Δημοσιεύτηκε στο News 247 τον Αύγουστο του 2023.
Τουλάχιστον δεκαοχτώ σοροί βρέθηκαν στα αποκαΐδια στην Δαδιά. Άνθρωποι που βρήκαν τρομακτικό θάνατο μες στη φωτιά. Ζωές που χάθηκαν σε μια καταστροφή που μοιάζει να μην έχει τέλος. Μια απίστευτη τραγωδία που αποκαλύφθηκε την ώρα που φτάσαμε στο σημείο να εκκενώνονται τα Άνω Λιόσια.
Παλιότερα θα γράφαμε ότι η είδηση για την ανεύρεση των νεκρών στην Θράκη «συγκλονίζει το Πανελλήνιο». Σήμερα όμως αυτή η έκφραση δεν ανταποκρίνεται στη πραγματικότητα. Γιατί κάποιοι δεν θρηνούν, αφού οι νεκροί ήταν κατά πάσα πιθανότατα μετανάστες. Γιατί ορισμένοι επιχειρούν με υποβολιμαίο τρόπο να ενοχοποιήσουν τους ίδιους τους νεκρούς για τον θάνατό τους -είχε σταλεί, σου λέει, το 112. Γιατί στην Ελλάδα του 2023 δεν μετράνε όλες οι ζωές το ίδιο.
Στη χώρα μας δεν γίνονται στάχτη μόνο τα δάση, αλλά και οι θεμελιώδεις αξίες μιας ανθρώπινης κοινωνίας.
Η εκκωφαντική αποτυχία
Η τραγωδία της Θράκης συνιστά την πιο συγκλονιστική έκφραση της αποτυχίας του επιτελικού κράτους να αντιμετωπίσει με στοιχειώδη επάρκεια τις καταστροφικές πυρκαγιές. Όλο το καλοκαίρι ζήσαμε και ζούμε ένα σκηνικό τρόμου που επαναλαμβάνεται κλιμακούμενο. Ξανά και ξανά γίναμε μάρτυρες της πύρινης καταστροφής, της απελπισίας των ανθρώπων, της ανεπάρκειας του κρατικού μηχανισμού. Η δε κυβέρνηση είτε πανηγυρίζει για τις… πετυχημένες εκκενώσεις την ώρα που η χώρα καίγεται απ’ άκρη σ’ άκρη είτε κατηγορεί την… αντιπολίτευση ότι τις «εργαλειοποιεί λες και δεν έγιναν εκλογές»; Εννοείται ότι κανένα μέλος της δεν φιλοτιμείται να αναλάβει την ευθύνη για την εκκωφαντική αποτυχία του αντιπυρικού σχεδιασμού.
Η τραγωδία της Θράκης κονιορτοποιεί και το τελευταίο κυβερνητικό επιχείρημα, το οποία έτσι ήταν κι αλλιώς απαράδεκτο. Μέχρι τώρα μας έλεγαν ότι μπορεί να καίγονταν τα δάση και τα σπίτια, αλλά τουλάχιστον προστατεύονταν οι ανθρώπινες ζωές. Τώρα ούτε αυτό δεν μπορεί να λεχθεί.
Η κλιματική κρίση
Στη χτεσινή συνέντευξή του στην ΕΡΤ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επικαλέστηκε την κλιματική κρίση ως δικαιολογία για την έκταση των πυρκαγιών. Ο Παύλος Μαρινάκης ανέφερε συγκεκριμένα: «Ποτέ ξανά δεν ήταν τόσες πολλές μέρες κι ακόμα είμαστε λίγο πριν το τέλος Αυγούστου. Βλέπουμε τι γίνεται σε όλο τον κόσμο, είδαμε τι συνέβη στη Χαβάη, είδαμε τι συνέβη στον Καναδά, στην Ισπανία, στη Γαλλία. Αυτό συμβαίνει, δυστυχώς, και στη χώρα μας. Είναι μια νέα πραγματικότητα, την οποία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε.»
Είναι αλήθεια ότι η κλιματική κρίση προκαλεί ακραία καιρικά φαινόμενα και δημιουργεί στην Ελλάδα συνθήκες παρατεταμένης ξηρασίας. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα όμως δεν είχαμε στην Ελλάδα κάποιο ακραίο καιρικό φαινόμενο. Οι ισχυροί άνεμοι και οι υψηλές θερμοκρασίες δεν συνιστούν ακραία φαινόμενα για την εποχή.
Επιπλέον, δουλειά μιας κυβέρνησης είναι να αντιμετωπίζει τα προβλήματα και όχι να τα επικαλείται ως δικαιολογία. Δουλειά μιας κυβέρνησης στην εποχή της κλιματικής κρίσης είναι από τη μια μεριά να πάρει μέτρα για τη συγκράτησή της και από την άλλη, να οικοδομήσει έναν μηχανισμό πολιτικής προστασίας, κατάλληλο να αντιμετωπίσει στοιχειωδώς τις επιπτώσεις της. Το ότι «και αλλού συμβαίνουν αυτά» δεν αποτελεί άλλοθι. Απλώς δείχνει πως δεν έχει αποτύχει μόνο η ελληνική κυβέρνηση.
Το μοντέλο δασοπυρόσβεσης
Προφανώς, ακόμα και ο πιο οργανωμένος μηχανισμός δασοπυρόσβεσης δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μια πυρκαγιά, όταν αυτή έχει καταστεί ανεξέλεγκτη. Το ζήτημα όμως είναι ότι στην Ελλάδα του 2023 δεν λειτουργεί στοιχειωδώς ο μηχανισμός της δασοπροστασίας για να προλαβαίνει τις φωτιές πριν πάρουν έκταση. Από τη Φυλή ως την Αλεξανδρούπολη και από τη Βοιωτία έως την Εύβοια, η παραμικρή εστία φωτιάς μετατρέπεται σε καταστροφική πυρκαγιά, γιατί δεν υπάρχει κανείς να την επισημάνει στο πρώτο στάδιο ώστε να γίνει γρήγορα η πρώτη επέμβαση που θα αποσοβήσει τον μεγάλο κίνδυνο. Το ζήτημα είναι λοιπόν ότι δεν λειτουργεί το υφιστάμενο μοντέλο δασοπυρόσβεσης, όπως άλλωστε είχε επισημάνει από το 2019 το πόρισμα Γκολντάμερ, του οποίου τις προτάσεις η κυβέρνηση επέλεξε να αγνοήσει -αυτή ακριβώς η κυβέρνηση που κατά τ’ άλλα ομνύει στους τεχνοκράτες και τους ειδικούς…
Η καταστροφή ως κανονικότητα
Στο χτεσινό πρωτοσέλιδό της η Εφημερίδα των Συντακτών επισημαίνει εύστοχα ότι «η κυβέρνηση έκανε την καταστροφή κανονικότητα». Όμως αυτή δεν είναι μια κανονικότητα που πρέπει να αποδεχτούμε. Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε ως στοιχείο της καθημερινής ρουτίνας την καταστροφή και το θάνατο.
Γιάννης Αλμπάνης