημένες λίστες στις εκλογές;

-Η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση δεν είναι αναλογική. Το σύστημα είναι πλειοψηφικό, οπότε αλληλοϋποστηριζόμαστε  όπου είναι αυτό δυνατό.

-Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η εικόνα της Ινδίας στα δυτικά ΜΜΕ. Δεν είναι πλέον η φτωχή τριτοκοσμική χώρα, αλλά μια ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη που χρησιμοποιώντας τις ευκαιρίες της  νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης ,κατάφερε ένα οικονομικό μπουμ, με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 8%. Πώς κρίνετε εσείς το ινδικό οικονομικό μοντέλο; Οι μεγάλοι ρυθμοί ανάπτυξης οδήγησαν σε περιορισμό της φτώχειας;

-Είναι αλήθεια ότι η Ινδία πέτυχε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αλλά η ανάπτυξη  ωφέλησε μόνο τους καπιταλιστές και τους πιο εύπορους.  Γι’ αυτό η ινδική κοινωνία είναι πιο άνιση απ’ ό,τι υπήρξε στο παρελθόν. Σήμερα έχουμε 122 δισεκατομμυριούχους (σε δολάρια), ενώ πριν δέκα χρόνια είχαμε  μόλις 13. Στην Ινδία τους 1,2 δισεκατομμυρίου, μόνο το 10% του πληθυσμού επωφελήθηκε από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Προφανώς πρόκειται για μεγάλο αριθμό, αφού το 10% είναι 120.000.000 άνθρωποι. Τι γίνεται όμως με το υπόλοιπο 90%; Γι ‘αυτό εμείς λέμε ότι το ιδικό οικονομικό μοντέλο δεν είναι βιώσιμο. Ήδη τα τελευταία χρόνια  ο ρυθμός ανάπτυξης έχεις πέσει από το 8% στο 4,5%, η βιομηχανική παραγωγή επιβραδύνεται, η αγροτική μένει στάσιμη, και οι συνθήκες ζωής των πιο φτωχών χειροτερεύουν. Η ανάπτυξη διατηρείται χάρη στην κατανάλωση των πιο  πλούσιων και το ξένο χρηματιστικό κεφάλαιο που δρα στη χώρα. Δημιουργούνται έτσι φούσκες, που έχουν όμως ήδη αρχίσει να σπάνε. Η Ινδία δεν πρόκειται να επιστρέψει στους παλιούς ρυθμούς ανάπτυξης. Γι’ αυτό η κυβέρνησης παίρνει μέτρα λιτότητας, περικόπτοντας τις κοινωνικές δαπάνες. Δηλαδή και στην Ινδία επαναλαμβάνεται το σενάριο μιας κρίσης που προκαλείται από τις  νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τη χρηματιστοποίηση. Θα στραγγίξουν τον λαό για να διατηρήσουν τα κέρδη τους, πράγμα που θα γεννήσει νέες αντιφάσεις και κοινωνικούς αγώνες.

-Μέσα σε αυτή τη συγκυρία, πώς διαμορφώνεται η πολιτική ατζέντα του ΚΚΙ (Μ);

-Κατ’ αρχάς, προσπαθούμε να αναχαιτίσουμε τις  νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Χάρη στους αγώνες των συνδικάτων και της Αριστεράς η Ινδία δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί πλήρως στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Το δημόσιο είναι κυρίαρχο στον τραπεζικό τομέα. Γι’ αυτό άλλωστε γλιτώσαμε τα χειρότερα της κρίσης τους 2008. Ομοίως, η κοινωνική ασφάλιση έχει ανοίξει μόνο εν μέρει στους ιδιώτες. Έχουμε επίσης καταφέρει να διατηρηθούν ακόμα ορισμένες ρυθμίσεις στις ροές κεφαλαίων.  Αν και γίνονται ιδιωτικοποιήσεις, οι σιδηρόδρομοι και η βιομηχανία χάλυβα παραμένουν στα χέρια του δημοσίου. Επιχειρούμε λοιπόν να διατηρήσουμε όσα έχουμε κατακτήσει, να ανατρέψουμε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές εκεί που έχουν προχωρήσει (όπως στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας και της υγείας), να διατηρήσουμε τις δημόσιες υπηρεσίες έξω από την αγορά, και , κυρίως, να προβάλουμε ένα εναλλακτικό οικονομικό μοντέλο.

Πέρα όμως από την αντίσταση στο νεοφιλελευθερισμό, το άλλο μεγάλο μας πεδίο  είναι η κοινωνική καταπίεση. Όπως γνωρίζετε , η Ινδία έχει ένα περίπλοκο κοινωνικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου γίνονται διακρίσεις με βάση την κάστα, το φύλο ή το αν ένας πληθυσμός ανήκει στις ιθαγενικές φυλές. Αγωνιζόμαστε λοιπόν κόντρα στην καταπίεση και τις διακρίσεις, για να εμπεδωθεί η κοινωνική ισότητα.

