Δημοσιεύτηκε στο News247 τον Ιούλιο του 2023.
Ακόμα χειρότερο από την καταστροφή είναι να τη συνηθίζεις… Για τους ανθρώπους που βλέπουν τα σπίτια τους να απειλούνται ή και να καίγονται, οι πυρκαγιές συνιστούν μια εμπειρία τρόμου και απόγνωσης. Για τους περισσότερους από τους υπόλοιπους (αν δεν έχει υπάρξει βέβαια κάποια εκατόμβη όπως στο Μάτι), οι φωτιές λογίζονται ως μέρος της ελληνικής καλοκαιρινής καθημερινότητας. Καιγόμαστε κάθε καλοκαίρι γιατί «έτσι είναι τα πράγματα» ή γιατί είναι θέλημα Θεού -διαλέγετε και παίρνετε αναλόγως με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις σας.
Η στάση της κυβέρνησης
Τη γραμμή «έτσι είναι τα πράγματα» ακολουθεί σταθερά και η κυβέρνηση. Ουδεμία ευθύνη φέρει η ίδια για τις καταστροφές των πυρκαγιών, όπως άλλωστε δεν ευθυνόταν για τα Τέμπη, τις υποκλοπές, τους υπέρμετρους θανάτους της πανδημίας. Έχουμε μια κυβέρνηση που δεν ευθύνεται για τη διακυβέρνηση. Κι αν δεν σας αρέσει, το 40,76% είναι η απάντηση στις όποιες αιτιάσεις. Προς ενίσχυση της κυβερνητικής αποποίησης ευθυνών, προστρέχουν (ως συνήθως) οι γνωστοί χρήσιμοι ηλίθιοι του ΣΥΡΙΖΑ που χρησιμοποιούν το 40,76% για να ενοχοποιήσουν τον κόσμο.
Χαρακτηριστική της κυβερνητικής γραμμής ήταν η χθεσινή δήλωση του πρώην αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών, Στέλιου Πέτσα: «Φέτος έχουν διατεθεί από το υπουργείο Εσωτερικών από τον Μάρτιο 25 εκατομμύρια ευρώ σε Δήμους και συνδέσμους Δήμων για να αντιμετωπίσουν θέματα της αντιπυρικής περιόδου έναντι 18,4 εκατ. ευρώ που ήταν μέχρι το 2021. Έχουμε δηλαδή αυξήσει κατά 36% το ποσό που δινόταν». Αφού η κυβέρνηση έδωσε 7 εκατομμύρια παραπάνω, έχει επιτελέσει πλήρως το καθήκον της και η ευθύνη πέφτει αποκλειστικά στους δήμους.
Η ευθύνη
Θα ήταν ήταν δημαγωγία (όπως αυτή στην οποία επιδόθηκε η ΝΔ μετά το Μάτι) να αποδώσουμε την ευθύνη για τις καταστροφικές πυρκαγιές αποκλειστικά στην κυβέρνηση. Τα πεύκα καίγονται εύκολα και η κλιματική κρίση προκαλεί ξηρασίες που κάνουν ακόμα πιο καταστρεπτικές τις (αναπόφευκτες) πυρκαγιές. Επιπλέον, στην Ελλάδα έχουμε το διαχρονικό πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης που δημιουργεί τεράστια εμποδια στην Πολιτική Προστασία. Ωστόσο:
- Η κλιματική κρίση είναι ανθρωπογενής και όχι φυσικό φαινόμενο. Την ώρα που ο πλανήτης φλέγεται, οι κυβερνήσεις (συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής) επιμένουν στην πολιτική των ορυκτών καυσίμων, τα οποία αποτελούν βασικό παράγοντα της υπερθέρμανσης της Γης. Ο project manager του Eteron, Άλκης Καφετζής, υπογραμμίζει: «Όπως λέει η IPCC 1, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να σταματήσουν την ανοδική τους πορεία το αργότερο μέχρι το 2025, ενώ σύμφωνα με τον ΟΗΕ 2, τη δεκαετία 2020-2030 οι εκπομπές πρέπει να μειώνονται κάθε έτος κατά 7,6%. Την ίδια στιγμή, έχει γίνει αντιληπτό ότι οι υπάρχουσες δεσμεύσεις και πολιτικές για το κλίμα, δεν αρκούν ώστε η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη να μην ξεπεράσει τον 1.5°C. Η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει προειδοποιήσει ότι σε περίπτωση που δεν καταφέρουμε να αποφύγουμε αυτό το ενδεχόμενο οι συνέπειες θα είναι καταστρεπτικές. Μάλιστα επισημαίνεται 3 ότι για την ώρα, οδεύουμε σε αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 2.8°C μέχρι το τέλος του αιώνα».
- Το σημερινό μοντέλο πυρόσβεσης που θέτει σε προτεραιότητα την καταστολή έναντι της πρόληψης κι έχει ως κύριο (αν όχι αποκλειστικό) βραχίονα την Πυροσβεστική δεν αποδίδει. Αντί μια ολόκληρη χώρα να φωνάζει «πού είναι τα πυροσβεστικά αεροπλάνα», θα έπρεπε να είχε προσληφθεί προσωπικό που να ασχολείται με τον καθαρισμό των δασών και τον έγκαιρο εντοπισμό των πυρκαγιών πριν αυτές πάρουν διαστάσεις. Ο δασολόγος Πέτρος Κακούρος επισημαίνει: «Οι άνθρωποι που εργάζονται στα δάση αφενός εντοπίζουν άμεσα τις πυρκαγιές, αφετέρου έχουν την απαραίτητη εμπειρία να συνδράμουν αποφασιστικά στον έλεγχο μιας πυρκαγιάς. Στη σύγχρονη εποχή όλα αυτά συγκροτούν αυτό που αποκαλούμε «διαχείριση του δάσους» και οργανώνονται από τη Δασική Υπηρεσία αειφορικά, ώστε να μην υποβαθμίζεται η παραγωγική ικανότητα του δάσους και να μη μειώνεται η βιοποικιλότητα».
- Η δασοπροστασία δεν ανήκει στις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Στις 13 Μάη το ρεπορτάζ στο News247 της Νίκης Μπάκουλη αναδείκνυε τις ελλείψεις στον μηχανισμό πρόληψης και δασοπυρόσβεσης: «Δεν έχουν τοποθετηθεί συστήματα ‘έξυπνης πυρανίχνευσης’ στα δάση, δεν έχουν αντικατασταθεί όλα τα ‘γερασμένα’ Canadair και δεν έχουν γίνει προσλήψεις 3.000 νέων μόνιμων πυροσβεστών «ώστε να λυθεί το πρόβλημα του υψηλού μέσου όρου ηλικίας του προσωπικού». Όπως και να το δει κανείς, θα ήταν πολύ πιο χρήσιμο να είχε προσλάβει η κυβέρνηση 1.000 πυροσβέστες και δασοφύλακες αντί για τους αστυνομικούς που στελέχωσαν τη φασματική Πανεπιστημιακή Αστυνομία.
Δεν είναι θέλημα Θεού να καιγόμαστε κάθε καλοκαίρι. Αντικείμενο της πολιτικής είναι να αλλάζει τα πράγματα, όχι να τα αποδέχεται ως έχουν -πόσο μάλλον να τα χειροτερεύει.
Γιάννης Αλμπάνης