-Και με τα πυρηνικά; Η Ινδία διαθέτει πια πυρηνικά όπλα. Ξέρω ότι έχετε ασχοληθεί πολύ με αυτό το θέμα. Ποια είναι αυτή τη στιγμή η θέση του κόμματός σας;

-Αντιτεθήκαμε στην απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Ινδία. Η χώρα έκανε από παλιά χρήση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά η απόκτηση πυρηνικών όπλων ήταν επιλογή του δεξιού BJP  το 1998. Σήμερα καλούμε στο από κοινού με το Πακιστάν πάγωμα των πυρηνικών εξοπλισμών, και σε δεύτερο στάδιο την καταστροφή όσων τέτοιων όπλων ήδη υπάρχουν.  Η υπόθεση όμως των πυρηνικών συνδέεται και με την αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της χώρας και την προσέγγιση με τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Ινδία ως αντίβαρο στην Κίνα. Έτσι της επέτρεψαν να αποκτήσει πυρηνικά στο βαθμό που θα οικοδομούσε συμμαχία μαζί τους.  Εμείς παραμένουμε λοιπόν σφοδρά αντίθετοι στην κατοχή πυρηνικών όπλων από την Ινδία.

-Κλείνοντας, θα ήθελα να συζητήσουμε την μακροχρόνια αντιπαράθεση της Ινδίας με το Πακιστάν, καθώς και το καυτό θέμα του Κασμίρ.

-Παρά τα προβλήματα που έχουμε με το Πακιστάν, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων Πακιστανών ισλαμιστών που διαπράττουν τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ινδία, υποστηρίζουμε τον διάλογο μεταξύ των δύο χωρών για τη βελτίωση των σχέσεων τους. Στο ίδιο το Πακιστάν οι δημοκρατικές δυνάμεις  μια πολύ δύσκολοι μάχη εναντίον των ακραίων ισλαμιστών και των αντιδραστικών δυνάμεων.  Είναι πολύ σημαντικό να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις των δύο χωρών. Όλα τα ανοιχτά ζητήματα, όπως το Κασμίρ, πρέπει να συζητηθούν. Στο εσωτερικό της Ινδίας, υποστηρίζουμε ότι το Κασμίρ έχει ένα ειδικό στάτους και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται όπως τα άλλα κρατίδια. Πρέπει να του δοθεί  η μάξιμουμ αυτονομία. Ο διάλογος  με το Πακιστάν μπορεί να οδηγήσει σε αμοιβαία αποδεκτή  πολιτική λύση για το Κασμίρ. Είμαστε αντίθετοι στον σωβινισμό που χρησιμοποιείται από τη Δεξιά για να στρέφει τους ινδουιστές ενάντια στη μουσουλμανική μειονότητα,

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

– See more at: http://left.gr/news/prakas-karat-oikonomiko-montelo-tis-indias-den-einai-viosimo#sthash.K7DC9pyZ.dpuf

Περισσότερα

Το τέλος του σχεδίου της ΔΗΜΑΡ

dmar_414x290

Από το Red Notebook

Κουβέλης όπως Καρατζαφέρης; Το ερώτημα διατυπώθηκε από πολλούς μετά την απόφαση της ΔΗΜΑΡ να εγκαταλείψει την κυβέρνηση Σαμαρά. Το σενάριο της απίσχνανσης του κόμματος μετά την αιφνίδια αλλαγή γραμμής του, μοιάζει όντως πολύ πιθανό, όπως άλλωστε έγινε και με το ΛΑΟΣ. Ο χρόνος θα δείξει αν τελικά ο Φώτης Κουβέλης θα μπορέσει να συγκρατήσει εκείνη την κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων που απαιτούνται για την κοινοβουλευτική επιβίωσή του. Ωστόσο, ανεξαρτήτως του εκλογικού αποτελέσματος, μπορούμε να ισχυριστούμε με αρκετή σιγουριά ότι το πολιτικό σχέδιο που εξέφρασε η ΔΗΜΑΡ, είναι πλέον νεκρό. Είτε σβήσει από τον πολιτικό χάρτη είτε επιχειρήσει να προσεγγίσει τον ΣΥΡΙΖΑ ως δυνάμει κυβερνητικός εταίρος του, το μόνο βέβαιο είναι ότι η ΔΗΜΑΡ δεν θα μπορεί πλέον να συντάσσει πλέον την πολιτική της στη βάση της κεντρικής αντίληψης πάνω στην οποία οικοδομήθηκε όχι μόνο η ίδια (από την εποχή της Ανανεωτικής Πτέρυγας του Συνασπισμού) όσο και το σύνολο αυτού που σχηματικά θα μπορούσαμε να ονομάσουμε “εκσυγχρονιστική Αριστερά”.

Η κεντρική ιδέα της ΔΗΜΑΡ

Ποια είναι όμως αυτή η θεμελιώδης ιδέα της εκσυγχρονιστικής Αριστεράς; Νομίζω ότι θα μπορούσαμε να την συνοψίσουμε στο ότι αποδεχόμενη τον παγκοσμιοποιημένο νεοφιλελευθερισμό ως ανυπέρβλητο πλαίσιο για την άσκηση πολιτικής, η Αριστερά θα μπορούσε να βρει καινούργιο πολιτικό ρόλο, αν συγκροτούταν ως δύναμη λείανσης των πιο ακραίων συνεπειών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας, αν επαναδιατύπωνε με νέους όρους το κοινωνικό συμβόλαιο κατεβάζοντας τον πήχυ των εργατικών δικαιωμάτων, αν διαμόρφωνε εντέλει νέες σχέσεις κοινωνικής εκπροσώπησης μέσα στον καινούργιο κόσμο που δημιούργησε ο θρίαμβος της αγοράς. Εν ολίγοις, μια νέου τύπου “σοσιαλδημοκρατία” που θα επιδίωκε την οικοδόμηση μιας ορισμένης κοινωνικής προστασίας, έχοντας όμως ως αφετηρία τα “κεκτημένα” της αγοράς μετά την αντεπίθεση που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ΄70, και όχι τα “κεκτημένα” των εργαζομένων, έτσι όπως αυτά διαμορφώθηκαν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους. Μετά την κρίση και την επιβολή του Μνημονίου, η κεντρική ιδέα της ΔΗΜΑΡ εξελίχθηκε στην επιδίωξη της λείανση των πιο ακραίων πολιτικών που επέβαλλε η τρόικα, της στοιχειώδους προστασίας των πιο φτωχών, καθώς και τη διάσωσης κάποιων στοιχείων κοινωνικού κράτους, έχοντας βέβαια ως αφετηρία τη αντίληψη ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το Μνημόνιο. Ένα χρόνο στην κυβέρνηση, η ΔΗΜΑΡ δεν μπορεί να υπερηφανευτεί ούτε για μια, ελάχιστη έστω, βελτίωση του προγράμματος της τρόικας.

Τα αίτια μιας αποτυχίας

Νομίζω ότι θα ήταν λάθος να απέδιδε κανείς την προφανή αποτυχία της ΔΗΜΑΡ στην έλλειψη ικανοτήτων ή αποφασιστικότητας των στελεχών της. Μάλλον θα πρέπει να αναζητήσουμε την αιτία όχι στους όποιους χειρισμούς, αλλά στο ότι ευθύ εξαρχής το σχέδιο ήταν καταδικασμένο. Η έλλειψη ελεύθερου πολιτικού πεδίου, η απουσία κοινωνικού χώρου αναφοράς, και η πρωτοφανής κοινωνικοπολιτική πόλωση που έχει διαμορφωθεί μετά την επιβολή του Μνημονίου, κατέστησαν απολύτως ανεδαφικό τον “ρεαλισμό” της ΔΗΜΑΡ.

Έτσι κι αλλιώς, ήδη από τα χρόνια της Θάτσερ και του Ρήγκαν, το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα, δηλαδή η επιβολή της λογικής της αγοράς σε όλον τον κοινωνικό βίο, είναι τελείως ανελαστικό. Αποτελεί μια οικουμενική ολότητα που δεν επιτρέπει τη διαπραγμάτευση επιμέρους πτυχών του ή την πολιτική διαμεσολάβηση που αποσκοπεί στην τροποποίηση του. Συγκροτείται γύρω από την αντίληψη ότι η παραμικρή επιμέρους υποχώρηση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το συνολικό σχέδιο. Γι΄ αυτό και από τη στιγμή που οι σοσιαλδημορκάτες αποδέχτηκαν το νεοφιλελεύθερο πλαίσιο, αναιρέθηκε η διαφοροποίηση τους από τη Δεξιά· γι΄ αυτό και οι νεοφιλελεύθεροι (για να θυμηθούμε ένα κείμενο του Νέγκρι από τα 1995) μετατρέπουν σε κεντρική πολιτική μάχη (υπαρξιακή θα έλεγε κανείς…) κάθε επιμέρους κοινωνική σύγκρουση.

Ιδιαίτερα μετά την κρίση, όταν έγινε σαφές στις ευρωπαϊκές κυρίαρχες τάξεις ότι η διατήρηση της κυριαρχίας τους περνάει από το μνημονιακό blitzkrieg σε βάρος “των από κάτω”, η “διαπραγμάτευση” και η “βελτίωση” δεν ήταν απλά ανέφικτες, αλλά μετατράπηκαν σε κακόγουστα αστεία. Στον ένα χρόνο της τρικομματικής κυβέρνησης επιβεβαιώθηκε ότι δεν μπορεί να υπάρξει διαπραγμάτευση ή βελτίωση του Μνημονίου. Ακόμα και υπό τη διαρκή απειλή της κοινωνικής έκρηξης και της ανόδου στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η τρόικα δεν έδωσε την παραμικρή “αβάντα” στην τρικομματική κυβέρνηση. Και πώς θα μπορούσε να κάνει αλλιώς, όταν η τόσο βίαη υποτίμηση της εργασίας που συνιστά το Μνημόνιο, δεν γίνεται να επιτευχθεί παρά με τον πλέον αδιάλλακτο, ανελαστικό και αυταρχικό τρόπο, δηλαδή με την ίδια τη φαλκίδευση της δημοκρατίας; Tο μνημονιακό πλαίσιο δεν άφησε το παραμικρό ελεύθερο πολιτικό πεδίο για την πρόταση της ΔΗΜΑΡ.

Πέρα όμως από την έλλειψη ελεύθερου πολιτικού πεδίου, η ΔΗΜΑΡ σκόνταψε επίσης στην απουσία κοινωνικού χώρου αναφοράς καθώς και στην πρωτοφανή κοινωνικοπολιτική πόλωση. Από τη στιγμή που δεν μπορούσε στοιχειωδώς να επηρεάσει την επιβεβλημένη από την τρόικα κυβερνητική πολιτική, είναι εύλογο να μην υπάρξει κάποια ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα που να βλέπει στην ΔΗΜΑΡ τον πολιτικό εκπρόσωπο των συμφερόντων της. Ακόμα χειρότερα, όταν η κοινωνία και η πολιτική παίρνουν ολοένα και περισσότερο τη μορφή δύο αντιμαχόμενων στρατοπέδων, καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής η θέση όποιου δεν ταυτίζεται με το ένα ή το άλλο, κι επιθυμεί να παίξει το ρόλο της γέφυρας. Την ώρα της μεγάλης σύγκρουσης δεν υπάρχει χώρος για ενδιάμεσους. Στον ένα χρόνο της τρικομματικής κυβέρνησης, η ΔΗΜΑΡ κατάφερε να θεωρηθεί είτε αδύναμος κρίκος είτε “πέμπτη φάλαγγα” από τους καθεστωτικούς μνημονιακούς, την ίδια στιγμή που είχε γίνει το κόκκινο πανί της άλλης πλευράς, ως δύναμη που πρόδωσε τις αξίες της Αριστεράς. Ακόμα και αν θεωρήσουμε υπερβολικές τις εκατέρωθεν κατηγορίες, μπορούμε με πειστικότητα να παρατηρήσουμε ότι το μόνο που κέρδισε η ΔΗΜΑΡ από τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση, ήταν φθορά από όλες τις μεριές, πράγμα που τελικά οδήγησε και στην απόφαση για αποχώρηση.

Είναι πραγματικά οξύμωρο το ότι αποδείχτηκε απολύτως μη ρεαλιστική η πολιτική πρόταση της ΔΗΜΑΡ, η οποία είχε στηρίξει όλη την επιχερηματολογία της (από την εποχή ακόμα της Ανανεωτικής Πτέρυγας του Συνασπισμού) στο ότι το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ουτοπικό καθώς και στο ότι η Αριστερά έπρεπε να υιοθετήσει “ρεαλιστικές” θέσεις… Ωστόσο, τα συμπεράσματα από την αποτυχία της ΔΗΜΑΡ δεν αφορούν μόνο την ίδια. Σε μια συγκυρία όπου η κρίση παίρνει την έννοια που είχε στην αρχαία τραγωδία, γίνεται δηλαδή στιγμή της επιλογής μεταξύ διαφορετικών δρόμων που οδηγούν σε αντίθετες κατευθύνσεις, δεν υπάρχει χώρος για ενδιάμεσες λύσεις και συμβιβασμούς. Η ήδη διχασμένη ταξικά κοινωνία διχοτομείται και πολιτικά με βάση δύο ανταγωνιστικές αντιλήψεις για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η κρίση: Η μία διαμορφώνεται από το δίπολο αγορά-αυταρχισμός, ενώ η άλλη από το αλληλεγγύη-δημοκρατία. Μεταξύ τους δεν μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός και γι΄ αυτό δεν μπορεί να υπάρξει κι ενδιάμεσος πολιτικός χώρος .

Γιάννης Αλμπάνης

Περισσότερα